Spring naar inhoud


Verplicht drie keer zoenen

Beste Beatrijs,

Tegenwoordig is het normaal om als je ergens op bezoek komt, de aanwezigen allemaal drie zoenen te geven. Vaak zitten er ook mensen tussen die ik niet zo goed ken, maar om ze niet te beledigen zoen ik ze dan toch, om geen onderscheid te maken. Eigenlijk vind ik het een smerige en ongezonde gewoonte. Mijn man en mijn twee dochtertjes zoen ik de hele dag, maar dat is toch wel anders. Ik heb ook last van de aftershave van veel mannen – die lucht blijft bij mij erg hangen, alsof ik het zelf op heb. Ik heb wel eens geroepen: ‘Ik zoen niet hoor!’ Maar dat werd me niet in dank afgenomen. Dat komt waarschijnlijk ook doordat mijn man het wél doet. Dit massale gezoen doet zich vooral voor bij mijn schoonfamilie, ooms en tantes van mijn mans kant en hun vrienden en kennissenkring. Hoe kom ik op een nette manier onder dat zoenen uit, zonder iemand te beledigen?

Lijdend onder zoendwang

Beste Lijdend,

De plicht tot drie keer wangsmakken kan inderdaad heel deprimerend zijn. Er zijn drie manieren om er onderuit te komen. U kunt bij de website www.zoenbutton.nl (van Dolph Kohnstamm) een zoenbutton bestellen en die opspelden, wanneer u naar een feestje gaat waar u vreest de volle laag te krijgen (en te moeten uitdelen). Voor de buttons kunt u kiezen uit: ‘Ik zoen je een keer’, ‘Ik zoen je twee keer’, ‘Ik zoen je niet’, ‘Ik geef je de hand’. Dit is duidelijke taal, maar het nadeel is dat u voortdurend bezig bent met toelichting geven, en u hebt natuurlijk niet altijd zin in het gespreksonderwerp.

De andere mogelijkheid is om de hand tamelijk stijf gestrekt voor u te houden, zodat mensen weerstand ervaren wanneer ze zich naar u toebuigen. De kunst is om, terwijl u deze afwerende kracht uitoefent, tegelijk met praten te beginnen: ‘Wat enig om je te zien, dat is een tijd geleden, hoe gaat het met je, wat een weertje, hè, tjonge, wat een drukte hier, we kregen de auto pas na een half uur geparkeerd’, nou ja, dat soort onzin, waardoor mensen worden afgeleid van het zoenen en terug beginnen te praten.

De derde mogelijkheid is om te zeggen: ‘Niet zoenen, ik ben snip- en snipverkouden.’ Daar deinst men wel voor terug. Als u de hele kring afgaat, dan heeft de derde onderhand wel in de gaten dat u zich aan de conventie onttrekt, en zal men geen poging meer ondernemen. Wel consequent zijn. Dus geen uitzonderingen. De ‘verkouden’-smoes is de beste truc, omdat iedereen het uit zijn hoofd zal laten om beschuldigend te roepen: ‘Jij bent helemaal niet verkouden!’ Daar is het niet belangrijk genoeg voor. En als u jaar in jaar uit verkouden bent? Zou men dan geen argwaan krijgen? Nee hoor, ook daar raakt men aan gewend.

Artikelen in Aanspreken en begroeten, Schoonfamilie, Visite.


Niet meer samenwonen

Beste Beatrijs,

Na een jaar samenwonen stelt mijn vriendin voor om terug te keren naar een situatie met meer onafhankelijkheid. Door omstandigheden heeft zij in haar vorige relatie zo’n tien jaar alleen geleefd en zij deed alles dan ook zelf. Zij wil mij nog wel als partner, maar dan in de vorm van een latrelatie. Ik ben ettelijke jaren jonger en zie daar niet zoveel in. Ik weet dat deze mooie relatie zal uitlopen op een sisser, als we er beiden niet aan werken. Mijn principes zijn misschien ouderwets, maar ik heb graag affectie en wil zeker niet hunkeren naar een sms waarin zij vermeldt: ‘kom vanavond maar langs.’ Ik zie mijn vriendin dolgraag, maar ergens in mijn grijze massa is er iets aan het vreten. Wat denkt u: moet ik voor deze relatie vechten of me erbij neerleggen dat deze relatie geen toekomst meer biedt?

