Beste Beatrijs,
Het valt me al een tijdje op: waar is de aanhef ‘Beste’ gebleven? Vooral in het e-mailverkeer word ik bestookt met ‘Hallo, Hoi, Ha, Hé, Hi en Hai.’ Ik vind het allemaal best hoor, maar wat is er eigenlijk mis met ‘Beste’? Waarom omzeilt iedereen dat zo krampachtig?
Pro-Beste
Beste Pro-Beste,
Als we ‘Geachte’ en ‘Waarde’ even buiten beschouwing laten, zijn er in de brievenschrijverij eigenlijk maar twee mogelijkheden voor een aanhef: ‘Lieve’ en ‘Beste’. ‘Lieve’ wordt gebruikt voor verhoudingen, waarin, het woord zegt het al, liefde een rol speelt of een al dan niet erotisch geladen intimiteit. ‘Beste’ moet verder in z’n eentje het hele spectrum bedienen van vage kennissen, collega’s, redelijk goede vrienden en goede vriend(inn)en zonder erotisch element. De aanhef ‘Beste’ maakt geen onderscheid in gradaties van nabijheid en heeft van de weeromstuit een wat afstandelijke bijklank gekregen. Stencils met mededelingen over waar en hoe laat de demonstratie plaatsgreep openden in de jaren zeventig met ‘Lieve mensen’, omdat ‘Beste’ rechts was. Nu nemen briefschrijvers hun toevlucht tot de een of andere Hoi-variant. In het e-mailverkeer, waarin men zelfs niet meer de moeite neemt om hoofdletters te gebruiken of tikfouten te verbeteren, viert de ‘Hallootjes’-joligheid al helemaal hoogtij, ten koste van alles wat zweemt naar formeel, ook al duidt de aanhef ‘Beste’ in oorsprong niet op formaliteit maar op hartelijkheid.
Beste Beatrijs,
Met ‘lieve’ en ‘beste’ zit het zo (etiquette is geschiedenis): ‘beste’ was voor mannen, ‘lieve’ voor vrouwen, wat met erotiek niets te maken had. Alleen je eigen naaste mannenverwanten waren ook lief.
‘Beste’ aan een vrouw schrijven kon dus niet, nóóit. Voor een vrouw was iedere vrouw in de privé-kring lief – de rest tutoyeerde je toch niet. Een brief van een jonge vrouw aan de moeder van een vriendin, bijvoorbeeld na een logeerpartij, had de aanhef: ‘Lieve Mevrouw’ (zonder achternaam!). Mannen hadden alleen de keus tussen ‘Zeer geachte Mevrouw/Mejuffrouw’ of ‘Lieve Claire’.
Met dit etiquette-fossiel worstelen ouderen en fijngevoeligen nog steeds. Misschien verklaart het een klein deel van de ‘Ha Sandra’-golf. Ik heb zelf besloten mij over het taboe heen te zetten en in voorkomende gevallen ook ‘Beste Truus’ te schrijven: je kunt nu eenmaal niet iedereen lief vinden. Maar de dames van weleer draaien zich om in hun graf.
Ik erger me nog al eens aan de aanhef “Beste” of “Geachte” in het geval de afzender mijn naam kent. Ik vind het erg onpersoonlijk en lui om mensen die je individueel mailt en wier naam je kent, op zo’n manier aan te spreken. Beste Jan, Beste mevrouw Helsen, Beste professor, Beste doctor Janssen – zo moet het toch?
Ik citeer: Lieve wordt gebruikt voor verhoudingen, waarin, het woord zegt het al, liefde een rol speelt of een al dan niet erotisch geladen intimiteit.
Ik geloof niet dat het woord al zegt dat liefde of erotisch geladen intimiteit een rol speelt. In Duitsland zou dat woord het dan ook moeten zeggen, terwijl iedereen elkaar daar met ‘liebe(r)’ aanschrijft. Het geldt in mijn omgeving als afstandelijk om brieven aan een vrouwelijke kennis met ‘beste’ te beginnen. Onder vrouwen onderling sowieso, maar ik schrijf zelfs een paar nieuwe vrienden rustig aan met ‘Lieve Anna, beste Jan’. En ik heb nog nooit gemerkt dat Jan me dan van erotische gevolens voor zijn vrouw verdenkt.
Alles is wat mij betreft beter dan het bericht beginnen met alleen de voornaam. Ik vind het autoritair en onvriendelijk. Het lijkt er op dat veel managers hier een handje van hebben.. Steeds ben ik geneigd te reageren met een ‘Beste’ en deze een iets grotere lettergrote mee te geven..
Is ‘Dag’ er ook niet eentje die zo af en toe de plaats van ‘Beste’ in mag nemen?
Zelf vind ik een goede tussenoplossing bijvoorbeeld :
Goede middag, avond of Goede morgen Juffrouw Sofie .( peter, Mijnheer…… )
eventueel enkel gevolgd door voornaam indien men de persoon beter kent.
Ik begin persoonlijke mails altijd met Dag + naam. Bevalt me prima.
Hou het e-mail verkeer gewoon prettig zakelijk.
Beste en Geachte en niet Hoi, Dag, Hallo. Hallo en Dag worden in de praktijk ook heel negatief gebruikt en Hoi klinkt toch zakelijk helemaal niet.
Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aanhef