Spring naar inhoud

Wekelijks ‘Moderne manieren’ in uw inbox ontvangen? Abonneer u nu op de Nieuwsbrief.

De adviesrubriek ‘Moderne manieren’ gaat over etiquette en verschijnt iedere zaterdag in het dagblad Trouw (bijlage ‘tijd’), maar ook direct op Internet: zie Beatrijs in Trouw. Lees daar haar nieuwste bijdrage. Daarna komen alle problemen op deze website terecht.

Hebt u zelf een vraag over (in)correct gedrag van uzelf of anderen, dan kunt u die insturen via beste@beatrijs.com. U krijgt vrijwel altijd persoonlijk antwoord, en uw vraag kan gebruikt worden voor anonieme publicatie in het dagblad Trouw en op deze website, tenzij u er expliciet bezwaar tegen maakt.

Ook te volgen op Twitter: @BeatrijsRitsema

Artikelen in Etiquette.

Reacties uitgeschakeld voor

Door Beatrijs Ritsema – woensdag 1 januari 2020 10:00

Een persoonlijke vraag

Beste Beatrijs,

Ik heb een nare jeugd gehad met een vader die mij mishandelde en een moeder die mij niet beschermde. Pas toen ik ruim volwassen was, kwam ik erachter dat hij niet mijn echte vader was. Mijn biologische vader was toen al overleden. Na de dood van mijn moeder en stiefvader voelde ik mijn familienaam steeds meer als een juk dat mij bezwaarde. Ik heb een aanvraag tot naamsverandering gedaan bij het Ministerie van Justitie en mijn verzoek is ingewilligd. Ik heb nu een andere naam, waar ik me prettig bij voel.

Deze verandering heeft consequenties op sociaal gebied. Een enkeling met wie ik goed omga weet hoe de vork in de steel zit, maar wat zeg ik tegen de mensen die ik oppervlakkig ken en die mij gaan bevragen over mijn motieven? Ik voel er niet voor om mijn verleden uit de doeken te doen. Hebt u een suggestie hoe ik mijn nieuwe naam kan aankondigen? Hoe houd ik rekening met de ander, zodat ik hem of haar niet in verlegenheid breng? Ik zoek eigenlijk een eenvoudige zin, die ik thuis kan oefenen en kan herhalen zodat ik een antwoord paraat heb, wanneer nodig.

Nieuwe naam

Beste Nieuwe naam,

Goed dat u uw naam veranderd hebt na uw ellendige voorgeschiedenis. U vraagt wat u kunt antwoorden, als mensen u vragen naar het waarom. Houd in ieder geval in gedachten dat mensen deze vraag niet horen te stellen! Het is absoluut ongepast om aan iemand te vragen wat de reden was om tot zo’n – toch tamelijk ingrijpende – actie over te gaan. Iemands naam is iemands identiteit en als u uw omgeving informeert over uw naamsverandering, hoort die mededeling zonder commentaar voor kennisgeving te worden aangenomen. U bent in het geheel niet verplicht om in te gaan op nieuwsgierigheid van wie dan ook naar de achtergrond van uw naamsverandering. Mensen die u goed kennen weten wat er aan de hand is, en tegen alle anderen die langs hun neus weg informeren naar het waarom, kunt u zeggen: ‘Sorry, die vraag vind ik erg persoonlijk, daar ga ik liever niet op in.’ Waarschijnlijk voelt de vraagsteller zich dan inderdaad ongemakkelijk, maar dat is uw probleem niet. Die vraag had niet gesteld mogen worden en de oorzaak van het ongemak ligt bij de tegenpartij.

Artikelen in Taalgebruik.

Gelabeld met .

6 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 27 februari 2021 10:30

Zeg maar ‘jij’

Beste Beatrijs,

Ik (man van 78) heb in toenemende mate last van slechtziendheid, een handicap waardoor ik regelmatig te maken heb met zorgverlenende vrouwen die mij advies geven. Ook heb ik regelmatig contact met thuiszorgwerkers. Deze dames stellen zich voor met hun voor- en achternaam, maar ze spreken mij aan met meneer. In het begin spreek ik hen dan ook consequent aan met mevrouw, maar als er vaker contact is geweest, komt er een moment dat ik het wel logisch zou vinden, als we elkaar bij de voornaam zouden noemen. De vrouwen zijn altijd een flink stuk jonger dan ik. Kan ik als oudere man aan een jongere vrouw voorstellen om elkaar te gaan tutoyeren of is dat onbeleefd?

