Spring naar inhoud


Hengelen naar cadeau

Beste Beatrijs,

Onlangs moest ik (student, 22 jaar) afzeggen voor het verjaardagsfeestje van een vriend vanwege ziekte. Een paar dagen later was hij echt jarig en toen heb ik hem per e-mail gefeliciteerd. Dezelfde dag stuurde hij een e-mail terug, waarin hij voor de felicitatie bedankte. In dezelfde adem vroeg hij of hij mij een onbescheiden vraag mocht stellen, namelijk of ik toevallig een bepaald cadeau had gekocht (een cadeau dat ik al vaker heb gegeven), want als dat het geval was dan hoefde hij er zelf niet meer achteraan te gaan. Hij wilde dat ik dit even liet weten, zodat hij er met zijn aankopen rekening mee kon houden.

Ik vind dit een behoorlijk brutale vraag, die ik zelf nooit zou stellen. Ik overweeg om te antwoorden dat ik nog niets had gekocht en dat hij het bewuste cadeau zelf maar moet kopen. Als ik hem weer zie, dan geef ik waarschijnlijk nog een klein(er) cadeautje. Dit lijkt me toch wel redelijk?

Achterstallig cadeautje

Beste Achterstallig,

Lang geleden waarschuwde men kinderen die zich al te gefixeerd op cadeautjes betoonden met het dreigende rijmpje ‘Kinderen die vragen worden overgeslagen.’ Blijkbaar heeft uw vriend in zijn jeugd niet geleerd dat openlijke hebberigheid een onprettige indruk maakt op de medemens. Men hoort nooit te informeren of een bij het feest afwezige genodigde een bepaald cadeau (of überhaupt een cadeau) heeft gekocht. Bij afwezigheid op festiviteiten vervalt immers formeel de cadeauverplichting. Dat mensen soms toch achteraf iets geven is uit pure aardigheid of omdat ze het al hadden aangeschaft, maar het hoeft helemaal niet. Antwoord uw vriend dat u ziek was, maar dat hij niet moet wanhopen, want dat er volgend jaar weer nieuwe kansen komen op cadeaus. Ga ook niet iets anders kleins voor hem kopen. Nu hij er om gevraagd heeft, lijkt het alsof u iets goed te maken hebt, maar dat is niet zo. Op deze leeftijd zijn er toch wel belangrijker dingen om je druk over te maken dan cadeautjes?

Artikelen in Cadeaus, Verjaardag, Vrienden en kennissen.


Lastiggevallen door patiënt

Beste Beatrijs,

Ik werk in een verzorgingstehuis als zorgassistente. Bij ons in huis zit een oude man en die is handtastelijk. Vooral bij jonge meisjes, bij de oudere niet zo. Kunt u mij adviseren hoe we hier het beste mee om kunnen gaan? Binnenkort wordt er een avond over dit onderwerp georganiseerd voor het personeel. Misschien hebt u nog tips?

Lastiggevallen door patiënt

Beste Lastiggevallen,

Ongewenste intimiteiten hoeft u zich niet te laten welgevallen. Ook al is deze oude man zielig, hulpbehoevend en eenzaam, dat geeft hem geen vrijbrief voor handtastelijkheden. Ook werkers in de zorg hebben recht op een correcte behandeling van de mensen met wie ze professioneel te maken hebben. Laat dus niet over u heen lopen en wijs hem kordaat terecht. Doe dit niet op een beledigende manier (‘Handen thuis, ouwe!’), want hij en u moeten nog samen verder. Houd het zakelijk en gebruik ijzige beleefdheid: ‘Wilt u alstublieft ophouden met …’ (en dan benoemt u precies de overtreding) ‘aan me zitten/ in mijn billen knijpen/ mijn borsten aanraken/ fluiten of sissen/ dubbelzinnige opmerkingen/ obscene smakgeluiden maken/ uw geslachtsorgaan exposeren.’ Laat een kleine pauze vallen, kijk hem indringend aan en maak uw slotopmerking: ‘Anders moet ik uw gedrag aan de hoofdzuster rapporteren!’ Gebruik expres de term ‘hoofdzuster’, ook al is uw leidinggevende een manager, want veel oude mannen zijn niet bang voor een manager, maar wel voor de mythische, strenge hoofdzuster.

