↑
Spring naar inhoud

Koptelefoon in gezelschap

Beste Beatrijs,

Als ik samen met mijn vader of mijn moeder de afwas doe, maken zij er bezwaar tegen dat ik (meisje van 16) via mijn koptelefoon naar muziek luister. Ze vinden dat ze dan niet normaal met me kunnen praten, hoewel ik de muziek zacht genoeg zet om anderen te verstaan. Ze vinden het onprettig als ik mijn koptelefoon op heb, omdat ze dan het gevoel krijgen dat ik niet in ze ben geïnteresseerd. Ik heb ze verteld dat ik altijd bereid ben om een gesprek met ze te voeren, of ik nou geïnteresseerd ben of niet. Waarom zou ik, zeker als ik al bijna volwassen ben, over dit soort (relatief) kleine dingen niet zelf mogen beslissen?

Afwassen met koptelefoon

Beste Afwassen met koptelefoon,

Het gaat hier niet over bedilzuchtige ouders tegenover vrijheidslievende tieners. Ongetwijfeld zijn er in je leven heel veel kleinere en grotere zaken die je ouders van harte aan je overlaten om zelf over te beslissen. Wat niet wegneemt dat je ouders gerechtigd zijn om aan de bel te trekken, als ze iets zien wat hun niet zint. Sterker, het is hun taak om commentaar te geven – dat heet opvoeden.

Hoe ver kun je gaan in het najagen van individuele genoegens in gezelschap? Minder ver dan je denkt.

In dit geval gaat het over elementaire beleefdheid. De vraag is: hoe ver kun je gaan in het najagen van individuele genoegens in gezelschap? Het antwoord luidt: niet zo ver. Minder ver dan jij denkt. Het is bijvoorbeeld niet erg beleefd om een boek te gaan lezen als je voor een kort ritje met iemand in de auto meerijdt. Het minste wat je kunt doen als passagier is de schijn ophouden dat chauffeur en meerijder op een gelijke manier aan de situatie deelnemen. Alleen mensen die betalen voor een taxirit kunnen rustig achterin met hun smart phone aan de gang. Met koptelefoons of oortjes in sociale situaties werkt het ook ongeveer zo. Mensen met oortjes in geven een duidelijk signaal dat ze hun eigen privé wereldje met hun eigen favoriete muziek belangrijker vinden dan degenen die zich in hun nabije omgeving bevinden. I-pods met oortjes worden ook terecht gebruikt om te ontvluchten aan hinderlijk geklets of vervelende andere muziek op het werk of in de openbare ruimte. Je kunt je er op een fantastische manier mee afschermen van de buitenwereld. Maar leraren in de les, mensen die een praatje houden voor een zaal vinden het beledigend als toehoorders een koptelefoon op hebben of met hun telefoontjes bezig zijn. Het is een demonstratieve uiting van je aandacht liever ergens anders hebben en dat wordt nu eenmaal als onbeleefd ervaren.

Ook je ouders vinden het niet leuk als je je van hen afschermt, terwijl ze misschien niet eens zo nodig onder de afwas een goed gesprek met je willen voeren. Wegvluchten uit de communicatie en jezelf afschermen hoor je niet te doen met een gemeenschappelijke taak onderhanden. Tieners hebben genoeg tijd gedurende de dag om zoveel naar muziek te luisteren als ze willen. Een kwartiertje afwassen zonder koptelefoon moet op te brengen zijn.

Artikelen in Telefoon, Tieners.

Gelabeld met .

rev="post-7954" 2 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 6 juni 2015 09:02

Reputatie zuiveren

Beste Beatrijs,

Op mijn werk ben ik via een tamelijk heftige mail (met cc aan drie anderen) ten onrechte van iets beschuldigd. Snel werd duidelijk dat hier geen enkele grond voor was en de zender van de mail heeft mij mondeling excuses aangeboden. Ik heb hiervoor bedankt en hem meteen om een rectificatie van zijn mail gevraagd. Dit omdat ik later geen last van de onterechte aantijging wil krijgen. De betrokkene weigert aan mijn verzoek te voldoen. Wat zou hij moeten doen in het kader van goede omgangsvormen?

