Spring naar inhoud


Een tweede loket

De levenseindekliniek, indien opgericht, zou absoluut een primeur van formaat zijn. Nooit eerder en nergens anders ter wereld bestaat er een instantie, waar je je kunt vervoegen voor hulp om daadwerkelijk je leven te beëindigen. Zelfmoord is van alle tijden, maar gebeurt privé of in een impuls in het openbaar, in ieder geval niet onder instemmende supervisie van autoriteiten. Socrates, die een beker dolle kervel opdronk, pleegde niet op eigen initiatief zelfmoord, maar werd daartoe veroordeeld door de Atheense rechtbank.

De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) heeft een haalbaarheidsonderzoek gedaan voor zo’n levenseindekliniek en beweert dat er draagvlak voor bestaat. De doelgroep bestaat uit mensen die een persistente doodswens hebben, maar niet in aanmerking komen voor reguliere euthanasie omdat die alleen wordt toegepast in geval van ondraaglijk en uitzichtloos lijden (meestal patiënten in het laatste stadium van een terminale ziekte). Wie als hoogbejaarde ‘klaar met leven’ is, wie lijdt onder een psychiatrische aandoening of aan beginnende dementie voldoet in de huidige regeling niet aan de euthanasiekriteria en krijgt nul op het rekest.

Naar schatting gaat het om duizend mensen per jaar die hier geholpen zouden kunnen worden. De maximale opnametijd zou drie dagen in beslag nemen, waarbij overigens volgens de NVVE op geen enkele manier de wet zou worden overtreden. Dat zou betekenen dat mensen die voornemens zijn hun leven te beëindigen nog steeds hetzij zelf de nodige pillen bij elkaar moeten scharrelen (zoals beschreven in het boek Uitweg. Een waardig levenseinde in eigen hand van psychiater Boudewijn Chabot en Stella Braam), hetzij moeten beslissen om met eten op te houden. Artsen en andere begeleiders mogen zich hierbij niet proactief maar wel palliatief opstellen.

Hoe dit alles in de praktijk zijn beslag moet krijgen is niet goed voorstelbaar. Wanneer ik mezelf als potentiële klant in de toekomst projecteer, spreekt mij vooral de conditie ‘beginnende dementie’ aan als reden om eruit te stappen. Je moet natuurlijk wel slagvaardig handelen bij het vernemen van de betreffende diagnose, want het window of opportunity om terminale besluiten te nemen bij afnemend geestelijk vermogen is niet groot. Zolang het nog gaat, denk je: het gaat nog wel. Tegen de tijd dat je de macht over de stuurknuppel helemaal kwijt dreigt te raken, kun je ook de knop van de schietstoel niet meer vinden.

Als beginnend dementerende zou ik dus doelbewust met nog zo veel mogelijk wits bij elkaar moeten aanbellen bij de kliniek, want ik kan natuurlijk niet in een later stadium door mijn bedroefde man of kinderen daar worden afgeleverd met als verklaring dat het een half jaar geleden mijn diepdoorvoelde wens was om te vertrekken, maar dat ik telkens vergat om maatregelen te treffen. Maar als beginnend dementerende met voldoende tegenwoordigheid van geest was het me misschien toch niet gelukt om de nodige pillen te scoren in obscure apotheken aan de randen van Europa, en voor een verhongertraject zou geen tijd zijn, want ik kan er maar drie dagen terecht. Als mondige beginnend dementerende zou ik dan tegen de chef van de levenseindekliniek zeggen: ‘Wat is jullie core business? Laat me niet door die ingewikkelde hoepeltjes springen, alsjeblieft, kom op met die pillen!’ En dat zou niet mogen gebeuren, want zo’n pil-van-Drionachtige exercitie is tegen de wet, dus zou ik onverrichterzake terug naar huis gaan om al snel te vergeten wat ook alweer het plan was.

Tenzij de dodelijke pillen wél worden verstrekt, net zo goed aan beginnend dementerenden als aan de hoogbejaarde levensvermoeiden en de zwaar depressieven. Dit lijkt inderdaad de bedoeling, want hoe is het anders mogelijk om een planning te maken voor duizend gegadigden per jaar die stuk voor stuk binnen drie dagen worden ‘geholpen’? ‘Ik verwacht dat dit een hele blije kliniek zal worden,’ zei NVVE-directeur Petra de Jong in de Volkskrant. Een blije kliniek? Het lijkt meer op een centrum voor het doordraaien van groente die over de datum is. Wie zou daar willen werken? Maar de crux is dat er met de instelling van zo’n kliniek een tweede loket voor euthanasie wordt geopend met coulantere hulpverleners die minder zware eisen stellen dan in het reguliere circuit. Dat kan natuurlijk niet. De overheid kan niet parallel aan de formele kaders een euthanasie-light-bedrijf exploiteren.

Artikelen in Column.


0 reacties

Blijf op de hoogte, abonneer je op de RSS feed voor reacties op dit artikel.



Sommige HTML is toegestaan