Spring naar inhoud


Kerstcadeau voor kapster

Beste Beatrijs,

Ik ben een single man van 66 jaar. Afgelopen jaar heb ik maandelijks een bezoek gebracht aan de buurtkapper. Daar word ik elke keer geknipt door dezelfde kapster. Ze is een jong meisje van een jaar of 22 dat nog thuis woont. Ik zou haar met kerst graag iets geven, bijvoorbeeld een kerstkaart met daarin een bankbiljet of een cadeaubon. Mensen in mijn omgeving vinden dat ik dat niet moet doen: het zou verkeerd opgevat kunnen worden. Wat vindt u?

Dankbare klant

Beste Dankbare klant,

Ik denk dat u het beter niet kunt doen. Ik begrijp dat u uw kapster aardig vindt en haar graag een extraatje gunt, maar cadeaus geven past niet binnen een zakelijke relatie. U zou haar met uw cadeaubon of bankbiljet in verlegenheid brengen. Ze zou kunnen denken dat u iets met haar wil. Formeel mogen mensen die in de dienstverlenende of commerciële sector werken niet eens cadeaus van klanten aannemen. Wat u wel kunt doen is een fooi geven van ongeveer vijf euro bovenop het normale tarief voor uw knipbeurt, vergezeld van de mondelinge beste kerstwensen. Fooien mogen wel geaccepteerd worden, cadeaus gaan te ver.

Artikelen in Cadeaus, Feestdagen, Zakelijke relaties.

Gelabeld met .


Met tegenzin een cadeau geven

Beste Beatrijs,

Ik werk in een non-profitorganisatie. Deze week kreeg ik een mailtje, waarin stond dat de directie verheugd was te melden dat alle medewerkers als kerstgratificatie een cadeaubon konden krijgen ter waarde van 50 euro. Het was met alle ontslagen in de organisatie een moeilijk jaar geweest en we hadden het zeker verdiend, stond erbij. De mail legde verder uit dat de gratificatie naar goede gewoonte gestort zal worden in het fonds ‘Vrienden van [de organisatie waar ik voor werk]’ dat allerlei nobele doelen nastreeft. Wanneer medewerkers de tegoedbon zelf wilden hebben, werd hun verzocht dit per omgaande te laten weten.

De geste om als organisatie je personeel te bedanken met een bescheiden geldbedrag en dit vervolgens niet uit te keren maar in de vestzak terug te laten zakken, tenzij je dat niet wilt, komt op mij een beetje vreemd over. Is dit gebruikelijk?

Een dubieuze kerstgratificatie

Beste Een dubieuze kerstgratificatie,

Beter geen cadeau dan een cadeau dat de gever eigenlijk niet wil afstaan

De organisatie waar u werkzaam bent geeft de werknemers een kerstcadeau, waarvoor ze moeite moeten doen om het daadwerkelijk te krijgen. Als de werknemer zich niet expliciet aanmeldt als geïnteresseerde, wordt het cadeau automatisch in de kas van de organisatie gestort – nu ja, in de kas van een aanpalende goede-doelen-club. Kennelijk wil de directie hebzucht ontmoedigen of vindt men aan de top dat de organisatie zelf het geld beter kan besteden dan de werknemers. Als dat zo ligt, kunnen de werknemers beter géén cadeau krijgen dan een cadeau dat de gever eigenlijk niet wil afstaan.

Het wezen van een cadeau is dat de ontvanger mag beslissen wat hij ermee doet. De optie ‘weggeven aan iets of iemand die er blij mee is’ bestaat altijd en hoeft niet door de gever apart vermeld of aangemoedigd te worden. Dat is niet alleen bevoogdend, maar ondermijnt het hele idee ‘cadeau’. Ik raad u aan om deze gang van zaken rondom de kerstgratificatie ter discussie te stellen in uw organisatie, omdat de gevolgde procedure heel onprettig is voor de werknemers. Zet uw bezwaren op papier in een brief naar de medezeggenschapsraad of naar de directie zelf. Als er een kerstgratificatie wordt uitgedeeld, dan moet dat een echte schenking zijn aan de medewerkers. Als de directie het geld liever ergens anders voor inzet, staat haar dat vrij, maar dan hoeven de werknemers verder geen bericht te krijgen dat ze een cadeau mislopen.

