Functie van kledingcode

Beste Beatrijs,

Met een vriendin verschil ik van mening over het fenomeen ‘kledingwensen’ bij officiële gelegenheden als een bruiloft of een promotieplechtigheid. Zij vindt dat iedere genodigde hoe dan ook zichzelf mag blijven en dus volledig vrij is in de keuze van de kleding. Specifieke wensen van de gastheer/gastvrouw zijn in feite een belediging voor de genodigden. Dit zou kunnen betekenen dat iemand in een trainingsbroek met trui naar een galadiner van de koningin gaat, omdat die persoon nou eenmaal altijd in zo’n tenue loopt.

Mijn standpunt gaat uit van het omgekeerde. Als genodigde probeer je zoveel mogelijk te voldoen aan de wensen van de gastheer/vrouw. Je wilt hen niet beledigen door in een spijkerbroek te komen, waar uitdrukkelijk avondkleding werd gevraagd. Bovendien zul je je als gast niet op je gemak voelen, als je in kleding uit de toon valt. Kortom, wie toont nu gebrek aan respect: de gastheer/vrouw die kledingeisen stelt, of de genodigde die vasthoudt aan zijn eigen kledingstijl? En mag je als genodigde een sterk afwijkende kledingwens (iedereen in een knalgroene jurk en een neuspiercing) ook naast je neerleggen?

Wie moet wie respecteren?

Beste Wie moet wie,

De functie van een kledingcode is om het gemeenschappelijke van een bepaald samenzijn te onderstrepen. Door een zekere overeenkomst in uiterlijk laten mensen zien dat ze bij elkaar horen en hetzelfde doel nastreven. Denk bijvoorbeeld aan een optocht van de fanfare. Het uniform van de muzikanten vormt een visuele ondersteuning van hun samenspel, waardoor het geheel een ontroerend effect krijgt.

Formele kledingcodes dienen voor het onderscheid tussen bijzondere en niet-bijzondere gelegenheden. Een huwelijk, een begrafenis, een galadiner is niet hetzelfde als een koffieuurtje met buurvrouwen of kletsen op een jongerenhangplek, ook al zijn het allemaal sociale bijeenkomsten. De bijzondere (plechtige, serieuze, chique) bijeenkomsten gaan gepaard met rituelen en een bepaald soort kleren maakt deel uit van het ritueel. Mensen worden dan niet geacht in hun dagelijkse kloffie te verschijnen, omdat een huwelijk, een begrafenis, een galadiner nu eenmaal geen dagelijkse routine ís. Genodigden kleden zich in overeenstemming met de specifieke conventies om te laten zien dat men zich bewust is van het speciale van de bijeenkomst. Daartoe is het nodig dat men de expressie van de eigen individualiteit (bajesspijkerbroek met neusring, legging met doorschijnend topje) tijdelijk aflegt. Genodigden zijn niet op zo’n bijeenkomst om hun uniekheid als mens te demonstreren (daar hebben ze in het gewone leven al genoeg kans voor), maar om uiting te geven aan hun betrokkenheid met iets dat groter en belangrijker is dan het eigen ego.

De meeste kledingcodes zijn zo breed en impliciet dat ze niet apart vermeld hoeven te worden. Het is nogal logisch dat men zich bij plechtige gelegenheden netter, beschaafder, neutraler kleedt dan voor een barbecue op het strand. Te gedetailleerde of zelfverzonnen onzin-kledingcodes wekken ergernis bij genodigden, omdat men zich op kosten gejaagd ziet om extreme outfits aan te schaffen. Binnen de marges van een kledingcode moet een gast de vrijheid hebben om iets geschikts aan te trekken, hetzij gedekt en netjes, hetzij feestelijk en zwierig, hetzij chic. Zowel degenen die uitnodigen als de gasten moeten zich houden aan de gebruikelijke standaarden voor speciale gelegenheden. Geen smoking op de sintelbaan, dus geen trainingsbroek bij een diner dansant. Ook hiphoppers en andere bohémiens horen een beschaafde, onopvallende outfit onderin de kast te hebben liggen, die ze kunnen aantrekken voor gelegenheden die daar om vragen.