Ik wil geen lat

Beste Ik wil geen,

Een lat-relatie na een jaar samenwonen is natuurlijk altijd een achteruitgang. Ik begrijp dat u hier teleurgesteld over bent. Aan de andere kant zie ik niet goed hoe u dit kunt tegenhouden. Uw vriendin heeft er kennelijk geen zin meer in, ze verlangt terug naar haar onafhankelijkheid of wat dan ook. U rept hoopvol van ‘werken aan de relatie’, ‘vechten voor de relatie’. Dat lijkt me neerkomen op trekken aan een dood paard. Uw vriendin heeft gezegd dat zij niet meer wil samenwonen. Nu bent u aan zet. U moet voor uzelf bepalen of de relatie in afgezwakte (verwaterde) vorm voor u nog enig genoegen te bieden heeft, of dat het voor u op die manier helemaal niet meer hoeft. In het ene geval schakelt u terug op latten, in het andere geval zet u er een punt achter en gaat u op zoek naar een andere vrouw, die wel met u wil samenwonen.

Artikelen in Liefde en relaties.

Gelabeld met .


Coen Simon

Coen Simon: Kijk de mens. Filosofische etiquette. Prometheus. 160 blz. E 15.-

Volgens Kant moet je eerst abstraheren van je directe prikkels en ontroering voordat je ergens een oordeel over kunt vellen. Toegepast op het voedsel dat ter tafel ligt bij een gezamenlijk etentje betekent dit dat je niet teveel nadruk moet leggen op je particuliere smaak-ervaring, omdat dit het gemeenschappelijk proeven onmogelijk maakt. Zonder de aanname van een gemeenschappelijk zintuig (de biefstuk voor je neus in het licht van alle mogelijke biefstukken en de mogelijke beoordelingen daarvan door anderen) zouden we niet eens iets proeven. Dieren die zo’n zintuig niet kennen, eten daarom ook nooit met smaak.

Het ligt misschien niet erg voor de hand om de filosoof Kant te consulteren over een huis-, tuin- en keukenachtige kwestie als ‘commentaar op het eten’. Aan de andere kant, waarom ook niet? Zolang het iets behartigenswaardigs oplevert, zijn alle inspiratiebronnen bruikbaar, of je nu, zoals een dominee een bijbelcitaat neemt als springplank voor de preek op zondag, of uit de wereldliteratuur put om je woorden kracht bij te zetten. In zijn bundel Kijk de mens. Filosofische etiquette laat filosoof/journalist Coen Simon zijn gedachten gaan over onderwerpen uit het dagelijks leven (van Applaudisseren tot en met Zoenen). De korte beschouwingen monden steevast uit in een aantal tips over hoe je wel en niet moet handelen in bepaalde situaties. Een etiquettegids met filosofen erin als aangehaalde autoriteiten. ’t Is weer eens wat anders dan die eeuwige Amy Groskamp-Ten Have. Zorgen de geciteerde filosofen of de filosofisch geschoolde mening van Coen Simon ook tot inzichten die verder reiken, meer aha-gevoel geven dan wat Groskamp en de haren (etiquettedeskundigen zijn meestal vrouwen) ons voorschotelen? Dat nou ook weer niet. In het geval ‘commentaar op eten’ schrijft de traditionele etiquette sterke terughoudendheid voor. Eigenlijk is de kwaliteit van het voorliggende eten taboe als gespreksonderwerp, omdat het vanzelfsprekend is dat het goed is. Tijdens een etentje bij vrienden moeten gasten op zeker ogenblik iets complimenteus’ over het gebodene zeggen (of men het nu lekker vindt of niet), maar het is niet de bedoeling om gerechten in ingrediënten uiteen te rafelen of in receptuur af te dalen. Alleen in restaurants kan men negatief commentaar geven, en dan niet als centraal gespreksonderwerp maar in een terzijde met de ober – om de schotel terug te sturen. Volgens de traditionele etiquette zit men nu eenmaal niet aan tafel voor een gemeenschappelijke smaakervaring, maar voor de gezelligheid en een sprankelende conversatie. Kant heeft weinig toe te voegen aan dit inzicht, en de observatie dat dieren nooit met smaak eten (die, vermoed ik, niet van Kant maar van Simon komt) is zelfs aanvechtbaar. Hangt ervan af hoe je smaak precies definieert natuurlijk. Maar met gusto eten dieren in ieder geval wel.