Artikelen in Cadeaus, Feestdagen, Werk.

Gelabeld met , .


Stagiairs niet welkom?

Beste Beatrijs,

Op onze polikliniek tandheelkunde, waar ik werkzaam ben als kaakchirurg, wordt jaarlijks een kerstontbijt georganiseerd. Alle medewerkers onder wie de artsen-in-opleiding, verplegend personeel en de secretaresses zijn hiervoor uitgenodigd. Aan het eind van dit ontbijt ontvangen de medewerkers een kerstattentie, een envelop met 100 euro. De specialisten hebben ook dit jaar weer besloten dat de drie coassistenten die zes weken stage lopen niet welkom zijn. Hiervoor worden allerlei argumenten gebruikt: ze zitten er maar tijdelijk, er is niet genoeg ruimte aan tafel, ze hebben geen recht op de kerstattentie, we nodigen de schoonmaker ook niet uit. Zelf vind ik dat er voor de coassistenten ook plaats zou moeten zijn in de herberg. Een kleine kerstattentie is eenvoudig te regelen. Ik overweeg dit jaar niet aanwezig te zijn uit solidariteit met de coassistenten. Of vindt u dat overdreven?

Een exclusief kerstontbijt

Beste Een exclusief kerstontbijt,

In bedrijven en organisaties worden stagiairs wel vaker uitgesloten van de leuke dingen die op stapel staan. Dan mogen ze niet mee op bedrijfsuitjes, ze worden niet uitgenodigd voor etentjes of feestjes en een kerstpakket zit er ook niet in. Er zijn trouwens ook werkkringen, waar stagiairs wél worden ingesloten en ik vind ook dat insluiting het devies zou moeten zijn. Het idee van stage lopen is dat je deel neemt aan alle aspecten van het werk. Als er overgewerkt moet worden, rotzooi opgeruimd, klusjes opnieuw gedaan, kritiek uitgedeeld, wordt een stagiair of coassistent daar niet van gevrijwaard. Waarom mogen ze dan niet meedoen als er toevallig iets leuks, in dit geval een kerstontbijt, op het programma staat?

Dit geldt niet voor het verstrekken van kerstgratificaties. Die zijn bedoeld als dank voor de inzet van de werknemer gedurende het hele jaar, en een coassistent loopt er maar een paar weken rond, dus die hoeft geen 100 euro te krijgen. Een kerstgratificatie zou overigens niet en plein public moeten worden uitgereikt, maar discreet. Contant geld kan beter rechtstreeks op de bankrekening van de werknemers worden overgemaakt en cadeaubonnen per post.

Het argument dat de schoonmaker ook niet wordt uitgenodigd is niet valide, omdat de schoonmaker een andere werkgever heeft, namelijk een schoonmaakbedrijf. Bovendien werkt de schoonmaker op andere tijdstippen dan de polikliniekmedewerkers en is er helemaal geen collega-gevoel. Ter vergelijking: als uw polikliniek een receptionist heeft, zou die persoon vanzelfsprekend wél welkom moeten zijn bij het kerstontbijt.

Coassistenten draaien gedurende de stageperiode volwaardig mee. Om die studenten uit te sluiten van afdelingsgezelligheid in de vorm van een kerstontbijt dat in consumptief opzicht weinig meer zal voorstellen dan een paar extra croissants en sneetjes krentenbrood met poedersuiker, getuigt niet van de ware kerstgedachte. Sterker nog, het is uitgesproken miezerig. Probeer uw collega’s van uw standpunt te overtuigen. Voor het geld hoeven ze het niet te laten.

Artikelen in Collega's, Feestdagen.

Gelabeld met .