Rapporteer de ongewenste intimiteiten altijd. Zo kan er een dossier worden opgebouwd. Als hij ondanks nadrukkelijke waarschuwingen doorgaat met z’n gedrag of onprettige variaties verzint, of zich zogenaamd niet-begrijpend opstelt, zeg dan tegen uw leidinggevende dat u weigert om hem nog langer te verzorgen. U gaat in staking voor één patiënt. Dan kan er misschien iets worden geregeld dat deze patiënt nooit door een jonge vrouw in haar eentje verzorgd moet worden, maar dat er altijd een ander personeelslid bij aanwezig moet zijn, of dat hij alleen door mannelijk personeel wordt verzorgd.

Misschien kan er voor deze patiënt en voor anderen die daar behoefte aan hebben in overleg een prostitutie-regeling worden getroffen. Er zijn best prostituees te vinden die bereid zijn tot huisbezoek in een zorginstelling. Mits ze adequaat betaald krijgen – van de spaarcentjes van de cliënt natuurlijk. Het is niet de bedoeling dat de zorginstelling voor deze kosten opdraait. Drank en sigaren zijn tenslotte ook voor eigen rekening van de patiënt.

Artikelen in Zakelijke relaties.

Gelabeld met .


Verliefd op vriendin

Beste Beatrijs,

Al jaren lang heb ik (man, 42 jaar) zeer goed contact met de vrouwelijke helft van een echtpaar waar mijn vrouw en ik veel mee omgaan. We doen veel met ons vieren en onze kinderen, maar ik ga ook regelmatig met ‘de vrouw van’ erop uit. Zij en ik zijn erg op elkaar gesteld en we vermoeden dat er meer in zit dan alleen vriendschap, maar we blijven van elkaar af. Inmiddels heb ik me al zo vaak verliefd gevoeld op haar zonder daar ‘te ver’ in te gaan dat ik dit niet veel langer vol kan houden. Zij blijft zich ook zeer ontvankelijk opstellen, maar lijkt haar gevoelens meer onder controle te houden en zo door te kunnen en willen gaan. Wij houden veel van onze echtgenoten en willen ook onze gezinnen geen schade berokkenen. Dit houdt ons van elkaar af, maar ik kan het langzamerhand niet meer aan. Zoveel liefde voor haar voelen en weten dat zij dat ook voor mij voelt. Ik voel dat ik de vriendschap een wending moet geven. De vraag is welke kant op. Ermee stoppen uit respect voor elkaars gezinnen en uit zelfbescherming of juist die stappen te nemen waar ik al zo vaak over droom en waarbij niks zeker is…

Wenkende liefde

Beste Wenkende,

Als u de vriendschap een intensiverende wending geeft, is de kans groot dat uw huwelijk sneuvelt of zwaar beschadigd raakt. Dat andere huwelijk loopt hetzelfde gevaar. Maak een rekensom hoeveel mensen (kinderen incluis) ongelukkig zullen worden van de manoeuvre waar u over droomt en hoeveel mensen gelukkig. Maak dezelfde rekensom voor het geval u een punt zet achter uw aparte ontmoetingen. Kies vervolgens de optie die het meeste collectieve geluk oplevert.

Artikelen in Huwelijk en scheiding, Vreemdgaan, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .


Verlegen zoontje

Beste Beatrijs,

Onze zoon van 11 is verlegen als hij in zijn eentje voor de klas moet. Dit gebeurt bij leuke dingen als een verjaardag, maar ook met een boekbespreking of spreekbeurt. Hij is dan zo van slag dat hij voor het oog van alle kinderen moet huilen. Dit vindt hij uiteraard heel vervelend. Ik heb het met zijn juf besproken en zij denkt dat het geen faalangst is. Volgend jaar gaat hij naar de middelbare school en daar maakt hij zich nu al druk om. Hoe kunnen wij hem helpen?