Simon schrijft overigens heel prettig en leesbaar. De filosofen (Nietzsche, Plato, Wittgenstein, Augustinus, Sloterdijk, Camus en nog allerlei anderen) worden er niet met de haren bij gesleept, maar figureren op een bescheiden en toepasselijke manier. De praktische tips staan in het teken van gezond verstand, matigheid en empathie (‘Breng in principe niemand via e-mail op de hoogte van een overlijden’, ‘Vanuit de vousvoyeerpositie ben je spaarzaam met complimenten’). De subtiliteiten van de menselijke omgang luisteren nauw. Vanzelfsprekend zal niet iedereen de accenten op precies dezelfde manier zal leggen als Coen Simon. Geeft niet, want het gaat bij dit soort etiquettegidsen toch meer om het toetsen van je eigen ideeën dan om te vernemen ‘hoe het nu eigenlijk hoort’. Wat dit betreft betonen filosofen zich minder opdringerig dan bijbelvorsers.

Beatrijs Ritsema

Artikelen in NRC-boekrecensies.


Collega mag niet mee-eten

Beste Beatrijs,

Binnenkort hebben we een afscheidsreceptie en aansluitend diner vanwege het vertrek van onze chef. Hiervoor is een grote groep (oud-)collega’s uitgenodigd. Ik hoorde dat een van onze directe collega’s (van een andere afdeling) aanvankelijk geen uitnodiging heeft ontvangen, omdat zij in het afgelopen jaar regelmatig met de chef overhoop lag. Een week later kreeg ze na ingrijpen van de directeur alsnog een uitnodiging. De directeur heeft mijn collega evenwel aangeraden om alleen naar de receptie te gaan en daarna met een smoes te vertrekken. Eerlijk gezegd heb ik moeite met zoveel kleinzieligheid en politiek gedoe. Wat moet ik hiermee aan? En hoe zou mijn collega moeten reageren?

Collega mag niet mee-eten

Beste Collega mag niet,

Dit lijkt me uw probleem helemaal niet. Het gaat om een collega van u, die een zachte wenk kreeg om alleen de receptie te bezoeken en het diner te laten zitten. Dit vanwege conflicten in het verleden. Een onprettige werkverhouding dus. Tja, ik zou mijn gezworen vijand ook liever niet op mijn afscheidsdiner aantreffen. Voelt uw collega zich gepasseerd dat ze een gratis maaltijd misloopt? Dan moet ze doen alsof haar neus bloedt en fier haar opwachting maken. Ze kan natuurlijk ook blij zijn dat die ander vertrekt (van hem heeft ze tenminste geen last meer in de toekomst), voor de vorm haar gezicht laten zien op de receptie, en de eer, niet te vergeten haar vrije avond, aan zichzelf houden. Dan hoeft verder niemand gezichtsverlies te lijden of zich ongemakkelijk te voelen. Maar waarom u, die hier buiten staat, zich hiermee zou moeten bemoeien, ontgaat me. U gaat gewoon lekker eten en zwaait de chef hartelijk uit.

Artikelen in Collega's, Festiviteiten.

Gelabeld met , .


Onbeleefde vriendin

Beste Beatrijs,

Een goede vriendin van mij (28) is indrukwekkend makkelijk. Ik waardeer dat zeer, bijvoorbeeld als zij bij mij op bezoek is en zelf thee zet of snel even een handje meehelpt bij de voorbereidingen voor het eten. Maar soms vind ik haar in haar ongedwongenheid te ver gaan. Zo gebeurde het dat we samen op een terrasje zaten en zij – genietend van het moment – haar benen op een andere stoel legde. Ik vond dat erg onbeschoft, maar heb er niets van gezegd. Ik wou ook geen burgerlijke indruk maken door haar erop te wijzen dat dit niet kon. Toen de ober dat wél deed simpel door een gebaartje te maken, week zij ook onmiddellijk. Laatst deed zij het weer: bij mij thuis legde ze haar benen op mijn salontafel. Wat moet je daarvan zeggen! Hoe kan ik haar erop attenderen dat ik dat niet gepast vind?

