Beste Beatrijs,
Drie maanden geleden kregen wij een dochter. Ze was heel klein en licht bij de geboorte en blijkt aan een zeldzaam syndroom te lijden. Ze is meervoudig gehandicapt en groeit extreem langzaam. Als mijn vrouw en ik met haar naar buiten gaan (we wonen in een grote stad), spreken voorbijgangers ons constant aan. Iedereen vindt haar lief en klein en dat is ook zo. Ook wij zijn vertederd door onze dochter, die er overigens niet gehandicapt uitziet. Toch vinden we niet alle reacties prettig. Iemand ging ongevraagd foto’s maken van mijn vrouw die de baby in een draagzak had. We hebben de persoon in kwestie gesommeerd de foto’s ogenblikkelijk te wissen.
Mensen staren ons na, lopen met ons mee en geven commentaar, bijvoorbeeld: ‘Wat is ze klein, hè?’ Voorbijgangers buigen zich over de kinderwagen en vragen hoe oud ze is. Als ik antwoord geef, vragen ze waarom ze zo klein is. Meestal vertel ik dan een smoesje. Ik heb geen zin om voor allerlei onbekenden het medische dossier van onze dochter te lichten. Het is moeilijk om ook de twintigste keer nog vriendelijk te glimlachen en beleefd te blijven. Hoe moeten we omgaan met deze overweldigende hoeveelheid goedbedoelde belangstelling?
Kinderwagengluurders
Beste Kinderwagengluurders,
In de stad bemoeien mensen zich doorgaans zo min mogelijk met elkaar. Uitzondering hierop vormen baby’s en honden, twee catgorieën die in zekere zin onder publiek bezit vallen. Het is in de openbare ruimte niet ongebruikelijk dat voorbijgangers of omstanders even een korte opmerking plaatsen – uitsluitend complimenteus van aard natuurlijk. Over honden treedt men trouwens makkelijker en sneller in gesprek dan over baby’s. Vragen stellen over baby’s of jonge kinderen kan beter achterwege blijven. Meestal is het een obligate vraag naar sekse of leeftijd en het is voorstelbaar dat de ouder denkt: ‘Wat kan het je schelen? Waar bemoei je je mee?’ Het is heel eigenaardig dat u als kersverse ouders aan een stuk door belegerd wordt door wildvreemden die u aanklampen en informatie eisen. Deze gang van zaken valt in ieder geval niet onder de grote-stadsetiquette.
U kunt zich teweerstellen door oogcontact met voorbijgangers zo veel mogelijk te vermijden. Houd de blik gefixeerd op een wazig punt in de verte en maak tempo met lopen. Als iemand u staande houdt en zegt: ‘Wat is ze klein,’ zegt u neutraal: ‘Klopt, ze is niet groot.’ En u loopt meteen door of u wendt zich af. Niet glimlachen, niet vriendelijk kijken, een beetje norse uitstraling kan van pas komen. U hoeft geen waarachtige informatie te verstrekken. Bij de gevreesde leeftijdsvraag zegt u: ‘O, net geboren’ of: ‘Twee weken’. Als iemand vraagt waarom ze zo klein is, zegt u: ‘Ze is klein, maar ze zal nog wel groeien.’ Tegen mensen die u de weg versperren zegt u: ‘Sorry, mag ik even passeren, ik heb haast.’ Bedenk dat u geen enkele verplichting hebt aan onbekenden en houd u op de vlakte met dooddoeners: ‘Ze is klein, maar gelukkig.’ Zeg: ‘Nog een prettige dag,’ en distantieer u.
Of, in plaats van te liegen zoals Beatrijs hier schijnt aan te bevelen in bepaalde gevallen kan je ook een emotieloos ‘Hallo’ zeggen en met een nors gezicht doorlopen als iemand wat vraagt. Ook al is ‘Hallo’ een begroeting, het kan net zo goed een ‘nee, geen zin maar ik erken je wel’ betekenen..
Beste Josh,
Liegen ‘mag’ inderdaad niet, maar ik geloof toch dat een leugentje om bestwil met een neutraal gezicht vriendelijker wordt gevonden dan een groet met een nors gezicht. En etiquette is toch het smeermiddel van de samenleving?
Midden 30? Nog 5 jaar volhouden en je ben er vanaf. Als ze dan nog roepen het kan nog wel, kom je met cijfer hoe groot de kans is op een aangeboren afwijking. Wat ik ook vaak heb geroepen is: “mijn biologische klok is kapot, hij is niet gaan tikken.” En als het me te gortig werd heb ik ook wel eens gezegd: “Kinderen? Ik begrijp werkelijk niet waarom mensen zichzelf dat aandoen!”
Helaas zeer herkenbaar en ook ik heb de meest grove zaken naar mijn hoofd geslingerd gekregen zoals “egoïst” of “zeg dan gewoon dat je ze niet kan krijgen.” Kennelijk is het voor veel mensen ondragelijk om te zien dat anderen niet in kinderen getuind zijn.
Ik denk dat ik niet met een leugentje zou antwoorden, maar de vraag terug zou geven dmv een opmerking als: “U interesseert zich voor baby’s?” of desnoods “Hoe is het eigenlijk met ù?”