Beste Beatrijs,
Ouders van vrienden van mijn eigen leeftijd spreek ik (jongeman, 21 jaar) altijd met ‘u’ aan. Vaak zeggen zij dan vrolijk: ‘Zeg maar Anja, hoor,’ om mij daarna consequent te verbeteren als ik toch per ongeluk nog eens ‘u’ en ‘mevrouw’ zeg. Natuurlijk probeer ik wel te tutoyeren (als iemand dat op prijs stelt, omdat hij zich daardoor zo heerlijk jong voelt, ben ik de laatste om hem die lol te misgunnen), maar ik krijg vaak het gevoel dat vijftigplussers het idee hebben dat ze míj er een groot plezier mee doen, als ze zich met ‘Truus’ of ‘Wim’ laten aanspreken. Eigenlijk wil ik dat helemaal niet. Het zijn mijn vrienden niet. Wat vindt u hiervan?
Laat mij maar ‘u’ zeggen
Beste Laat mij maar,
Mensen mogen zelf bepalen hoe ze zich laten aanspreken. Dat is het recht van de oudere. U hebt de indruk dat deze vijftigers op een geforceerde manier jong proberen te doen. Als zij voortdurend tegen elke onbekende achter een loket of balie ‘zeg maar “jij”, hoor!’ roepen, is dat inderdaad een beetje meelijwekkend. Maar u hebt het over tutoyeren in informele situaties, waarin betrokkenen elkaar kennen. En hierin verkeren de babyboomers (die nu tussen de 50 en 60 jaar zijn) bijna altijd op voornaambasis, ongeacht de leeftijd van degene die ze tegenover zich hebben. Zo zijn ze dat gewend. Wederzijds vousvoyeren wordt toegepast tussen onbekenden en bij sociale afstand. Het eenzijdig tutoyeren (‘jij’ zeggen en ‘u’ terugkrijgen) stuit babyboomers tegen de borst, omdat ze die hiërarchie niet vinden passen in hun informele huiskamer. Zie hun uitnodiging om hen te tutoyeren niet zozeer in het licht van zichzelf jong wanen, maar als teken dat ze u aardig vinden. Het is trouwens heel makkelijk om te tutoyeren, terwijl u het (intiemere) voornaamgebruik vermijdt.
Ik heb een vriendin en haar moeder is maar 9 jaar ouder dan ik. Deze moeder noemt mij gewoon bij de voornaam, vanzelfsprekend tot zo ver. Een tijdje terug vertelde ze mij dat haar moeder liever met mevrouw J. en u wordt aangesproken en daar heel ouderwets in is. Ik vind dat heel onprettig omdat ik me dan een soort van ongelijkwaardig voel met een bijna leeftijdsgenoot. Ik heb het gewoon ter sprake gebracht en gezegd dat ik dat ik het prima vond als ze mij dan ook met mevrouw T. aan zou spreken om het gelijkwaardig te houden.