Vriendin doet of ze thuis is

Beste Vriendin doet,

Als uw vriendin zo gemakkelijk in de omgang is, dan kunt u ook heel makkelijk tegen haar zeggen: ‘Wil je alsjeblieft je benen niet op mijn salontafel leggen?’ Het voordeel van makkelijke mensen is dat ze niet snel aangebrand zijn. Mocht ze verbaasd ‘Hoezo?’ vragen, dan kunt u zeggen dat u het niet prettig vindt om tegen de onderkant van haar schoenen aan te kijken, of dat u liever geen schoenen op tafel ziet. Maar gezien de snelheid waarmee ze de wenk van de ober volgde, weet ze heel goed dat dit geen bon ton is. Ze was het alleen maar even vergeten – ze zal dus geen gepikeerde waarom-vragen gaan stellen, maar ijlings aan uw verzoek voldoen onder het mompelen van: ‘Ja natuurlijk, sorry!’.

Artikelen in Horeca, Visite, Vrienden en kennissen.


Vrouw wil geen seks

© Sjoerd van der Zee

Beste Beatrijs,

Ik ben een man van 47, sportief en goedlachs, alweer 23 jaar getrouwd, drie kinderen in de leeftijd van 19, 17 en 13. Mijn vrouw en ik waren allebei ‘de eerste’ voor elkaar, maar ik voelde altijd een rem bij haar. ‘Ik schaam me voor mijn lichaam’ was het antwoord op mijn initiatieven, en uiteraard deed ik een stap terug om haar het vertrouwen te geven dat het niet om seks draait maar om de liefde. We trouwden en alles ging goed, behalve de seks, die alleen maar minder werd. Ik mocht niet aan haar lichaam komen. We hebben heel veel gepraat, maandenlang tot diep in de nacht soms, en steeds draaide het op ruzie uit. We maakten diverse afspraken om alleen massages te doen om zo langzaam op te bouwen, maar uiteindelijk wees ze me toch altijd af. Ik heb voorgesteld om samen professionele hulp te zoeken, maar dat wil ze niet. Ik heb me er op een gegeven moment bij neergelegd, we hadden drie kinderen en grote taken voor de opvoeding, en ik heb al die tijd de eenrichtingsseks voor lief genomen. Ik voel me vaak eenzaam en machteloos. Ik wil haar niet kwijt, maar aan de andere kant wil ik tweerichtingsverkeer in de seks en zij is niet geïnteresseerd. Ik wil haar lichaam beminnen, maar ik mag haar niet aanraken. Ik overweeg om een andere vrouw te zoeken, al is het alleen maar voor de seks.

Op een droogje

Beste Op een droogje,

Uw vrouw stelt zich niet erg coöperatief op om de seksproblematiek aan te vatten. Blijkbaar heeft zij totaal geen animo voor seks met u. Nu niet en in het verleden ook niet. Zoiets trekt een heel zware wissel op een huwelijk. Als u er zeker van bent dat u alles geprobeerd hebt om haar tot prettige seks te verleiden, terwijl zij u bleef afwijzen (en het hulpverleningsgilde erbij), dan moet u zich maar eens buiten de deur gaan oriënteren wat er nog meer te beleven valt. Het geldt in dit soort gevallen als correct om de plannen mee te delen aan uw vrouw. Men dient zich transparant op te stellen in het huwelijk. In uw situatie lijkt me dat zinloos, omdat zo’n mededeling het hele verdere gezinsleven nodeloos onder druk zet, en uw vrouw er ook niet bereidwilliger van zal worden. Uw vrouw moet zich hebben gerealiseerd dat dit gevaar bestaat. Wie weet heeft ze begrip voor een buitenechtelijke escapade, en zwijgt ze als ze iets vermoedt. Wie weet lukt het u niet of deinst u alsnog terug, zodat alles bij het oude blijft. U loopt de kans dat uw vrouw bij eventuele ontdekking woedend wordt, u buiten zet en een echtscheiding aanvraagt. Maar misschien is dat tegen die tijd niet zo erg? Uw kinderen van 19 en 17 zijn in ieder geval oud genoeg om de vader-kind-verhouding hier niet door te laten aantasten. De jongste schiet ook al een eind op.