Vals beschuldigd

Beste Vals beschuldigd,

Degene die uw blazoen besmeurde heeft de taak het ook weer schoon te wassen. Hij heeft naar drie personen een lasterlijke e-mail gestuurd, dus hij moet ook via e-mail de zaak recht zetten tegenover diezelfde drie personen. Als betrokkene die niet wil schrijven, ga dan naar de chef, leg het probleem voor en vraag of de chef hem opdracht kan geven om die mail te versturen. Als u daar ook op weigerachtigheid stuit, stuurt u zelf een rectificerende mail naar degenen die het oorspronkelijke bericht ontvingen met een cc naar de lasterbron, waarin u meedeelt dat de zender zijn beschuldiging intrekt. Uw naam moet gezuiverd worden en als de aanstichter van het probleem daar geen puf voor heeft, moet u zelf het klusje maar namens hem opknappen.

Artikelen in Collega's, Internet en e-mail.

rev="post-7952" 2 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 6 juni 2015 09:01

Baby ruikt naar schoonmoeder

Beste Beatrijs,

Mijn schoonmoeder is dol op onze dochter van tien weken en houdt haar dan ook graag vast. Ik vind het prima als de opa’s en oma’s met onze baby knuffelen, het probleem zit hem in het sterke parfum van mijn schoonmoeder. Als zij mijn dochter heeft vastgehouden, ruikt mijn baby niet meer naar zichzelf, maar is volledig geparfumeerd. Als ik haar vervolgens borstvoeding geef, ruik ik het doordringende parfum van mijn schoonmoeder. Dit veroorzaakt ergernis en zelfs hoofdpijn bij mij. Ik krijg de neiging om mijn kind te gaan wassen en andere kleertjes aan te trekken. Mijn man vindt dat ik overdrijf en wil niet dat ik zijn moeder hier op aanspreek. Maar als mijn schoonouders op bezoek zijn, merk ik dat ik mijn dochter liever niet aan haar geef, wat ook weer niet aardig is. Kan ik haar toch vragen of zij wil minderen met de parfum? Wat is een tactvolle manier?

Geparfumeerde baby

Beste Geparfumeerde baby,

Het is inderdaad lastig om iemand aan te spreken op lichaamsgeur, want je treedt erg in de intimiteit van die persoon. Toch kunt u dit wel met uw schoonmoeder aan de orde stellen, mits u het omzichtig doet. Belangrijk is dat u het woord ‘stinken’ vermijdt en dat u uw ongerief als een afwijking van uzelf presenteert waarvoor u haar hulp nodig heeft. De hoofdpijn die haar parfum u bezorgt kunt u voor dit doel een beetje oprekken tot een allergie. Neem uw schoonmoeder apart (het moet even een onder-vier-ogen gesprek zijn) en zeg tegen haar dat u de laatste tijd een allergische reactie bij uzelf hebt opgemerkt voor het parfum dat zij gebruikt. Na een bezoek van haar krijgt u hoofdpijn en last van uw luchtwegen (dat laatste is niet waar, maar zeg het toch maar). Haar parfum gaat zelfs in de kleren van de baby zitten! Zeg sorry. Zeg dat u vermoedt dat die allergie met hormoonschommelingen te maken heeft en vraag haar vervolgens vriendelijk of zij haar parfum kan weglaten als zij weer op bezoek komt. Als u de schuld op uw hormonen gooit, bent u het niet zelf. Zo kunt u haar eventuele gekwetstheid tot een minimum beperken.

Artikelen in Schoonfamilie, Zwangerschap en baby's.