Ex-partners samen uitnodigen

Beste Beatrijs,

Binnenkort verhuizen mijn vrouw en ik van Duitsland, waar we al dertig jaar wonen, terug naar Nederland. We zijn van plan een afscheidsfeest te geven voor vrienden, buren, collega’s en kennissen. De meesten van hen zullen we, denk ik, nooit meer terugzien. In de loop der tijd is er van alles veranderd in het leven van onze vrienden. Scheidingen bijvoorbeeld, voor de een relatief rimpelloos, voor anderen met veel haat en nijd. Sommige vrienden zijn weer goed terecht gekomen, anderen zitten nog steeds wrokkend in de put en willen niet in een ruimte verkeren met hun ex en vooral niet met de nieuwe partner van de ex. Moeten wij daar rekening mee houden in het uitnodigingsbeleid of mogen we dit aan betrokkenen zelf overlaten? Ik zou het liefste iedereen uitnodigen.

Afscheid voor allen

Beste Afscheid voor allen,

U gaat een groot feest geven om afscheid te nemen van uw sociale omgeving van de laatste dertig jaar. Dit is niet zomaar een verhuizing, u vertrekt naar een ander land, er komt een cesuur in uw leven. Natuurlijk moet dan iedereen welkom zijn die iets in uw leven betekend heeft. De meeste vrienden en kennissen zult u verliezen en zij zullen u kwijt raken, al was het maar als tennismaatje of bekende van de buurtbarbecue. In dat opzicht lijkt uw afscheidsfeest een beetje op een begrafenis, waar ook iedereen welkom hoort te zijn die stil wil staan bij het verscheiden van een bekende. Schroom niet om iedereen uit te nodigen die u erbij wil hebben ongeacht hun onderlinge vijandige gevoelens. Gasten die de pest aan elkaar hebben kunnen elkaar gevoeglijk negeren en in een andere hoek van de kamer gaan staan.

Artikelen in Huwelijk en scheiding, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .


Ongeïnteresseerde grootouders

Beste Beatrijs,

Tien jaar geleden waren mijn vrouw en ik de eersten in haar familie die trouwden en kinderen kregen. Mijn schoonouders waren hier echt niet blij mee, ze vertelden overal dat ze zich veel te jong voelden om opa en oma te zijn. Inmiddels heeft de zus van mijn vrouw ook kinderen gekregen en die krijgen wel aandacht van opa en oma. Onze kinderen zien ze amper, ze hebben het altijd te druk als ons zoontje eens wil logeren of als onze dochter een voorleesoma in de klas nodig heeft. Hun leven bestaat uit werk, uitgaan en druk zijn. We hebben het er weleens met oma over gehad en dan zegt ze dat zij nou eenmaal niet zo’n oma is die op kleinkinderen past en dingen met ze gaat doen. Maar als grootouders zijn ze toch ook verplicht om aandacht te geven, ook al willen ze dat niet? En dan bedoel ik niet de dure cadeaus die op de verjaardagen tevoorschijn komen.

Onverschillige grootouders

Beste Onverschillige grootouders,

Met nat hout kunt u geen vuurtje stoken.

U en uw vrouw hebben de grootouders al eens aangesproken op hun gebrek aan betrokkenheid bij de kleinkinderen. U kreeg toen nul op het rekest. Oma heeft er geen zin in. Dat is spijtig voor u en de kleinkinderen, maar ze is er heel duidelijk over geweest: het hoeft voor haar en haar man niet. Dan bent u uitgepraat. De meeste grootouders zijn juist erg geïnteresseerd in het wel en wee van de kleinkinderen en willen graag aandacht aan hun besteden. Deze grootouders kennelijk niet. Niets aan te doen. Met nat hout kunt u geen vuurtje stoken. Belangstelling tonen is geen verplichting waar u hen op kunt wijzen. Leg u erbij neer. Hopelijk hebben uw kinderen nog andere grootouders (uw ouders) die ze misschien vaker kunnen zien en met wie ze wel een warme band kunnen onderhouden.

