Beste Beatrijs,
Onze zoon van 11 is verlegen als hij in zijn eentje voor de klas moet. Dit gebeurt bij leuke dingen als een verjaardag, maar ook met een boekbespreking of spreekbeurt. Hij is dan zo van slag dat hij voor het oog van alle kinderen moet huilen. Dit vindt hij uiteraard heel vervelend. Ik heb het met zijn juf besproken en zij denkt dat het geen faalangst is. Volgend jaar gaat hij naar de middelbare school en daar maakt hij zich nu al druk om. Hoe kunnen wij hem helpen?
In tranen voor de klas
Beste In tranen,
Verlegenheid is een gevolg van angst om door de groep te worden afgewezen. Op zichzelf is er niet zo veel mis met verlegenheid, want zonder groep valt niet te overleven. Maar de verlegene snijdt zich in z’n eigen vingers, wanneer het zo extreem wordt dat hij niet meer in staat is tot normale taken, waarbij hij even uit de schaduw van de massa naar voren moet treden. De verlegenheid die hem veiligheid zou moeten bezorgen, brengt hem dan precies het gevaar dat hij vreest, namelijk door de groep te worden uitgelachen.
Uw zoon heeft een paar leidende gedachten nodig om zich aan vast te houden om zijn verlegenheid binnen de perken te houden. De ene gedachte is: ‘Wat moet dat moet’ en de andere is: ‘Ik ben niet de enige’. Veel mensen vinden het niet leuk om het middelpunt van de belangstelling te zijn. Maar toch moet het af en toe. Dat hoort bij het leven. Er valt eenvoudig niet aan te ontkomen. Er is geen reden om in huilen uit te barsten bij spreekbeurten, want als hij zich goed voorbereidt weet hij precies wat hij moet zeggen. Hij kan zichzelf voorhouden: ‘Dit duurt tien minuten, en daarna is het voorbij.’ Alles gaat voorbij, ook als de klas ‘Lang zal die leven’ zingt. Hij kan bedenken dat er veel ergere dingen zijn waar iemand doorheen moet (akelige operaties bijvoorbeeld). Soms moeten mensen iets moeilijks doen, daar is niets aan te doen.
Zeg tegen hem dat het geen enkele zin heeft om zich nu al op te winden over de middelbare school, waar hij pas over een half jaar naar toe moet. Er zijn wel meer kinderen die het moeilijk vinden om naar de middelbare school te gaan, hij zal alweer niet de enige zijn, en hij kan moeilijk op de basisschool blijven zitten. Als het zover is, dan ziet hij wel hoe het gaat. Er zijn miljoenen kinderen hem voorgegaan met zo’n overgang, het zal hem ook wel lukken.
Let er intussen op dat hij zich houdt aan elementaire beleefdheidsregels. Bezoekers begroeten en afscheid nemen. Antwoord geven als ze wat vragen, enzovoort. Sta niet toe dat hij uit verlegenheid wegduikt. Stuur hem af en toe naar een winkel of naar het postkantoor. Laat hem zelf z’n woordje doen bij de kapper en laat hem de telefoon opnemen en boodschappen aannemen op een beleefde manier. Op die manier oefent hij minimale conversatie met niet-leeftijdgenoten. Leg hem uit dat alleen hijzelf ervoor kan zorgen met huilen op te houden. Hij heeft de leeftijd om over zichzelf na te denken en te besluiten het anders aan te pakken.
Graag wil ik reageren op het stukje van de ‘verlegen’ jongen van 11 jaar. Daarin vragen ouders hulp voor hun zoon. De hulpvraag was al gesteld aan de juf van deze jongen. Juf denkt dat er geen sprake is van faalangst. Ik denk dat dit niet zo’ n belangrijke veronderstelling is. Belangrijker is: hoe komt deze jongen van zijn extreme verlegenheid af. Uw advies is een aantal leidende gedachten, oa.: ‘wat moet dat moet’ (afleren van verlegenheid kun je niet afdwingen).
Ik kan van mijzelf zeggen dat ik enige ervaring heb met kinderen die niet ‘goed’ functioneren in groepen.
Ik werk als kernteamleider op een scholengemeenschap binnen de richting lwoo. Wij hebben veel te maken met leerlingen die niet weten hoe zij zich moeten gedragen.
Wij hebben voor deze leerlingen een hele goede training gevonden en misschien heeft u er wel van gehoord: De Kanjertraining.
In deze training leren kinderen hoe ze zorgvuldig met elkaar om gaan. En het is de enige training die helpt!!! (hij gaat nl. rechtstreeks naar het probleem toe).
Wij zien hele groepen leerlingen veranderen (blijvend).
De leidende gedachten bij de Kanjertraining zijn:
• We vertrouwen elkaar
• We helpen elkaar
• Niemand speelt de baas
• Niemand lacht uit
• Niemand doet zielig
Ik ben zelf Kanjertrainer en heb de opleiding gevolgd bij de bedenker van de Kanjertraining drs. G. Weide.
Ik kan er veel over vertellen maar het is voor de ouders raadzaam om eens te kijken op de site van de Kanjertraining, http://www.kanjertraining.nl
Het verlegen kind zal na een half jaar niet meer verlegen zijn en weten hoe hij met anderen moet omgaan.
Rest mij nog te zeggen dat u verhelderende adviezen geeft.