Gelabeld met , .

rev="post-7950" 2 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 6 juni 2015 09:00

Lezen en schrijven gaan eruit

Dat er aan het eindexamen wordt gemorreld verbaast me helemaal niets. Zeker niet nu de Cito-toets van zijn oorspronkelijke doelstelling is ontheven door de afname ervan te verplaatsen naar een later tijdstip, wanneer middelbare herholen hun toekomstige leerlingen al geselecteerd hebben op grond van het schooladvies. Alle argumenten contra de Cito-toets (momentopname, eenzijdige focus op schoolse vaardigheden, veronachtzaming van het individu, stressbron) kunnen blindelings in stelling worden gebracht om ook het eindexamen af te schaffen. Plus nog een aantal andere: quasi-objectiviteit, fraudegevoeligheid, gebrek aan voorspellende waarde voor succes, nutteloosheid van de getoetste leerstof en de voordelen van het volgen van een individueel parcours.

Als enig overgebleven rite de passage voor tieners zal het eindexamen nog wel een paar jaar meehobbelen, maar het einde van deze traditie lijkt nabij. Iedereen, van politici tot ouders, is erop gebrand dat zo veel mogelijk mensen een zo hoog mogelijke opleiding krijgen, dus waarom zou het hoger onderwijs onderscheid mogen maken tussen aankomende studenten met en zonder diploma? Misschien heeft iemand die toevallig gezakt is of een andere route gevolgd wel veel nuttiger kennis opgedaan dan degene die braaf door de verplichte hoepeltjes is gesprongen. Afgezien van de vraag wat waardevolle kennis is en of die wel netjes getoetst kan worden – als opstuwing van het aantal hoogopgeleiden tot maatschappelijke topprioriteit is uitgeroepen, kan het niet anders of het begrip selectie verliest aan relevantie. Je huis volstouwen met oud ijzer verhoudt zich niet met een kieskeurige instelling.

Misschien een te narrig beeld, al bedoel ik het niet zo. Van de week werd ik getroffen door een artikel van John McWhorter in The Daily Beast over intellectueel cachet, waarin hij betoogde dat de vaardigheid ‘schrijven’ steeds minder belangrijk wordt, terwijl het belang van de vaardigheid ‘spreken’ toeneemt. Deze tendens is al lang merkbaar in het dagelijkse leven (behalve professionele schrijvers en 65-plussers kan niemand nog een brief van enige lengte zonder grammaticale, spel- en stijlfouten schrijven) en ook in academische kringen draait het vaker om verbaal talenten. Een spitse TEDx-talk op YouTube of de tv-colleges van Robbert Dijkgraaf en Erik Scherder hebben meer invloed dan de tienduizenden artikelen in wetenschappelijke tijdschriften die niet worden gelezen.

Alles wat uitbesteed kán worden, zál ook uitbesteed worden.

Mensen schrijven wel, vooral tekstberichtjes, tweets, internetflarden, en dat gaat op niveau groep 8 van de basisschool. Dat geeft verder niet, want de boodschap is duidelijk en niemand maalt om fouten. De opstellen, werkstukken en scripties die in het onderwijs nog steeds van leerlingen worden geëist zijn eigenlijk overbodig in een wereld, waarin het aankomt op zelfverkoop in levende lijve. Waar je vroeger met een klinkende sollicitatiebrief al zowat binnen was, moet je nu als kandidaat voor een baan een dag lang de assessment-arena in: verbale vaardigheden tentoonspreiden, improvisatietoneelstukjes opvoeren en voorgekookte probleemsituaties te lijf gaan in een race om de beste zelfpresentatie.

Assessment klinkt als onzin, maar dat is het niet, want op het echte werk gaat het er ook zo aan toe. Niemand zit daar nog te schrijven. Serieus lezen trouwens ook niet. Geen tijd! Noodzakelijke rapporten worden uitbesteed aan professionele (onderbetaalde) schrijvers, die ook al het andere drukwerk volschrijven dat niemand wil lezen, omdat mensen liever naar plaatjes kijken. Werk bestaat uit mailen en praten over samenvattingen op een A4’tje, ondersteund door plaatjes en grafieken op powerpoint. Rapporten verdwijnen in laden, alleen de eruit voortgekomen oneliners spelen nog een rol in de eventuele besluitvorming.