Tutoyeerinitiatief

Beste Tutoyeerinitiatief,

Het is juist aan de oudere om een voorstel tot tutoyeren te doen. In zakelijke contacten van enige duur brengen de informele omgangsvormen met zich mee dat er vrij snel wordt overgeschakeld van vousvoyeren op tutoyeren. Mensen die elkaar wat langer kennen en regelmatig met elkaar te maken hebben tutoyeren elkaar doorgaans en spreken elkaar met de voornaam aan. Vroeger lag dat anders. Toen konden mensen een heel leven lang met elkaar omgaan en elkaar altijd met meneer/ mevrouw en ‘u’ aanspreken.

In een contact met een substantieel leeftijdsverschil ligt het initiatief voor tutoyeren altijd bij de oudere. Het is onbeleefd als een jongere op eigen initiatief een oudere gaat tutoyeren of een voorstel in die richting doet, omdat dit eigenlijk niet geweigerd kan worden, terwijl niet alle ouderen ervoor voelen om door jongeren te worden getutoyeerd. Het overschakelen van ‘u’ naar ‘jij’ hoort dus door de oudere te worden voorgesteld. Voornaamgebruik is een graadje intiemer dan tutoyeren en dat komt er meestal niet van in de omgang tussen oudere cliënten en zorgverleners. In tweegesprekken gebruiken mensen sowieso zelden elkaars voornaam, omdat ze elkaars aandacht niet hoeven te trekken.

Artikelen in Aanspreken en begroeten, Zakelijke relaties.

Gelabeld met .

Geen reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 27 februari 2021 10:15

Zal ik de discussie aangaan?

Beste Beatrijs,

Als 38-jarige slanke man val ik niet onder de risicogroep voor Covid. Ik ageer al ruim twintig jaar tegen de bio-industrie, dierenleed en de overconsumptie van vlees. Deze drie zaken vormen mijns inziens de bron van de Covid-pandemie. Mijn levensgeluk haal ik vooral uit innig contact met mijn vrienden en familie en uit bezoekjes aan een kroeg, stadion of concert. Mijn werkplezier ligt vooral in contact met collega’s en niet zozeer werkinhoudelijk. Mijn levensgenot is al maanden tot een minimum beperkt, maar ik tracht mij netjes aan alle voorschriften te houden om anderen te beschermen.

Ik houd mij altijd in, als mensen weer eens hun mondkapje niet over hun nasale verspreider van ziekteverwekkers dragen en op die manier mijn kwetsbare dierbaren en het welzijn binnen de hele samenleving in gevaar brengen. Ik houd mij altijd in, als men ondanks de pandemie uit egocentrische motieven besluit te gaan reizen en daarmee bewust het risico neemt ernstige virusvarianten de landsgrenzen over te brengen. Maar ik ben dit eigenlijk meer dan zat. Zal ik voortaan de discussie aangaan met passanten in de supermarkt zonder mondkapje over hun neus of met kennissen die juist nu besluiten op reis te gaan?

Coronafrustraties

Beste Coronafrustraties,

Het staat u te allen tijde vrij om een discussie aan te gaan. Of u er iets mee bereikt is een ander verhaal. Over de coronapandemie en de maatregelen daartegen lopen de gemoederen zo hoog op dat er in discussies tussen mensen die er verschillende ideeën op nahouden al snel een explosieve sfeer ontstaat. Nog los van het ervaringsfeit dat mensen automatisch met woede reageren, als ze door een ander op wat voor punt dan ook veroordelend en opvoedend worden toegesproken.

Met vrienden en bekenden kunt u nog wel een gesprek voeren over verschillen in opvattingen of over moreel bedenkelijk gedrag, mits u uw gedachten op een rustige manier naar voren brengt, maar zo’n discussie aangaan met onbekenden is een hopeloze onderneming en heilloos voor uw eigen gemoedsrust.

Artikelen in Corona.

Gelabeld met .

