Vrijgezellenfeesten

Sommige huwelijken worden voorbereid met militaire precisie. De organisatie van het mega-event begint een jaar of langer van tevoren. Wie er op welk moment van de dag welkom is en wie niet, het draaiboek tot op de minuut nauwkeurig, hoe de zaaldecoraties en corsages eruit moeten zien, de jurk zelf (extravagant), de kleren van bruidsmeisjes en feestgangers (als je pech hebt als gast wordt zelfs de kleurstelling van je outfit voorgeschreven), limousines, fotografen, bruidstaarten – D-day is er niks bij. Hoe minder belang er in het gewone dagelijkse leven wordt gehecht aan vormelijkheid en vertoon, hoe sterker de neiging kennelijk om tenminste één ding geheel volgens de letter van de conventie aan te pakken. Alsof mensen diep in hun hart toch eigenlijk niets liever doen dan soldaatje spelen.

In het kielzog van diezelfde tot in de finesses georkestreerde bruiloften herleeft een andere traditie: het vrijgezellenfeest. Bij wijze van verrassing voor de bruidegom organiseren intimi kort voor de huwelijksdatum een avondje uit. De bedoeling is om nog één keer goed uit te spatten, voordat de gedoemde de gevangenispoort van het huwelijk binnengaat. Het afscheid van de vrijheid staat in het teken van lichte liederlijkheid, zoals bezoek aan een peepshow of erotische tent en het verzwelgen van grote hoeveelheden alcohol. Voor de bruid wordt door haar beste vriendinnen iets dergelijks op touw gezet, meestal wat rustiger van toon (een middagje aardewerk beschilderen), hoewel ook bij meidenavondjes Chippendale shows en slemppartijen op het programma kunnen staan.

Het vrijgezellenfeestje is typisch zo’n archaïsch gebruik dat maar beter in de mottenballen had kunnen blijven zitten. Gasten worden onder druk gezet om op te komen draven, terwijl ze wel zelf moeten betalen. Zo’n verplichting voelt onprettig en een tikje overdreven, in aanmerking genomen dat de bruiloft zelf van genodigden al genoeg investering vraagt: qua tijd (vaak een hele dag), geld (cadeau) en energie (lollige sketches of liedjes voorbereiden). Er komt een moment dat een gast zich afvraagt hoeveel applaus een huwelijk nu eigenlijk waard is.

Belangrijker nog dan pragmatische bezwaren tegen vrijgezellenfeestjes is de valse symboliek ervan. Het sluiten van een huwelijk markeert allang niet meer de grens tussen vrijheid en onvrijheid. Veel mensen die trouwen wonen al geruime tijd samen en als ze dat toevallig niet doen, hebben ze toch in ieder geval zo’n hechte relatie dat anonieme betaalde seks of groepshitsigheid er niet aan te pas komen. Als dat wel het geval is, dan gaat dat na het huwelijk gewoon door. Er is geen enkele reden om iemand quasinostalgisch of jennerig afscheid te laten nemen van de genoegens van het happy-singleschap, want de trouwenden waren geen happy singles. Een huwelijk verhindert een man niet om als vanouds met de boys in de kroeg hangen en een vrouw om met de meiden op stap te gaan. Er valt dus geen speciaal verlies te bewenen.

Een traditie moet iets met de werkelijkheid te maken hebben en niet alleen als zinloze aanleiding dienen voor een drinkgelag. De bruiloft zelf is de mijlpaal (trouw tot de dood ons scheidt, ringen, de hele mikmak), het vrijgezellenfeest is alleen maar een voze overbodigheid.