Hoog niveau lezen en schrijven als nuttige vaardigheden voor iedereen gaan eruit, omdat ze niet meer nodig zijn. Zoals pianospelen als standaard bourgeois vaardigheid verdween met de uitvinding van de grammofoon. Alles wat uitbesteed kán worden, zál ook uitbesteed worden. Dat geeft het instituut eindexamen weinig kans om te overleven.

Artikelen in Column.

rev="post-7962" Geen reacties

Door Beatrijs Ritsema – donderdag 4 juni 2015 09:00

Aanhang meenemen op vakantie

Beste Beatrijs,

Wij denken erover om volgend jaar met onze twee kinderen een grote reis te maken door Zuid-Oost-Azië en daar enkele landen te bezoeken. Onze oudste zoon (20) zou graag willen dat zijn vriendin met wie hij sinds anderhalf jaar een relatie heeft ook meegaat. Als studente heeft zij geen geld, dus de kosten, waaronder een grotere huurauto, zouden voor ons zijn. Als gezin kennen we elkaar door en door en zijn we goed op elkaar ingespeeld. We vinden de vriendin aardig, maar gaat dat ook drie weken lang goed? Nu de kinderen volwassen worden, breekt er een andere fase aan in het gezin. Hoe open moeten we ons stellen voor nieuwe aanhang?

Een extra reisgenoot?

Beste Een extra reisgenoot,

Anderhalf jaar is te kort en drie weken is te lang. U hebt aarzelingen om de vriendin mee te nemen en er valt best iets te zeggen voor enige terughoudendheid. De sfeer in een gezin onder elkaar is anders dan met buitenstaanders erbij. Op den duur maakt die sfeer plaats voor een bredere familiesfeer met schoonkinderen, maar daar is het misschien nog wat vroeg voor. Leuk dat uw zoon een vriendin heeft, maar op deze leeftijd ligt er weinig vast en de relatie kan best op de klippen lopen tussen nu en volgend jaar.

De vriendin heeft geen geld, wat betekent dat u alles moet betalen, wat me een te grote uitgave lijkt voor iemand die nog in de wachtkamer zit om in de familieschoot te worden opgenomen. Het is nog te vroeg om haar de rang van officiële schoondochter toe te kennen. Bovendien zet dit cadeau hun relatie onder druk. Het meisje wordt veroordeeld tot dankbaarheid en in een afhankelijke positie gemanoeuvreerd. Als de vliegtickets eenmaal aangeschaft zijn, kan de relatie niet meer zomaar worden verbroken, want daar hangt dan een prijskaartje aan. Wil ze wel haar hand moeten ophouden? Zit ze wel te wachten op toezicht van ouders die niet de hare zijn? Is de vrijheid om je eigen bestemming en je eigen dagbesteding te kiezen niet veel leuker dan oosterse tempels bekijken met de schoonfamilie?

Als het om een weekend desnoods een weekje vakantie ging, zou dit allemaal geen punt zijn en zou geld geen rol spelen, maar een vakantie van drie weken is heel lang om met een niet-gezinslid op te trekken. Iedereen loopt tegen de randen van z’n privacy aan, niet in de laatste plaats de vriendin. Uw zoon zal genoeg krijgen van het spelen van twee rollen: die van kind die onder de hoede van zijn ouders een vakantiereis maakt in krappe omstandigheden waar iedereen voortdurend bovenop elkaar zit, en de rol van volwassene die met zijn vriendin zijn eigen prioriteiten heeft. Los van deze bezwaren geldt nog altijd de grondregel: hoe kleiner de groep om een ingewikkelde trektocht in derdewereldlanden te houden, hoe eenvoudiger. Elke persoon extra geeft een grotere kans op spanningen en conflicten. Leg uw zoon uit dat een gezinsvakantie iets anders is dan een vakantie met aanhang erbij, dat er later heus nog wel andere reisjes gemaakt zullen worden waar vriendin wel mee kan, maar dat u er nu geen geld voor (over) hebt.

Artikelen in Ouders en volwassen kinderen, Reizen.

