Beste Beatrijs,
Bij mijn echtgenoot, het type hoog opgeleid en in enige mate narcistisch, is tien jaar geleden een levensbedreigende aandoening geconstateerd. Ontwikkelingen in de medische wetenschap hebben ervoor gezorgd dat hij er nog is. Helaas is hij in zijn jeugd niet opgevoed met praten over je gevoelens. Door de ingrijpende bijwerkingen van de kuren en de overige medicijnen voelt hij zich voortdurend moe en naar. Dit reageert hij af op mij, zijn meest naaste. Ik ben wel tegen een stootje bestand, maar de frequentie waarmee hij me onaangenaam bejegent maakt dat ik er erg onder lijd. Praten met anderen doet hij niet en wil hij niet. Als derden iets van dit gedrag meekrijgen, reageren ze met: ‘Respectloos, misschien moet je wat minder voor hem doen!’ Wat vindt u?
Lastige patiënt in huis
Beste Lastige patiënt in huis,
Het kan heel moeilijk zijn om te leven met een patiënt, zeker wanneer die kribbig of chagrijnig is. Ik weet niet of ‘praten over zijn gevoelens’ een aangewezen remedie is. Het is natuurlijk wel duidelijk waar zijn gevoelens van onvrede vandaan komen: uw man is ernstig ziek en dat deprimeert hem. Even duidelijk is dat u enige vorm van respijt nodig hebt. Uw man wentelt al zijn ongenoegen op u af en dat vormt voor u een extra psychische belasting. Om te beginnen raad ik u aan om heel duidelijk en structureel tijd voor uzelf te claimen (bijvoorbeeld twee middagen/ avonden per week) om de deur uit te gaan en met iemand uit uw sociale kring iets leuks te doen. Zonder uw man er bij dus.
Voer een gesprek met uw man, waarin het niet gaat over zijn gevoelens, maar over die van u.
Los daarvan kan het ook helpen om eens een rustig gesprek met uw man te voeren op een moment dat hij relatief goedgehumeurd is, waarin het niet gaat over zijn gevoelens, maar over die van u. U kunt hem uitleggen dat u lijdt onder zijn houding (geef voorbeelden), dat u met liefde al het nodige voor hem doet, maar dat u geen zin hebt om van hem steeds de wind van voren te krijgen.
Oriënteer u ook op vrijwilligers in uw stad of regio die bereid zijn om regelmatig (bijvoorbeeld wekelijks) langs te gaan bij zieke mensen voor een praatje en een kop thee of een wandeling. Of vraag een vriend van uw man of hij daartoe bereid is. Of zoek iemand die het voor geld wil doen. Uw man zal het er vast niet mee eens zijn, maar als u iemand hebt gevonden, stuur die persoon dan toch maar op hem af en maak u zelf voor een overzichtelijke tijd uit de voeten. Als uw man zich verzet en zegt dat hij dit niet wil, zeg dan dat u het niet voor hem, maar voor uzelf hebt geregeld. Misschien krijgt uw man bij nader inzien toch aardigheid in contact met anderen, al is het maar ter afleiding. Doe dus niet alles alleen, maar organiseer hulptroepen.
Oh, hoe herkenbaar!
Precies deze keuzes heb ik indertijd voor mezelf gemaakt en er zonder al te grote kleerscheuren uit gekomen.
En als praten niet helpt – met hem – negeer het gedrag dan. Gaat hij weer “los” verlaat de ruimte.