Beste Beatrijs,
Mijn man en ik hebben sinds ruim twintig jaar geen contact meer met zijn enige broer. Hij wilde ons niet meer zien. We konden er niet achter komen waarom niet en wat we (eventueel) fout hadden gedaan. Er werd alleen gezegd: ‘Er is teveel gebeurd’. De broer is getrouwd met een vrouw van wie wij vermoeden dat vooral zij het contact niet meer wenste. De broer stond erg onder haar invloed. Zelfs tijdens de ziekte en het overlijden van zijn moeder, tien jaar geleden, heeft hij zich niet laten zien.
Mijn man heeft zich er uiteindelijk bij neergelegd en kan er nu best mee leven. Tot onze stomme verbazing kregen we onlangs van het stel een kaart in de bus, waarin stond: ‘Wat geweest is is geweest’ en: ‘Wij kunnen ons voorstellen het contact te herstellen, waarbij we het verleden laten rusten.’ We staan hier wel voor open, maar we willen eerst een spijtbetuiging over hun opstelling van destijds en we willen nog steeds graag weten wat er aan de hand was. Om het nu alleen over koetjes en kalfjes te hebben gaat ons te ver. Eigenlijk passen we ervoor om hen te ontmoeten onder hun condities. Mijn man heeft niet eens zo veel behoefte meer om zijn broer te zien, hoewel hij voor diens huwelijk erg op hem gesteld was. Wat raadt u aan?
Niet over vroeger
Beste Niet over vroeger,
Dit voorstel voor verzoening is vervelend, omdat het stel u beiden nog steeds precies voorschrijft wat er wel of niet dient te gebeuren. Eerst wilden zij u twintig jaar lang niet zien en nu willen zij u min of meer weer in genade aannemen, maar alleen op hun voorwaarden. U stelt prijs op een spijtbetuiging en uitleg over waarom ze zich destijds zo hebben opgesteld. Ik raad u aan om de spijtbetuiging (excuses, sorry zeggen, algehele nederigheid) te laten zitten, want die zult u toch niet krijgen. Als uw broer/ zwager oprecht spijt had, zou hij dat heus wel spontaan hebben vermeld. Hij doet dat niet, dus hij heeft geen spijt, en afgedwongen excuses hebben geen waarde.
Afgedwongen excuses hebben geen waarde.
Wel kunt u naar een verklaring informeren, omdat u al die tijd niet begrepen hebt wat er nu eigenlijk aan de hand is en wat u misdaan had. Uw vermoeden dat de vrouw van uw broer de kwade genius is achter de vervreemding lijkt plausibel. Hij zit gewoon onder de plak van zijn vrouw – dat komt wel vaker voor. Maar het zijn de twee broers die het samen zullen moeten oplossen. Uw man kan in reactie op hun zogenaamde uitgestoken hand een kort bericht terugschrijven, waarin hij zegt dat hij de tegemoetkoming op prijs stelt en daar ook zeker voor open staat, maar dat hij toch graag wil weten wat de oorzaak was van de jarenlange vervreemding, omdat hij het niet begrijpt en dezelfde fouten voor de toekomst wil vermijden. In hetzelfde schrijven kan uw man suggereren om die toelichting in een persoonlijk gesprek tussen zijn broer en hemzelf op neutraal terrein te laten plaatsvinden zonder echtgenotes erbij. Vervolgens is het afwachten waar de broer of het stel mee terugkomt.
Eens met het advies van Beatrijs. Al denk ik dat het een onontwarbare knoop is waar dit over gaat, als manipulatie en suggestieve invloed een rol spelen wordt de oorzaak vaak bij de verkeerden gelegd en omdat de kwade genius in bescherming wordt genomen (er staat immers veel op het spel, bijvoorbeeld het huwelijk als hier kritiek op wordt geleverd en bovendien doet zo’n manipulator zich vaak heel onschuldig en gekwetst voor) daardoor is het een soort mijnenveld. Je moet uiterst voorzichtig te werk gaan, bijna niet te doen om hier een goede weg in te vinden. Het verleden laten rusten is een zwaktebod om confrontaties te omzeilen, in feite zijn dat de vermeden confrontaties in het huwelijk van de broer waarvan uw man ook u zijdelings het slachtoffer bent. Ik denk dat deze hernieuwing van contact tot veel irritatie gaat leiden. Koetjes en kalfjes zijn prima, maar eerst de leeuwen en tijgers.
Met een beetje speculeren denk ik, misschien heeft de vrouw van de broer zich ergens een slachtoffer rol aangemeten. Dat is in onze samenleving het recht van elke vrouw. Niemand mag daar twijfel over uiten, ook haar man niet. Met vragen naar de oorzaak van de vervreemding speel je scherp spel.
Als je je broer 20 jaar niet gezien hebt, ben je mogelijk bereid tot wat ongemakken. Je kan het aanbod accepteren zoals het is en jezelf voor een avondje wegcijferen. Dat lijkt mij het wel waard om je broer weer eens te spreken.
Eerst het contact verbreken met wat nietszeggende kreten als uitleg en vervolgens voorwaarden stellen aan een verzoening? Misschien dat de broer die het contact verbrak wel het contact weer wil herstellen, maar dat zijn vrouw het absurde idee heeft gehad om er voorwaarden aan te stellen.
Lijkt mij dat het voorstel dat de broers eerst eens de zaak bespreken zonder dat de vrouwen aanwezig zijn een heel goed begin kan zijn. Of dat gesprek moet gaan over het hoe en waarom weet ik niet, misschien dat het vanzelf ter sprake komt, maar een eerste ontmoeting op neutraal terrein waarbij er gesproken kan worden zonder allerlei voorwaarden en zonder de eis dat er niet geroerd mag worden in het verleden, kan in elk geval een voorzichtig begin zijn om het contact te herstellen.
Een spijtbetuiging en een uitleg willen over dingen die meer dan 20 jaar geleden zijn voorgevallen. Kansloos en ik spreek uit ervaring. Waarom niet gewoon blij zijn met de uitgestoken hand en de mogelijkheid het contact te herstellen?
Ik vind het heel verstandig van die broer om het verleden te willen laten rusten. Als er eerst een fijne vriendschappelijke band ontstaat, komen sommige zaken vanzelf wel ter sprake en is de kans kleiner dat het (weer) escaleert. Als er geen fijne vriendschappelijke band ontstaat, maakt het niet uit of een conflict al dan niet uit de weg geruimd wordt.
“Uw vermoeden dat de vrouw van uw broer de kwade genius is achter de vervreemding lijkt plausibel. Hij zit gewoon onder de plak van zijn vrouw – dat komt wel vaker voor. ”
Wij vrouwen hebben geen mannen nodig om ons naar beneden te halen, dat kunnen we heel goed zelf.
Ik zou ontzettend blij zijn met deze uitgestoken hand. Stap over je ego heen en probeer een goed contact op te bouwen met je broer zonder excuses te eisen. Het is heel waardevol om je broer weer in je leven te hebben. Het doet me denken aan het verhaal van de verloren zoon.
Ik zou blij zijn met het initiatief wat de broer voorstelt en de voorwaarden meer zien als ‘spelregels’ om de ontmoeting te laten slagen. Als je eerst dingen uit het verleden wilt rechtzetten, is de kans op een verzoening lijk me kleiner dan als je eerst een soort ‘vernieuwde kennismaking’ hebt en dan ook kijkt wat het gaat brengen.