Gelabeld met .

rev="post-7948" Geen reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 30 mei 2015 09:02

Contact met zieke

Beste Beatrijs,

Mijn beste vriendin met wie ik ruim 35 jaar bevriend ben is ernstig ziek en nagenoeg uitbehandeld. Bij haar is anderhalf jaar geleden een agressieve hersentumor geconstateerd. Heel erg triest allemaal. Wat ik extra moeilijk vind, is dat zij ieder contact met mij afhoudt. Ik heb haar de afgelopen twee maanden niet meer gezien of gesproken anders dan een paar korte berichtjes. Hoe kan ik hier het beste mee omgaan?

Niet welkom bij zieke

Beste Niet welkom bij zieke,

Heel spijtig dat uw vriendin geen contact meer met u wil, maar u kunt zich alleen maar neerleggen bij hoe zij het hebben wil. Hoogstwaarschijnlijk ligt het niet aan u, maar aan de staat waarin zij verkeert: het gaat zo slecht met haar dat ze niet meer in staat is om bezoek te ontvangen of alleen nog maar een paar intimi om zich heen wil. De rest van de wereld is niet meer belangrijk voor haar. In deze situatie hebben zieken doorgaans een poortwachter, iemand die contacten reguleert en de communicatie verzorgt. Meestal een partner of een kind. Als er een poortwachter is, zou u eens met die persoon kunnen bellen en vragen hoe het gaat, eventueel hulp aanbieden. Ook zou u uw vriendin af en toe een kaart kunnen sturen met wat hartelijke woorden. Per post, geen e-mails of tekstberichtjes.

Artikelen in Visite, Vrienden en kennissen, Ziekte.

Gelabeld met .

rev="post-7946" 2 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 30 mei 2015 09:01

Geschaad vertrouwen

Beste Beatrijs,

Een vriendin van mij heeft een geheim wat ik haar in het diepste vertrouwen verteld heb doorverteld aan andere vriendinnen. Daar ben ik laatst bij toeval achter gekomen. Eigenlijk stoor ik me wel vaker aan haar egoïstisch gedrag. Ze praat graag over zichzelf en heeft weinig interesse in wat mij bezig houdt. We hebben een traditie van wekelijks samen naar de sportschool. Ik twijfel al langer of ik hier nog wel zin in heb en vaak zeg ik het ook af omdat ik dan druk ben met andere dingen. Ik wil haar confronteren met wat zij gedaan heeft en haar laten weten dat ik erg in haar teleurgesteld ben. Ik heb nu helemaal geen zin meer om haar wekelijks te zien, maar de vriendschap helemaal verbreken gaat misschien weer te ver. Wat moet ik hiermee aan?

Doorverteld geheim

Beste Doorverteld geheim,

Uw vriendin vindt het kennelijk niet beneden haar waardigheid om elders goede sier te maken met uw privé-informatie. Heel vervelend en reden genoeg om enige afstand van haar te nemen. Vertel haar maar dat u pijnlijk getroffen werd, toen u merkte dat uw vertrouwen in haar beschaamd werd omdat zij uw geheim had doorverteld aan anderen. Er is nu niets meer aan te doen, maar dat u minder enthousiasme voor de vriendschap kunt opbrengen ligt voor de hand. Zeg dat u haar best leuk vindt om mee om te gaan, maar dat u nu even geen behoefte hebt om wekelijks met haar af te spreken om te sporten. Daar hebt u het nu te druk voor. Breng deze mededeling niet dramatisch, alsof u iets heel moeilijks gaat bespreken, maar luchtig en terloops, alsof het een onbelangrijk detail is. Dat geeft u de vrijheid om op een oppervlakkige manier met haar om te blijven te gaan, terwijl u af bent van de wekelijkse frequentie.

Artikelen in Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .

rev="post-7944" 1 reactie

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 30 mei 2015 09:00

De vrijheid van baar geld

In veel Europese landen werken ze nog met centen. Sta je in een Italiaans dorp een ijsje af te rekenen, zitten er drie losse centen bij je wisselgeld. Laat alsjeblieft zitten! zou ik willen zeggen, als ik de juiste formulering paraat had en als het niet zo nuffig zou klinken. Toen de euro werd ingevoerd waren ze er in Nederland snel bij om de muntstukken van een en twee cent af te schaffen. Binnen een paar weken, als ik me goed herinner, hingen er in alle winkels briefjes met ‘we ronden af op vijf cent’.