3 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 27 februari 2021 10:00

Ik wil me niet vastleggen

Beste Beatrijs,

Een goede vriendin van mij gaat trouwen in de zomervakantie van 2022 in Denemarken, waar haar partner vandaan komt. Het betreft een geheel verzorgd lang weekend van drie dagen. Genodigden betalen alleen hun reiskosten. Ik maak graag lange, verre reizen en ben door mijn werk gebonden aan de schoolvakanties. Door corona zal het er dit jaar wel niet van komen. Voor 2022 heb ik een reis van zeven weken naar Zuid-Amerika gepland, waarschijnlijk de laatste kans, voordat ik een gezin wil stichten. Dit is lastig te combineren met een bruiloft in Denemarken. Ik vind dit een moeilijke keuze en heb het besproken met mijn vriendin, die boos en verdrietig reageerde. Zij zei dat ze mij voortaan als minder goede vriendin zou beschouwen als ik niet zou komen. Ik vind dat ze mij hiermee onder druk zet. Anderzijds is het wel een bruiloft van een goede vriendin. Wat te doen, kiezen voor mijzelf of voor de vriendschap?

Bruiloft op termijn

Beste Bruiloft op termijn,

Het huwelijk van uw vriendin is pas over anderhalf jaar. Het is rijkelijk vroeg om nu al vast te leggen of u erheen zult gaan of niet. U had dat beter even in het midden kunnen laten. Uw overwegingen dienaangaande moet u sowieso niet aan uw vriendin voorleggen. Zij is degene die op een bepaalde datum trouwt en daarvoor gasten uitnodigt. Vervolgens is het aan de gasten om de uitnodiging wel of niet te accepteren. Het heeft geen zin om uw aarzelingen met uw vriendin te bespreken, want het is simpelweg haar beslissing niet en het past haar ook niet om u onder druk te zetten. Er kunnen tal van redenen zijn die u nu niet kunt voorzien waarom u te zijner tijd besluit om niet af te reizen naar deze buitenlandse bruiloft. Twee maanden van tevoren uw komst aanmelden of afzeggen is een prima termijn.

Ik raad u aan om de hele beslissing uit te stellen tot ergens in de loop van 2022. Dat duurt nog heel lang en tegen die tijd ziet u wel wat u het beste lijkt. Als dat een lange, verre reis is, doet u dat. Maar misschien gaat het u tegen die tijd toch aan het hart om de trouwerij van uw vriendin te missen en dan gaat u naar Denemarken. Schuif uw keus voorlopig op de lange baan.

Artikelen in Bruiloft, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .

8 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 20 februari 2021 10:30

Tandarts met mondgeur

Beste Beatrijs,

Ruim twintig jaar ga ik naar volle tevredenheid naar mijn tandarts, een sympathieke en deskundige man van mijn eigen leeftijd met wie ik een prima verstandhouding heb. Omdat ik een goed gebit heb, blijft mijn tandartsbezoek beperkt tot de halfjaarlijkse controle. De keren dat ik voor iets extra’s terug moet, zijn op de vingers van een hand te tellen. De laatste jaren heeft mijn tandarts een sterke, onaangename mondgeur ontwikkeld. Bij collega’s of buren is het een kleine moeite om in zo’n geval wat afstand te nemen, maar in de tandartsstoel is dat geen optie. Mijn gewaardeerde tandarts associeer ik inmiddels eerder met zijn mondgeur dan met zijn deskundigheid. Wat raadt u mij aan? De tandarts hier, al dan niet door tussenkomst van de assistente, subtiel op attenderen of mijn controles lijdzaam ondergaan?

Onwelriekende adem

Beste Onwelriekende adem,

Bijzonder dat nu net een tandarts last heeft van slechte adem! Een tandarts zou de eerste moeten zijn om goede mondhygiëne op zichzelf toe te passen en verdacht te zijn op mogelijke mondkwalen (die trouwens vaak niet veroorzaakt worden door slechte mondhygiëne, maar door iets anders). Aan de andere kant weten mensen het vaak niet van zichzelf dat ze slechte adem verspreiden, dus wie weet is het hem ontgaan.

U hebt een goede verstandhouding met uw tandarts, dus u kunt het onderwerp best met hem aan de orde stellen. Na afloop van uw controlebezoek kunt u zeggen: ‘Ik weet niet of je je ervan bewust bent, maar ik heb het idee dat je last hebt van halitosis. Ik meen dat althans op te merken. Klopt dat of heb ik last van olfactorische hallucinaties?’ De tandarts zal in eerste instantie schrikken uw opmerking, maar redelijkerwijs zal hij eerder blij zijn dat u hem gealarmeerd hebt dan beledigd. Vervolgens kan hij zijn eigen tandarts bezoeken voor een diagnose.

Artikelen in Zakelijke relaties, Ziekte.

Gelabeld met .