In tranen voor de klas

Beste In tranen,

Verlegenheid is een gevolg van angst om door de groep te worden afgewezen. Op zichzelf is er niet zo veel mis met verlegenheid, want zonder groep valt niet te overleven. Maar de verlegene snijdt zich in z’n eigen vingers, wanneer het zo extreem wordt dat hij niet meer in staat is tot normale taken, waarbij hij even uit de schaduw van de massa naar voren moet treden. De verlegenheid die hem veiligheid zou moeten bezorgen, brengt hem dan precies het gevaar dat hij vreest, namelijk door de groep te worden uitgelachen.

Uw zoon heeft een paar leidende gedachten nodig om zich aan vast te houden om zijn verlegenheid binnen de perken te houden. De ene gedachte is: ‘Wat moet dat moet’ en de andere is: ‘Ik ben niet de enige’. Veel mensen vinden het niet leuk om het middelpunt van de belangstelling te zijn. Maar toch moet het af en toe. Dat hoort bij het leven. Er valt eenvoudig niet aan te ontkomen. Er is geen reden om in huilen uit te barsten bij spreekbeurten, want als hij zich goed voorbereidt weet hij precies wat hij moet zeggen. Hij kan zichzelf voorhouden: ‘Dit duurt tien minuten, en daarna is het voorbij.’ Alles gaat voorbij, ook als de klas ‘Lang zal die leven’ zingt. Hij kan bedenken dat er veel ergere dingen zijn waar iemand doorheen moet (akelige operaties bijvoorbeeld). Soms moeten mensen iets moeilijks doen, daar is niets aan te doen.

Zeg tegen hem dat het geen enkele zin heeft om zich nu al op te winden over de middelbare school, waar hij pas over een half jaar naar toe moet. Er zijn wel meer kinderen die het moeilijk vinden om naar de middelbare school te gaan, hij zal alweer niet de enige zijn, en hij kan moeilijk op de basisschool blijven zitten. Als het zover is, dan ziet hij wel hoe het gaat. Er zijn miljoenen kinderen hem voorgegaan met zo’n overgang, het zal hem ook wel lukken.

Let er intussen op dat hij zich houdt aan elementaire beleefdheidsregels. Bezoekers begroeten en afscheid nemen. Antwoord geven als ze wat vragen, enzovoort. Sta niet toe dat hij uit verlegenheid wegduikt. Stuur hem af en toe naar een winkel of naar het postkantoor. Laat hem zelf z’n woordje doen bij de kapper en laat hem de telefoon opnemen en boodschappen aannemen op een beleefde manier. Op die manier oefent hij minimale conversatie met niet-leeftijdgenoten. Leg hem uit dat alleen hijzelf ervoor kan zorgen met huilen op te houden. Hij heeft de leeftijd om over zichzelf na te denken en te besluiten het anders aan te pakken.

Artikelen in Kinderopvoeding, Scholen en verenigingen.


Onaardige familieleden niet uitnodigen?

Beste Beatrijs,

Binnenkort vieren mijn man en ik ons 25-jarig huwelijksfeest. Wat te doen met onsympathieke en vervelende familieleden? Mijn familie telt een aantal querulanterige tiepjes, die ik maar liever niet uitnodig. Zo ook een clubje ongeïnteresseerde lieden, die nooit van zich laten horen bij tegenslag, maar wel graag van de partij zijn als er iets te vieren valt. Ik vind: het is mijn feestje en ik nodig uit, wie ik wil! Mijn echtgenoot denkt daar ook zo over en wil zich niet conformeren aan wat anderen vinden of rekening houden met lange tenen. Hoe kan ik dat elegant oplossen?