Artikelen in Grootouders en kleinkinderen.


De menselijke geest verzet zich tegen het eeuwige nu

Wat als de standaard levensduur zich zou uitstrekken tot 130 jaar, zoals medisch onderzoeker Andrea Maier afgelopen zomer voorspiegelde in Zomergasten? De redenering van Maier was simpel genoeg: veroudering is geen natuurlijke gang van zaken maar een conglomeraat van ziektes, wat betekent dat elk symptoom (van rimpelvorming tot grijs haar, van botontkalking tot spierslapte, van levervlekken tot hardhorendheid) een aandoening is die gerepareerd kan worden.

Veroudering is in deze visie abnormaal, een abjecte anomalie die bestrijding verdient. Maar waaruit bestaat de normale verschijningsvorm, waartegen de afwijkingen worden afgezet? Om deze vraag te beantwoorden is het illustratief om het fotokatern van een willekeurige biografie te bekijken, liefst van iemand die een lang leven heeft gehad. Zo’n serie snapshots vind ik altijd buitengewoon intrigerend, juist omdat er geen standaard versie van de persoon valt aan te wijzen. Ja, de gebiografeerde is als twintiger of dertiger mooier en aantrekkelijker dan als zestiger – dat haal je de koekoek. Maar als schuchtere puber is de persoon even normaal en waarachtig als in de verschijningsvorm van verlopen tachtiger.

Het merkwaardige is verder dat je bij grote leeftijdsverschillen vaak niet eens de jongere in de oudere kunt herkennen. Van dag tot dag is er geen verschil. Van jaar tot jaar een miniem verschil, maar over de decennia heen vindt er zo’n meedogenloze transformatie plaats dat je op grond van foto’s nauwelijks nog kunt spreken van een en dezelfde persoon. Op welk moment moet het transformatie- oftewel verouderingsproces een halt toe worden geroepen? Voor de menopauze? Voor de eerste tekenen van erectiel disfunctioneren? Waarom eigenlijk niet ingegrepen voordat de puberteit überhaupt inzet? Tenslotte heeft een tienjarige een prima leven om tevreden mee te zijn zonder hormonen die roet in het eten gooien. Een kwart eeuw tien jaar oud zijn vormt ook een mooie compensatie voor de levensfase tussen honderd en honderddertig jaar die ondanks alle benodigde reparaties toch in ouderdom zal moeten worden doorgebracht.

Ik moet er niet aan denken dat ik de fase van het 75 zijn vijftig jaar extra moet volhouden.

Een tienjarige die 25 jaar moet doorbrengen in de prepuberteitsfase zal zich waarschijnlijk toch gaan vervelen. Hoe lang blijft het bouwen van legokastelen en tikkertje spelen leuk? De menselijke geest is gebouwd op transformatie ongeacht wat het lichaam doet. In mijn jongere verschijningsvorm zag ik er een stuk beter uit dan tegenwoordig en in esthetisch opzicht kan ik terugverlangen naar die fruitiger versie, maar de bijbehorende mentaliteit en het bijbehorende dagelijkse leven spreken mij niet meer aan. Ik heb geen zin meer in nachtenlange alcoholische gezelligheid en ingewikkelde relaties. Het intensieve, energie opslorpende leven met kleine kinderen lokt mij ook niet meer. Het was mooi, maar het had niet langer hoeven duren dan het duurde. Op zeker moment is het: seen that, been there, done that.