1 reactie

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 20 februari 2021 10:15

Antivaccinatietheorieën

Beste Beatrijs,

Af en toe heb ik een afspraak met een goede vriendin, die momenteel in niet mis te verstane bewoordingen haar anti-vaccinatietheorieën verkondigt. Ze praat over dna-mutaties die we krijgen ingespoten en dat er helemaal geen ervaringen met het vaccin zijn enzovoort. Ook twijfelt ze aan de oversterfte als gevolg van corona. Ze zegt dat je gewoon gezond moet leven en dat je dan zo’n corona-aanval best doorstaat, net als gewone griep in een doorsnee winter. Ikzelf ben toch meer voorstander van vaccineren en heb niet zoveel kritiek op de maatregelen die ons worden opgelegd om het krijgen van corona te voorkomen. Ik zit in een kramp naar haar te luisteren en probeer het maar te zien als verschil van visie of religie. Daarin laten we elkaar uiteindelijk ook vrij. Maar diep in mijn hart vind ik haar uitspraken behoorlijk dom en irritant. Hoe kan ik hier het beste mee omgaan zonder de vriendschap te zeer aan te tasten?

Corona als splijtzwam

Beste Corona als splijtzwam,

In zo’n geval is het beter om het hele gespreksonderwerp uit de weg te gaan. Zeker wanneer het al een paar keer aan de orde is geweest. Op een gegeven ogenblik is het toch alleen maar meer van hetzelfde. De een zegt dit, de ander zegt iets totaal anders, en er is geen schijn van kans dat er overeenstemming wordt bereikt, omdat beide partijen zich hebben ingegraven in hun eigen schuttersputje en niet open staan voor afwijkende visies. De volgende keer dat uw vriendin met haar theorieën aan komt zetten, raad ik u aan om te zeggen dat u het hier niet meer over wil hebben, omdat u moe en chagrijnig wordt van die hele corona. Stel voor om ergens anders over te praten. Over herinneringen aan de basisschool, over een tv-programma dat u heeft gefrappeerd, over de terugkeer van de wolf in Nederland – doet er niet toe waarover, als het in vredesnaam maar geen corona meer is.

Artikelen in Corona, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .

4 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 20 februari 2021 10:00

Vriendin geeft geen steun

Beste Beatrijs,

Ten gevolge van de lockdown die halverwege december inging ben ik (man, dertiger) mijn inkomsten kwijtgeraakt. Ik krijg geen financiële tegemoetkoming van de overheid, omdat ik een gezamenlijke huishouding voer met mijn vriendin, met wie ik al vele jaren samenwoon. We hebben altijd onze eigen spaarrekeningen aangehouden. De huidige situatie betekent dat mijn vriendin gewoon elke maand geld spaart en dat mijn spaarsaldo in snel tempo slinkt. Het stoort mij dat mijn vriendin mij nergens een eurocent tegemoetkomt in deze periode. Ze verdiende altijd al 1000 euro meer per maand dan ik en nu ik niks binnenkrijg is dat verschil nog veel groter. Is deze handelwijze normaal of zou ze me best financieel wat tegemoet mogen komen?

Op zwart zaad

Beste Op zwart zaad,

Normaal gesproken ondersteunen partners elkaar in voor- en tegenspoed, in gezondheid en ziekte, dus ook op financieel vlak. U bent niet formeel in de echt verbonden, maar u woont wel al jaren samen, een praktijk die laat zien dat u uw lot wel degelijk aan elkaar verbonden hebt. Ik neem aan dat u tot nu toe de gemeenschappelijke kosten (wonen, boodschappen, vaste lasten) fifty-fifty betaalt. Wat ieder overhoudt gaat naar de persoonlijke spaarrekening. Als een partner ineens zonder inkomsten zit, lijkt het nogal vanzelfsprekend dat de ander een reddingsboei uitwerpt en bijvoorbeeld voorlopig de boodschappen betaalt.

Bent u voordeurdelers of geliefden?

Uw vriendin lijkt u meer te beschouwen als een voordeurdeler dan als een geliefde. Bespreek de status van uw relatie en vraag of zij tijdelijk wat meer zou willen bijdragen aan het levensonderhoud. Op dit moment leeft u van uw spaarrekening. Wat is het scenario wanneer u de bodem van uw reserves bereikt? Zet zij u dan het huis uit, omdat u uw aandeel in de huur/ hypotheek niet meer kunt betalen? Mag u niet meer mee eten? Niet meer meerijden in de auto, als u niet kunt meebetalen aan de benzine? Als zij geen mededogen heeft voor uw (naar alle waarschijnlijkheid) tijdelijke financiële misère, ziet het er niet goed uit voor uw relatie als geheel. Kijk intussen wel uit naar alternatieve bronnen van inkomsten, al was het maar maaltijden bezorgen.