Zoek geen vrouw alleen voor de seks. Dat lukt niet. Seks leidt tot intimiteit, en voor u het weet zit u tot over uw oren in een hartstochtelijke liefdesaffaire. Het is gevaarlijk, maar vergeleken met het vooruitzicht nog dertig, veertig jaar getrouwd te zijn met een vrouw die nooit geanimeerde seks met u heeft gewild, lijkt zo’n sprong in het ongewisse toch te prefereren. Anders hebt u wel erg veel gemist in uw leven.

Artikelen in Huwelijk en scheiding.

Gelabeld met , .


Komen koken

Beste Beatrijs,

Mijn man en ik (vijftigers) wonen in een klein dorp. Mijn man heeft meer contacten dan ik, onder andere met iemand via een gemeenschappelijke hobby. Ik ken deze man en zijn vrouw van gezicht en vind het hartelijke mensen, maar heb geen behoefte aan verdere omgang.

Nu hebben deze kennissen ons en nog een ander stel, dat wij veel beter kennen, bij hen thuis uitgenodigd om met ons zessen in hun keuken een maaltijd te bereiden en die daarna gezellig samen op te eten. Ik zie hier vreselijk tegenop.

Ik ben niet dol op koken en het lijkt me een onmogelijk gedoe. Ook houd ik niet erg van verjaardagen en visites. Deze mensen ken ik nauwelijks en door wat ik van hen weet, zie ik dat we totaal geen raakvlakken hebben. Mijn man houdt wel van koken en gezelligheid en vindt deze uitnodiging dan ook niet zo erg, maar hij zal wel met kromme tenen zitten vanwege mijn aversie. Hoe kom ik hier onderuit zonder hen te kwetsen? De waarheid vertellen (ik houd niet van sociaal zijn) of een smoesje verzinnen?

Uitnodiging met (kook)luchtje

Beste Uitnodiging met,

Met zes man gaan koken is een raar plan. Meer iets voor studenten of armlastige artiesten die hutje bij mutje leggen voor de maaltijd. Als gevestigde burgers iemand te eten vragen, dan zorgen ze voor een maaltijd. Ze gaan geen mensen uitnodigen die zelf in de keuken aan de slag moeten, dat is een beetje belachelijk. Tot zo ver de vormgeving van de avond.

Nu het sociale gedeelte. Uw man is tot op zekere hoogte bevriend met de man van het echtpaar en dit stel neemt het initiatief tot iets sociaals. Ik neem aan dat uw man in ieder geval van plan is om te gaan. Als u de uitnodiging niet accepteert komt dat neer op de mededeling: ’Jullie twee interesseren mij niet, ik wil geen contact met jullie.’ Dat is wel duidelijk, maar niet erg aardig, ook niet ten opzichte van uw man die er wel voor open staat. Een smoes verzinnen leidt tot verplaatsing van het probleem. U loopt dan de kans dat de gastvrouw zegt: ’En de week daarna, kun je dan wel?’ U kunt er ook op ingaan. Misschien zijn deze mensen aardiger, leuker, interessanter dan u op het eerste gezicht van een afstand denkt. Een paar uur conversatie, waar uw man bij is die u uit de wind kan houden en ook nog een ander stel dat u wel kent en aardig vindt, moet toch wel overkomelijk zijn? Als het niks is, kunt u na afloop tegen uw man zeggen: ’Deze mensen bevallen me toch niet zo, ik zie niets in verder contact.’ Maar wie weet vallen ze geweldig mee, en dan hebt u uw horizon verruimd.

Distantieer u van het kookproject. Excuseer u dat u niet van koken houdt, zeker niet in andermans keuken, maar zeg dat u best wat later wil komen om de zaak op te eten. En dan ziet u wel wat er gebeurt. Zo verschrikkelijk kan zo’n avondje niet zijn.