Alleen aardige mensen

Beste Alleen aardige,

U kunt niet op een elegante manier mensen passeren, laat dat duidelijk zijn. Er zijn maar twee mogelijkheden: of u vraagt ze wel, of u vraagt ze niet. Van beide opties is de betekenis glashelder. De ene boodschap is: je hoort erbij. De andere boodschap: je hoort er niet bij. U mag natuurlijk uitnodigen wie u wilt, en als u echt gebrouilleerd bent met mensen, dan komen ze niet in aanmerking. Maar als u wel on speaking terms bent, raad ik u toch terughoudendheid in het niet-uitnodigen aan. Als de hele familie mag komen en één broer en een andere (schoon)zus niet, dan is die brouille alsnog geboren. Daar moet u echt mee uitkijken. Weet wat u doet en houd er rekening mee dat ze zich beledigd zullen voelen. U kunt het ook luchtig opvatten: het is een groot feest, er lopen ook een paar mensen rond met wie u ‘niet zo veel hebt’. Maar hoeveel last hebt u nu echt van hen? Weeg het zorgvuldig tegen elkaar af: de aanwezigheid van enkele irritante familieleden die een smet op uw gezellige feestje vormen tegenover een heerlijk onder-ons-feestje met als nasleep mogelijk een jarenlange familievete.

Artikelen in Familie, Huwelijk en scheiding, Huwelijksjubileum.

Gelabeld met .


Tanden stoken aan tafel

Beste Beatrijs,

Wat zegt de etiquette over tandenstokers aan tafel? Steeds vaker wordt mij door gasten (goede vrienden, dat wel) halverwege of aan het einde van de maaltijd om een tandenstoker gevraagd. En dan gaan ze aan tafel hun gebit ontdoen van ongerechtigheden. Ik vind dat vreselijk, echt heel vies en onsmakelijk. Ik vraag me af of ik op dit punt fossiele opvattingen koester, gezien het feit dat het regelmatig gebeurt. De mensen over wie ik het heb zijn goed gemanierd, eten met mes en vork, smakken en boeren niet, maar die tandenstokers… Kan ik zeggen dat ik wel tandenstokers heb, maar dat ik liever heb dat ze die even op de wc gebruiken? En zo ja, dat ze die na gebruik niet in de pot moeten gooien wegens verstoppingsgevaar, of ga ik dan helemaal te ver? Of kan ik ze bij voorbaat op de wc klaar leggen en geïnteresseerden daarheen verwijzen? Of laat ik dan te zeer merken dat ik het een walgelijke gewoonte vind (wat weer onaardig en onhoffelijk van mij is, want ik geloof best dat ze die dingen even nodig hebben)?

Aan tafel tanden stoken?

Beste Aan tafel,

Tandenstoken is een reinigingshandeling die niet tijdens etentjes hoort te worden uitgevoerd. U hebt nog geluk dat uw vrienden vrágen om een houtje. Er zijn natuurlijk ook mensen die er een uit tas of binnenzak halen en onbekommerd erop los stoken. Dan moet u zelf maar even de andere kant opkijken. Maar als gasten eerst erom vragen, kunt u zeggen: ‘Ja hoor, loop maar even mee.’ En dan leidt u hen ergens anders heen. De wc lijkt me niet de aangewezen plek om tandenstokers van tevoren neer te leggen. Beter lijkt de keuken of de gang, waar misschien een gangkastje is, waar u een voorraadje kunt bewaren. Of de badkamer, als u daar geen zwaarwegende privacybezwaren tegen hebt. Nu ja, u hebt vast wel een plekje in uw huis, waar uw gasten even hun gang kunnen gaan zonder dat anderen toekijken.

Artikelen in Eten en drinken, Visite, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met , .


Collega’s zoenen?