Artikelen in Corona, Liefde en relaties.

Gelabeld met .

5 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 13 februari 2021 10:30

Boos over kritiek

Beste Beatrijs,

Na lang beraad heb ik besloten om de reis die ik geboekt had, toen het nog code geel was, door te zetten, terwijl het land inmiddels code oranje is. Ik heb hiervoor mijn redenen. Ik ben me ervan bewust dat het omstreden is. Toen ik bij mijn familie op bezoek was, kwam het onderwerp niet ter sprake. Ik wist wel al hoe mijn vader erover dacht en had het er eerder uitgebreid met hem over gehad (hij keurde het af). Maar toen ik weg ging, sneerde de vrouw van mijn vader me toe: ‘Ik vind het schandalig dat je op vakantie gaat!’

Eenmaal thuis werd ik hier kwaad over. Ik ben 32 en maak mijn eigen keuzes. Is haar gedrag inderdaad grensoverschrijdend of valt dit onder vrijheid van meningsuiting en moet ik er verder niet moeilijk over doen? Ik overweeg om dit met haar te bespreken, maar wil niet in een discussie over het onderwerp zelf vervallen, want ik begrijp best dat veel mensen mijn keuze afkeuren. Ik denk meer: bemoei je er niet mee en houd je ongevraagde mening over mijn leven voor je.

Een omstreden reisje

Beste Een omstreden reisje,

Als u niet in een inhoudelijke discussie over uw vakantie terecht wil komen, raad ik u aan het onderwerp te vermijden. Uw familie heeft geen waardering voor uw beslissing. Dat wist u al, voordat de vrouw van uw vader eraan refereerde. Dat zij erover begon te sneren valt zowel onder vrijheid van meningsuiting als onder vervelende bemoeizucht. Natuurlijk heeft zij niets over uw leven te vertellen en natuurlijk komt er ongenoegen, als zij u aanvalt en veroordeelt.

Het heeft weinig zin om dit nog eens met haar te bespreken, zeker niet als u niet uit de doeken wil doen waarom u het ondanks alles nodig vindt om op vakantie te gaan. Zij mag haar mening geven, u mag die mening naast u neer leggen zonder er verder op in te gaan. Door het zwijgen ertoe te doen laat u al zien dat u haar bemoeizucht niet op prijs stelt.

Artikelen in Corona, Reizen, Stieffamilie, Taalgebruik.

Gelabeld met , .

3 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 13 februari 2021 10:15

Moeder neemt het niet zo nauw

Beste Beatrijs,

Ik ben een studente van begin twintig en woon sinds de lockdown weer tijdelijk thuis bij mijn ouders. Mijn moeder is een sociaal persoon met een essentieel beroep waarin ze volop mensen ziet. Ook heeft ze allerlei vriendinnen met wie ze (voor zo ver ik weet binnen de afgesproken regels) regelmatig koffie drinkt of gaat wandelen. Waar ik mij aan stoor is het feit dat ze mensen met wie ze normaal nooit afspreekt spontaan uitnodigt op haar vrije dag om thee te komen drinken. Ik vind dat in deze tijd eigenlijk niet gepast, zeker gezien het feit dat zij voor haar werk al mensen ziet, vriendinnen heeft en samenwoont met haar gezin. Kan ik haar daar op aanspreken of is ben ik te benauwd over de coronaregels?

Zoveel sociale afspraken

Beste Zoveel sociale afspraken,

Natuurlijk kunt u daar met uw moeder over praten! U vormt op dit moment een huishouden met uw ouders, dus het onderwerp ‘zich houden aan de coronaregels’ zal regelmatig terugkeren in de conversatie. Hoe iemand in uw huishouden zich gedraagt gaat ook de huisgenoten aan. Bespreek met uw moeder of zij het echt nodig vindt om vage kennissen op de thee uit te nodigen, als zij toch al genoeg contacten heeft op haar werk en in haar vrije tijd met vriendinnen. Op dit moment is de regel ‘Niet meer dan een persoon tegelijk per dag op bezoek’. Ze kan de theevisites met verre bekenden makkelijk een tijdje opschorten, tot de regels weer versoepeld worden.

Artikelen in Corona, Ouders en volwassen kinderen.

Gelabeld met , .

3 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 13 februari 2021 10:00