Artikelen in Eten en drinken, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met , .


Bij collega’s binnenlopen

Beste Beatrijs,

Ik ben net begonnen in een nieuwe baan. Ik heb geen vaste plaats, ik ben een van de weinigen die hier een flexplek heeft: ik zit achter een bureau van iemand die die dag niet werkt. Daardoor heb ik het gevoel alsof alle kamers een beetje mijn kamers zijn. Als een deur gesloten is, loop ik erdoor naar binnen om er te halen wat ik moet halen. Hierop werd ik aangesproken door een collega. Ze zei dat ze het zeer ongepast vond dat ik binnen liep terwijl de deur dicht was, en dat ik bovendien moet hebben gemerkt dat het gesprek verstomde toen ik binnenkwam.

Ik legde uit dat ik de kamer had gezien als ook de mijne, al zat ik die dag op een andere flexplek en dat het daarom niet in me op was gekomen om te kloppen voordat ik binnenkwam. Wat ik er nog niet bij zei (maar wat ik wel dacht) was dat ik het ongehoord vind dat het gesprek stil valt als ik binnenkom. Daarmee krijg ik als nieuwkomer het gevoel dat ik word buitengesloten. Hoe hoort het eigenlijk?

Binnen zonder kloppen

Beste Binnen zonder,

U hebt geen vaste werkplek in uw nieuwe baan. Dit geeft u het gevoel dat alle kamers een beetje de uwe zijn. Dit is een misvatting. Het juiste idee is dat geen enkele kamer de uwe is. Er is kennelijk ruimtegebrek op uw werk, u bent een nieuweling, u begint onderaan de hiërarchie als nomade zonder eigen bureau. Dit houdt in dat u andermans territorium respecteert en dat u moet kloppen op de deur van een dichte kamer. Het is immers uw kamer niet! Op de meeste kantoren staan deuren gewoonlijk open, zodat mensen vrijelijk bij elkaar naar binnen kunnen lopen om iets te pakken of iets te vragen. Als de deur dicht is, betekent dit dat er een gesprek onder vier ogen wordt gevoerd. Anderen mogen in dringende gevallen nog wel binnenkomen, maar er moet eerst worden aangeklopt. Vervolgens valt het gesprek stil. Natuurlijk valt het gesprek stil – het wordt verstoord door een indringer! Wie weet zitten ze daar te solliciteren of functioneringsgesprekken te voeren of andere precaire informatie door te nemen, waar collega’s niets mee te maken hebben.

U zou u dus moeten verontschuldigen bij uw collega, bij wie u zomaar binnen kwam stommelen. En wen uzelf aan altijd te kloppen op dichte deuren die niet de uwe zijn, of het nu op het werk, thuis, bij familie of vrienden is.

Artikelen in Collega's.


Cadeau voor arts?

Beste Beatrijs,

Mijn arts gaat in een ander ziekenhuis werken. Ik heb acht jaar bij hem gelopen. Er waren tijden dat ik wekelijks bij hem zat. Echt kennen doe ik hem niet, maar ik wil hem zo ontzettend graag een cadeau geven om hem te bedanken. Ik denk aan een mooie pen van 50 of 60 euro. Iets groters dus, waarmee ik wil uitdrukken dat ik blij ben dat hij mij altijd door slechte periodes gesleept heeft. Kan ik zoiets doen? Mijn gevoel zegt van wel of denkt u dat ik hem daarmee in verlegenheid breng?

Dank u wel dokter!

Beste Dank u wel,

Een cadeau van 50 à 60 euro is te veel voor een arts-patiënt relatie. Die man heeft gewoon z’n werk gedaan. U zou hem daar inderdaad mee in verlegenheid brengen, want het is niet gebruikelijk dat patiënten zulke dure cadeaus geven, en de beroepscode verbiedt het hem deze te accepteren. Doe het dus niet. Spreek uw dank nogmaals mondeling uit of schrijf hem een aardig kaartje, en als u hem met alle geweld een materieel blijk van dankbaarheid wilt geven (wat ik u eigenlijk afraad), houd het dan bij een bosje bloemen van minder dan 10 euro.

Artikelen in Cadeaus, Zakelijke relaties.