En terecht. Heel vervelend om een portemonnee vol waardeloos muntgeld met je mee te voeren. Ik heb zelfs een hekel aan stuivers. Niet alleen die van de euro, vroeger ook al aan de guldenstuiver. De koperkleur bevalt me niet, de munt is te groot en hij is te weinig waard. Ik doe dan ook altijd mijn best om stuivers zo snel mogelijk kwijt te raken, ook al duurt het langer om het gepaste bedrag bij elkaar te vissen. Soms gooi ik ze in de bus voor buitenlandse munten om er van af te zijn.

Contant geld is op z’n retour. Winkels hebben een duidelijke voorkeur voor pinnen en proberen klanten zo ver te krijgen hun pinpas te trekken. ‘Ook voor kleine bedragen!’ staat er dan aanmoedigend bij de kassa. Dat winkels liever pintransacties willen is begrijpelijk. Die kassa’s vol geld trekken overvallers aan om maar te zwijgen van het riskante geldtransport naar de bank. Er zijn supermarkten die het contante geld helemaal hebben afgeschaft, maar bij de gewone Albert Heijn is de verdeling in betalingen fifty-fifty, waarbij de langste rijen niet staan voor de ‘alleen pinnen’ kassa.

Er lijkt een tweedeling onder burgers te ontstaan: degenen die alles met een bankpasje betalen, geen contant geld meer op zak of in huis hebben, en degenen die hardnekkig met portemonnees blijven rondsjouwen, waarin behalve een pinpas ook bankbiljetten en munten die ze – tergend langzaam voor mensen achter hen in de rij – uittellen om hun aankopen te betalen. Zelf hoor ik bij de contant-geldliefhebbers. Ik heb het idee dat ik puttend uit een overzichtelijk bedrag in mijn portemonnee beter zicht op mijn uitgaven houd dan wanneer ik zonder limiet kleinere en grotere bedragen rechtstreeks van mijn bankrekening pin. Als ik 250 euro uit een pinautomaat trek, geeft dat het prettige gevoel dat ik mezelf loon uitkeer. Gaan we het verbrassen of gaan we rustig aan doen? Vrijheid!

In een cashloze maatschappij is elke transactie traceerbaar en controleerbaar.

Blauwdrukeconomen zouden het liefst al het contante geld in de hele maatschappij afschaffen. Cash is buitengewoon criminaliteitsgevoelig. Het hele criminele circuit inclusief zwartwerkers, belastingontduikers en illegalen drijft op cash. Zouden de bankbiljetten verdwijnen uit het maatschappelijk verkeer, dan hebben drugshandelaren geen emplooi meer. Alle klusjes (oppassen, huishoudelijk werk) zouden per bankoverschrijving betaald moeten worden en niemand zou nog een oude sok met geld hebben om de economie nodeloos mee te vertragen.

Waarom is een land zonder contanten zo’n angstaanjagend vooruitzicht? In de eerste plaats natuurlijk omdat je je kinderen niet de waarde van geld kunt bijbrengen zonder tastbare munten en biljetten. Zakgeld geven, tellen, rekenen, sparen, spenderen, verliezen is onmogelijk zonder het treffende beeld van Oom Dagoberts geldpakhuis. Een cashloze maatschappij betekent ook dat elke transactie controleerbaar en traceerbaar is. Het is makkelijk nagaan hoe het zit met volkomen legale alcohol- en tabakaankopen van willekeurige burgers. Of met de suiker- en vetconsumptie. Er is geen enkele manier meer waarop geld anoniem van eigenaar kan wisselen.

Geld heet niet voor niets het slijk der aarde. Een land waar alle modder uit verdwenen is en vervangen door transparante steriele banksaldo’s zal z’n ziel verliezen. Mensen zonder baar geld dwalen weerloos rond in een onafzienbaar panopticum.

