Beste Beatrijs,
Dit jaar ben ik, man van dertig, les gaan geven op een middelbare school. Hoewel ik het in het begin heel leuk vond, baal ik de laatste tijd toch wel heel erg van bepaalde klassen. Ze zijn druk en ik moet constant politie-agentje spelen. Laatst had ik er zo genoeg van dat ik mij ’s ochtends ziek meldde. Dat ging erg makkelijk, maar het is natuurlijk niet goed. Ik wilde eens goed nadenken wat ik nu verder met mijn leven wil. Of ik wil doorgaan met lesgeven. Nu vraag ik me af of ik het met de schoolleiding moet bespreken. Die kunnen er misschien wat aan doen. Maar ja, zeggen dat je gespijbeld hebt… Overigens heeft de schoolleiding pas één keer gevraagd hoe het me beviel. Echt belangstelling tonen ze niet en dat vind ik ook heel slecht. Wat raadt u mij aan?
Spijbelaar-leraar
Beste Spijbelaar,
Ordeproblemen zijn de belangrijkste reden waarom jonge leraren afknappen op het onderwijs. Ook u bent hier tegenaan gelopen. Die spijbelgebeurtenis lijkt me niet zo belangrijk. U hebt u een keertje ziek gemeld, nou en? Volgens mij doet heel Nederland niets anders dan regelmatig stiekeme baaldagen opnemen. Dat valt natuurlijk niet goed te keuren, maar in uw geval lijkt het een incident om niet te zwaar aan te tillen.
Ik denk dat u zich niet te snel uit het veld moet laten slaan. Sommige klassen zijn erger dan andere, schrijft u. Dat betekent dat er ook klassen zijn waar het beter gaat. Ik neem aan dat u ermee begonnen bent vanuit een zekere motivatie, dat u het leuk vond om met tieners om te gaan en ze iets bij te brengen. Het is zo verschrikkelijk jammer als jonge, enthousiaste leraren meteen wegvluchten voor de chaos, terwijl ze ook zouden kunnen oefenen om een beetje werkbare discipline in de klas van de grond te krijgen. Zonder orde begin je niets, dat weten we allemaal nog van vroeger, toen we zelf als leerling in de klas zaten: sommige leraren kunnen er niets van, en het zal ook nooit wat worden. Maar een half jaar is te kort om zeker te weten dat lesgeven niets voor u is.
De schoolleiding kan er meestal weinig aan doen. Nog steeds is elke leraar koning in zijn eigen klassen of overgeleverd aan de wolven in zijn eigen klassen, het ligt er aan hoe je er tegenaan kijkt. Misschien kunt u het ordeprobleem beter bespreken met een collega van uw sectie, die u vertrouwt en die tips kan geven over hoe hij/zij zelf een en ander aanpakt. Het is goed mogelijk dat u de rotklassen dit jaar niet meer op de rails krijgt. Soms zijn de dingen teveel uit de hand gelopen en de onderlinge verhoudingen verzuurd. Laat het in dat geval langs u heen glijden. Windt u zich er niet teveel over op en denk: ze bekijken het maar. Maak voor volgend schooljaar met nieuwe klassen een ander plan de campagne, met veel duidelijkheid. De regels moeten vanaf dag 1 glashelder zijn en strikt gehandhaafd. Schaamt u zich niet voor uw falen en geef uzelf nog een kans met een tweede jaar.
Als oud-docent aan een middelbare school doet het mij deugd met hoeveel welgekozen woorden u de “spijbelaar” in het onderwijs tracht te houden. Bravo!
Toch een kleine kanttekening mijnerzijds. De betreffende docent schrijft dat de schoolleiding slechts een keer gevraagd heeft hoe het hem beviel. Dat is een grote tekortkoming van de betreffende schoolleiding, deze is er onder andere voor om regelmatig contact met haar docenten te hebben en zeker met beginners. Een goed gesprek op gezette tijden met docenten die het in/voor de klas moeilijk hebben doet wonderen. Een docent die weet dat de schoolleiding – in principe – achter hem staat voelt zich gesteund. (De schoolleiding zal uiteraard bij problemen ook de leerling/klas moeten horen.) Dus ik ben het niet eens met de zinsnede: “De schoolleiding kan er meestal weinig aan doen”.
Sterker nog de schoolleiding heeft tegenwoordig de mogelijkheid docent-begeleiders aan te stellen en er op die manier heel veel aan te doen. Dat zijn ervaren docenten, die een cursus kunnen volgen in het begeleiden van beginnende docenten, Ze hoeven b.v. 2 uur geen les te geven. In deze 2 uur hebben ze een gesprek met de beginneling, wonen een les van hem bij, bereiden samen een les met hem voor enz.
Er zijn tal van mogelijkheden op dit gebied. Zelf ben ik 10 jaar docent-begeleider geweest en heb ontdekt dat de meeste beginnende docenten slechts een paar kneepjes hoeven te leren en het gaat een stuk beter, maar bij sommigen helpt het niet “en het zal ook nooit wat worden”.