Je ziet wel eens kwieke, goed-geconserveerde negentig-plussers op tv die hooguit 75 lijken, zowel in uiterlijk als geestesgesteldheid. Maar 75 is evengoed al behoorlijk oud en ik moet er niet aan denken dat ik de fase van het 75 zijn nog vijftig jaar moet volhouden. De grondeloze verveling die dat oplevert! Je kunt geen halve eeuw golfen of wereldreizen en zelfs aan het plezier van nieuwe boeken lezen komt een eind. Ook aan de belangstelling voor nazaten zit een grens. Het is een illusie te denken dat een oma geïnteresseerd is in de kinderen van haar kleinkinderen. Een overgrootouder en achterkleinkind delen slechts twaalfenhalf procent van hun genetisch materiaal. Dat is even veel als gedeeld wordt met een achternicht of –neef, voor wie doorgaans ook geen belangstelling bestaat. Daal je nog een stapje af op de genealogische ladder bedraagt de genetische overeenkomst zes procent: evenveel als met de buurman. Na vier generaties is er domweg geen sprake meer van familie.

Er is geen leven mogelijk zonder een standaard routeschema van transformaties. De transformatie van oud naar lijk ligt al in de kiem besloten.

Artikelen in Column.


Vast zitten aan een ex

Beste Beatrijs,

Sinds enkele maanden heb ik (vrouw van 67) een nieuwe liefde, een behulpzame, vriendelijke man van 71. Ruim een jaar geleden heeft hij de relatie met zijn vorige vriendin verbroken. De gewoonte om een à twee keer per week op de kleinkinderen (3, 6 en 8 jaar) van de ex-vriendin te passen is gebleven. Ook eten ze daarna samen met de ouders, alsof hij nog bij de familie hoort. Dit kost hem veel tijd en energie en omdat hij ook tijd voor zichzelf nodig heeft, zien wij elkaar minder. Hij vindt het oppassen niet echt leuk, maar de ex kan de kinderen niet alleen aan, zegt ze, en ze heeft hem nodig om hen de baas te kunnen. Haar kleinkinderen zijn dol op hem en hij voelt zich verantwoordelijk voor hen. Ook komt hij nog op de verjaardagen van de nepkleinkinderen, waar de ex ook weer aanwezig is.

Ik voel me hier niet erg prettig onder vanwege de tijd die afgaat van onze relatie en de negatieve band die zij met hem blijft onderhouden met gekibbel tijden het oppassen. Ik wil me niet te bezitterig opstellen, maar kan ik hem zeggen dat hij hiermee moet ophouden? Hij streeft naar een goede relatie met de ex, maar naar mijn smaak gaat hij hier te ver in.

Tweederangs vriendin

Beste Tweederangs vriendin,

Dit zijn zo de problemen van relaties op latere leeftijd. U bent nog niet zo lang samen met uw vriend. Hij staat nog met een been in zijn vorige relatie en voelt zich verplicht om gedeeltes daarvan overeind te houden, vooral de contacten met haar kleinkinderen en het bijkomende oppaswerk. Dat hoeft hij natuurlijk helemaal niet te doen (als een relatie uit is, is die uit tenslotte), maar blijkbaar gaan die nepkleinkinderen hem toch aan het hart. Of hij kan de druk van zijn ex niet weerstaan. Na een langdurige verstrengeling van elkaars dagelijks leven is het ook lastig om onder alles rigoureus een streep te zetten.

Natuurlijk kunt u tegen uw vriend zeggen dat deze toestand u niet bevalt. Zoals u schrijft: alle tijd die hij in zijn ex en haar kleinkinderen steekt, gaat af van de tijd die u samen doorbrengt. Maar hij zal toch zelf knopen moeten doorhakken. Het heeft weinig zin om hem onder druk te zetten dat hij voor u moet kiezen. Daar is uw relatie nog te pril voor. Zie het een tijdje aan en wacht af. Als hij klaagt over zijn ex of dat hij geen zin heeft in die oppasdagen, zegt u rustig dat het hem vrij staat om er mee op te houden. Als hij klaagt en er desondanks mee doorgaat, is dat deel van zijn geschiedenis toch belangrijker voor hem dan hij tegenover u doet voorkomen. Als u er op den duur genoeg van krijgt om steeds de tweede viool te moeten spelen, kunt u zelf de relatie beëindigen, omdat het op die manier niet hoeft van u. Maar daarvoor lijkt het nu nog te vroeg. Geef hem eerst wat tijd.