Beste Beatrijs,

Komende maandag is het weer zo ver. De eerste dag na de kerstvakantie. Ik zie hier altijd een beetje tegen op. Bij mij op de basisschool, waar ik werk als leerkracht, is iedereen ruim op tijd aanwezig, men begroet elkaar en vertelt ditjes en datjes over de voorbije vakantie. Tot zover niets bijzonders. Het probleem zit in het wel of niet zoenen. De meeste collega’s zeggen: ‘Een goed Nieuwjaar’ of ‘De beste wensen!’ en geven daarbij iedereen zonder aanzien des persoons de tegenwoordig ingeburgerde drie zoenen. Dit hoeft voor mij eigenlijk niet, maar als iemand enthousiast op me afkomt, duik ik niet weg voor die persoon. De directeur geeft iedereen een hand (geen zoenen!) en een kleine minderheid selecteert: de ene persoon wel drie zoenen, de andere alleen een hand. En dat voelt een beetje vervelend, al klopt het gevoelsmatig wel: niet met iedereen heb je een drie-zoenen-contact. Ik zou willen dat de directie afsprak: ‘Vanaf nu geen zoenen meer, iedereen geeft een hand’ – maar dat zal vast bevoogdend worden gevonden, want heel wat collega’s voelen zich tevens vriendinnen van elkaar. Elk jaar zit ik weer voor hetzelfde dilemma: moet ik me aanpassen en iedereen drie zoenen geven of iedereen op armslengte afstand houden en daardoor wellicht een te afstandelijke indruk maken? Ik heb in deze rubriek weleens gelezen dat zoenen op het werk niet hoort. Hoe streng moet dat gehanteerd worden?

Niet zoenlustig

Beste Niet zoenlustig,

Ik denk dat het gedrag ‘drie keer zoenen’ te onbelangrijk is om via een nieuwe regeling van de schoolleiding te worden afgeschaft. In principe hebt u gelijk. Collega’s zouden elkaar niet moeten zoenen op het werk, juist vanwege dat door u beschreven selectiemechanisme: hij zoent de ene wel en de andere niet; zij zoent iedereen, behalve die ene. Jonge vrouwen zijn hoe dan ook een gewild zoenobject voor mannen, en oudere vrouwen worden juist weer door hen overgeslagen – dat hele gedoe heeft iets gênants. Maar de vermenging van collega’s en vrienden heeft zich nu eenmaal vastgezet in het moderne dagelijkse leven en de drietraps-begroetingszoen heeft nauwelijks intimiteitswaarde. Voor veel mensen is een zoenbegroeting een betekenisloze conventie. Op zo’n kleine gemeenschap als een basisschool zou iedereen vreemd opkijken wanneer de directeur deze conventie ineens zou gaan verbieden. De realiteit is dat iedereen maar zo’n beetje doet wat in hem opkomt. De vrijheid om er niet aan mee te doen is er dus ook. Ga gewoon door met de strategie die u nu al hanteert. Zoen niemand op eigen initiatief, schud enthousiast handen, begin vooral met praten (dat leidt mensen af), en weer collega’s niet nadrukkelijk af, als ze u toch drie pakkerds geven, want dan maakt u het groter dan het is.

Artikelen in Aanspreken en begroeten, Collega's, Scholen en verenigingen.

Gelabeld met .


Schoonfamilie doet vervelend

Beste Beatrijs,

Ik heb ruim anderhalf jaar een relatie met mijn vriendin en dat bevalt prima, zelfs zo goed dat we hebben besloten een huis te kopen. Haar ouders en grootouders, tantes en ooms zijn wel oké, ik sta met iedereen op goede voet. Tot zover niks aan de hand. Het probleem ligt bij haar broer en zus. Als ik hen apart spreek, doen ze normaal tegen me. Maar in een groter gezelschap, als de hele familie bij elkaar is, dan pakken ze me met zogenaamd grappige, maar eigenlijk stinkvervelende opmerkingen waar ik meestal geen antwoord op heb. Ik kan dan wel op mijn beurt rotdingen gaan roepen, maar dat zou de relatie er niet beter op maken. Hoe kan ik hier een eind aan maken?