Artikelen in Column.

rev="post-7936" 4 reacties

Door Beatrijs Ritsema – donderdag 28 mei 2015 09:00

Ongewenste kinderloosheid

Beste Beatrijs,

Na een heftige periode, inclusief een mislukt ivf-traject, weten mijn man en ik sinds een paar maanden dat we definitief kinderloos blijven. Zoiets intiems hangen we liever niet aan de grote klok. Toch vinden mensen die we verder amper kennen, die we bijvoorbeeld ontmoeten op verjaardagen of zakelijke gelegenheden, het nodig ons plompverloren te vragen waarom wij geen kinderen hebben. Uiteraard bedoelen ze het niet kwaad. Maar het doet pijn, steeds die confrontatie. En eerlijk gezegd vind ik het ook gewoon brutaal. Ik worstel met een gepast antwoord op deze zeer ongepaste vraag. Als ik zeg dat het privé is en het er niet over wil hebben, dan zég ik in feite dat het een gevoelig onderwerp is, en dat is al meer dan ik kwijt wil. Ik zou natuurlijk kunnen liegen dat onze kinderloosheid een bewuste keuze is, maar dan voelt het als verraad, alsof ik ons verloren kindje ontken en verloochen. Dat doet pijn, zeker nu het verdriet nog zo rauw is. Is er een goede manier om deze vragenstellers beleefd doch resoluut de mond te snoeren zonder dat ik hun meer vertel dan ik zou willen?

Ongewenst kinderloos

Beste Ongewenst kinderloos,

‘Waarom heb je geen kinderen?’ is inderdaad een zeer ongepaste vraag. Die zouden mensen nooit mogen stellen en al helemaal niet in een koetjes en kalfjes-gesprek met onbekenden. Begrijpelijk dat u door zo’n ongevoelige conversatiestijl de gordijnen in gejaagd wordt. Waarom-vragen zijn lastig te ontduiken en lastig te pareren. Vragen als ‘Waarom heb je je bekeerd (tot een of andere godsdienst)? / heb je een tatoeage genomen?/ ben je met hem (haar) getrouwd? / verf je je haar (niet)?’ dwingen ondervraagden zich te verantwoorden. Een kruisverhoor wordt als agressief ervaren.

Bedenk dat als u deze specifieke vraag voor uw kiezen krijgt, het eigenlijk al te laat is. Het kan niet anders of aan de indringende waarom-vraag ging een neutrale vraag vooraf, namelijk ‘Heb je kinderen?’ Dit geldt als een sociaal acceptabele vraag naar demografische kenmerken die onbekenden over de hele wereld aan elkaar stellen om een praatje te maken. Hij ligt in dezelfde sfeer als ‘Heb je een partner? Woon je hier in de buurt? Wat voor werk doe je? Waar ben je opgegroeid?’ De vraag ‘Heb je kinderen?’ gaat niet te ver. Dit onderwerp kunnen onbekenden met elkaar aansnijden. Alleen ongevoelige horken brengen na een ontkennend antwoord de gevreesde ‘waarom niet?’ vraag in stelling. Voor u is de neutrale vraag ‘Heb je kinderen?’ op dit moment erg beladen. In de loop der jaren zal dit minder erg worden, maar nu en in de nabije toekomst is dit een pijnlijk onderwerp dat u begrijpelijkerwijs niet wil doornemen met de eerste de beste botte onbekende op een receptie. De manier om dit te vermijden is om zodra de vraag ‘Heb je kinderen?’ op u af komt, zelf de rol van ondervrager aan te nemen. U antwoordt: ‘Nee, maar hoeveel heb jij er?’ Mensen die vragen naar andermans kinderen hebben ze altijd zelf en door te vragen naar het aantal, snijdt u hen de pas af en komen ze nooit meer toe aan de vraag ‘waarom-heb-jij-ze-niet?’ In plaats daarvan branden ze los over die van henzelf en kunt u op zoek naar een andere gesprekspartner.

Artikelen in Taalgebruik, Ziekte en dood.

Gelabeld met , .

rev="post-7932" 4 reacties

Door Beatrijs Ritsema – zaterdag 23 mei 2015 09:02