Artikelen in Exen, Liefde en relaties.


Mogen passanten de wc gebruiken?

Beste Beatrijs,

Als patiënt met een darmaandoening maak ik met enige regelmaat noodgedwongen gebruik van toiletten in openbare gelegenheden zoals restaurants, bibliotheken en hotels. Een enkele keer wordt mij vriendelijk doch beslist de toegang geweigerd met als argument dat ik geen klant of gast ben. Wat zegt de etiquette hierover? En is het netjes om bijvoorbeeld in een druk café aan het personeel te vragen of ik even van het toilet gebruik mag maken of is dat niet nodig?

Semi openbare wc’s

Beste Semi openbare wc’s,

De etiquette zegt dat mensen met hoge nood nooit de toegang tot een toilet mag worden geweigerd. Of ze wel of niet aan een aandoening lijden doet niet ter zake. Houd, voor het geval men moeilijk doet, een muntje van 50 cent bij de hand om te kunnen betalen. In een druk restaurant of café, waar men toch geen idee heeft of er wel sprake is van een klant, mag u van mij meteen naar achteren doorlopen zonder eerst bij het personeel om toestemming te vragen.

Artikelen in Horeca.


Geen contradiner

Beste Beatrijs,

Ik (man, vijftiger) eet regelmatig in restaurants met vrienden of zakelijke relaties. Betaling van de rekening wordt altijd probleemloos om beurten geregeld. Nu komt het wel eens voor dat ik met een nieuwe vriend of kennis, of juist met een oude vriend van lang geleden, voor de eerste keer in een restaurant dineer. De sfeer is uiterst genoeglijk en dan komt het op zeker moment op afrekenen aan. Ik vind het gedoe met de rekening uitsplitsen, ieders aandeel berekenen en geld op tafel leggen ingewikkeld en sfeer bedervend, dus regel ik de betaling zo discreet mogelijk zelf. Bij het afscheid volgt het traditionele ‘De volgende keer trakteer ik!’ maar het contradiner volgt nooit, terwijl het contact wel gehandhaafd blijft. Dit stoort mij. Ik popel om er iets van te zeggen, maar kan de vereiste subtiliteit niet vinden. Geen woorden aan vuil maken is de koninklijke weg, maar terechte irritatie vindt ook graag een uitweg.

Nooit terug gevraagd

Beste Nooit terug gevraagd,

Als twee partijen op gelijkwaardige voet afspreken om samen ergens een hapje te gaan eten (niet de situatie dat de een de ander heeft uitgenodigd, maar een wederzijdse afspraak) is het gebruikelijk om de rekening te delen. Dat is helemaal niet ingewikkeld, het is gewoon een kwestie van het totaalbedrag door tweeën delen en er een paar euro fooi bovenop te gooien. Dan is de zaak meteen afgehandeld en hoeft er niemand te wachten op (of zich mentaal belast te voelen door) een contradiner in de verre toekomst. Bij sommige vrienden- of zakenrelaties komt het nu eenmaal weinig van persoonlijke ontmoetingen. De verplichting tot een contradiner zet als het ware druk op de relatie: potdorie, het is alweer drie kwart jaar geleden dat ik Marco heb gesproken, ik ben hem nog een etentje schuldig. En aan de andere kant: potdorie, het is alweer drie kwart jaar geleden dat ik Everard heb gesproken, hij zou me nog trakteren op een etentje. Met niet-frequente (zaken)relaties of met onbekenden, van wie je niet weet hoe de relatie zich zal ontwikkelen, is het veel beter om ter plekke af te rekenen. Dan hoeft ook niemand te onthouden wie er nog bij wie in de schuld staat.

Voor het geval u het toch niet kunt laten om u spontaan meester te maken van de rekening, raad ik u aan om geen enkele verwachting te koesteren dat u uw vrijgevigheid geretourneerd zult krijgen.

Artikelen in Eten en drinken, Vrienden en kennissen, Zakelijke relaties.