Onheus bejegend

Beste Onheus,

Als u met de familieleden afzonderlijk wel kunt opschieten, lijkt dit me niet zo’n probleem. Schoonbroer en -zus proberen u een beetje uit door prikjes uit te delen en te zien of ze u op de kast kunnen krijgen. Sommige families doen dat soort dingen. Die vinden dat buitenstaanders zich moeten invechten in het collectief. Gewoon niets van aantrekken, niet op reageren, als u geen snedige repliek bij de hand hebt. Wat ook nog wel eens werkt is de onnozele spelen. Dus als ze iets vervelends zeggen, dan zegt u: ‘Sorry, ik begrijp het niet, kun je dit uitleggen?’ Zodra ze zichzelf moeten verduidelijken, is het vaak niet leuk meer. En dan zegt u: ‘Ach, het is als grap bedoeld, oké,’ (en dan lacht u niet, maar u staart peinzend voor u uit, alsof u vergeefs probeert de pointe te vatten). Als u elke keer doet alsof u hen niet begrijpt of zegt: ‘O, dat is natuurlijk weer zo’n speciaal grapje van jou,’ dan gaat de lol er wel af. En hopelijk neemt iemand anders het op een gegeven moment voor u op. Uw vriendin misschien?

Artikelen in Broers en zussen, Liefde en relaties, Schoonfamilie.

Gelabeld met .


Eén keer per week douchen

Beste Beatrijs,

Een tijdje geleden vertelde Maarten van Rossem, de baardige historicus uit Utrecht, in een interview dat hij slechts één keer per week doucht. Vroeger (in de jaren vijftig) gingen wij (generatiegenoten van Van Rossem) een keer per week in bad of teil! Tegenwoordig moet men dagelijks douchen. Bij wijze van experiment heb ik mijn douchefrequentie teruggebracht naar wekelijks en niemand zegt dat ik stink. Zijn wij misschien overdreven hygiënisch geworden sinds de jaren vijftig? Mijn nieuwe record is twee weken zonder douche en opnieuw: niemand maakt ook maar de geringste toespeling op mijn (gebrek aan) hygiëne!

Zonder douche kan het ook

Beste Zonder douche,

Het lijkt me niet raadzaam om deze gewoonte over te nemen. De lichaamsgeur neemt toch toe. Het probleem zit ’m in het zweet. Met vers zweet is niets mis. Dat bevat allerlei feromonen die de seksuele aantrekkelijkheid bevorderen. Niet zo met oud zweet. En van ‘oud’ spreken we al in geval van zweet van een uur oud. Het stinkende aspect betreft de bacteriën die hierin welig tieren. Het zweet is dus eerder een katalysator dan de hoofdschuldige. Als u bedenkt dat mensen per nacht een kwart liter zweet verliezen plus allerlei huidschilfers, waarmee de in het bed aanwezige mijten dineren, dan kunt u zelf verder het geurniveau bedenken van iemand die ’s ochtends opstaat. Hoe dan ook, na een paar dagen niet wassen is er sprake van serieuze stank – denk maar niet dat u daarop een uitzondering vormt. Aan wassen valt niet te ontkomen. Zeep is daarbij niet eens belangrijk. Zeep is een soort ontveller, het bovenste laagje huid wordt weggeschraapt, vandaar dat Van Rossem erop tegen is, en daar heeft hij ook wel een punt. Zeep is niet nodig, maar afspoelen wel! Een douche van twee minuten afspoelen is al voldoende. Met een washandje aan de wastafel lukt het ook, en zo ging het in de jaren vijftig. U denkt misschien: een fijne periode waarin niemand zich hoefde te wassen, maar het voorschrift luidde om je dagelijks van top tot teen met koud water af te poedelen bij de wasbak! Dat was helemaal geen pretje, vandaar de collectieve overstap op een dagelijkse (lekker warme) douche.

Dat de mensen die u zoal tegenkomt geen kritiek op uw lichaamsgeur uitoefenen, moet u niet opvatten als een teken dat alles in orde is. De mededeling ‘Je stinkt’ is zo ongeveer het grofste wat men anderen kan toevoegen. Dit is een groot taboe. Zo’n intieme mededeling kan alleen een partner opbrengen. Alle anderen denken: ‘Help, hij stinkt, maar aan mijn lijf geen polonaise. Het is zijn leven, hij moet het zelf maar uitzoeken.’

Als u qua lichaamsverzorging en -geur niet uit de toon wilt vallen, raad ik u met klem aan om u te houden aan de dagelijkse douchefrequentie, ook al hebt u er nog zo’n hekel aan.

Artikelen in Etiquette.