Beste Beatrijs,
Ik geef deze week een etentje voor vrienden die me ergens mee geholpen hebben en ben van plan een lekker en gezond diner te maken met voor ieder wat wils. Zelf eet ik geen vlees (en serveer dat ook niet – de meesten eten beperkt vlees) en houd ook rekening met glutenvrij voor anderen. Nu vroeg een vriendin of ze iets mee kon brengen. ‘Nee dat hoeft niet,’ zei ik. ‘Ik kan een flesje wijn meebrengen, dat vindt X ook lekker,’ zei ze. Maar zelf drink ik niet. Dat zij alcohol drinken is natuurlijk aan hen, maar liever niet op dit (doordeweekse) etentje, omdat de sfeer dan anders wordt. Ik kom er niet helemaal uit en dit komt vaker voor in mijn kring. Heeft u een oplossing?
Als een gast wijn wil
Beste Als een gast wijn wil,
Als gastvrouw die geen alcohol drinkt hoeft u natuurlijk geen wijn te serveren bij een etentje. Uw vrienden zullen weten waar ze aan toe zijn, als ze bij u komen eten. Het gaat een stap verder om nee te zeggen tegen een vriendin die aanbiedt een fles wijn mee te brengen. Dit zal trouwens niet zozeer een gul aanbod van de vriendin zijn als wel een verkapte vraag om toestemming. Deze vriendin en de door haar genoemde X drinken kennelijk graag een glas wijn bij een etentje. Je zou kunnen zeggen dat de vraag om een fles wijn in te mogen brengen bij het eten aan de vrijpostige kant was gezien uw anti-alcoholbeleid, waar uw gasten ongetwijfeld mee bekend zijn. Als mij gevraagd zou worden: ‘Mag ik aanbieden om een fles wijn voor gedeelde consumptie mee te brengen voor een etentje bij een geheelonthouder?’ zou ik antwoorden: ‘Doe maar niet.’
Maar nu de vraag concreet en wel op tafel ligt, lijkt het al te recht in de leer en bedisselend, althans weinig ruimhartig, om de gift van een fles wijn te weigeren, terwijl u weet dat (een deel van) de gasten hem graag zouden opdrinken. Geef toestemming. Ze zullen er niet van op tafel gaan dansen.
Dan zeg je toch gewoon “dat is lief van je, maar ik drink geen alcohol dus met een wijntje maak je me niet zo blij”, eventueel gevolgd door “misschien een doosje bonbons voor bij de koffie?”
Een doosje bonbons is een gangbaar cadeau voor een gastvrouw zonder dat het meteen een belediging is voor de gastvrijheid. Het zelf meenemen van eten en drinken vind ik onbeschoft, daarmee zeg je eigenlijk: ik vind wat mij aangeboden wordt niet voldoende, dus ik neem het zelf maar mee.
Ik vind ‘voor ieder wat wils’ haaks staan op het niet willen serveren van vlees of alcohol. Ik begrijp niet waarom mensen die dit zelf niet willen eten/drinken hun keuze aan anderen willen opleggen. Als mevrouw bij een van haar vrienden gaat eten, zullen die toch ook vlees- en alcoholloos koken voor haar? Ik spreek uit ervaring. Mijn grote familie is ook deels vlees- en alcoholloos. Het is nooit een probleem om een lunch/diner te serveren met écht voor ieder wat wils, dus voor élke smaak. Dát is pas goed gastvrouwschap. Niet het opdringen van het verplicht moeten eten van een groentetaartje begeleid door een glas water.
Johanna, de meeste mensen die geen vlees eten willen het ook niet serveren, simpelweg omdat vlees, als je het een aantal jaren niet gegeten hebt, behoorlijk kan gaan tegenstaan. Het wordt dan onaangenaam om het te kopen en in huis te hebben, laat staan te hanteren en bereiden. Persoonlijk vertik ik dat. Daarmee leg ik mijn keuze niet aan anderen op, want die eten de rest van de tijd rustig wat ze willen en dat is prima; ik maak alleen een keuze over wat er in mijn huis op tafel komt.
Een goede vegetarisch kokende gastgever kan desondanks zorgen dat iedereen lekker eet. Ik zou dat niet betitelen als ‘voor ieder wat wils’, want sommige mensen willen als ze mogen kiezen altijd vlees. Maar lekker en feestelijk is zeker haalbaar.
Mensen die vlees eten, eten gewoonlijk ook andere dingen, zoals groenten en aardappelen. Een maaltijd zonder vlees bestaat dus uit allerlei dingen die in hun normale dieet thuishoren. Een vetegarier vlees voorzetten is dus niet vergelijkbaar met een alleseter vegetarisch eten voorzetten.
Het is best een leuk probleem. Waar het om gaat is dat je het met elkaar leuk hebt, natuurlijk en dat je niet te belerend bent. Als je uitgenodigd wordt op een diner zeker als je ergens voor bedankt wordt, is het afwijkend om geen wijn te krijgen aangeboden. Zelf hoef je natuurlijk zeker geen wijn te drinken als je dat niet wil. Je zou tegen je gasten kunnen zeggen: ‘ik drink geen wijn, dus als je wijn wilt moet je het zelf meenemen.’ Zelf zou ik als gast wel een fles wijn meenemen, maar ook een attentie die leuk is voor de gastvrouw. Anders wordt je als gastvrouw alleen maar op je tekortkomingen gewezen. Laatst kwam iemand bij me eten met flessen sap omdat hij verwachtte dat ik alleen maar alcohol zou schenken en hij was van plan om geen alcohol te drinken. Dat vond ik niet zo aardig, maar het werd toch een erg leuke avond. Ik denk ook dat je, in het contact, altijd moet uitzoeken wat je goed samen kunt doen en wat niet. Als dit soort spanningen spelen, waarom dan iemand op het eten uitnodigen?
Je komt eten bij een dame die geen alcohol drinkt of serveert. Dat weet je. Is het nu echt zo’n drama om één avond geen alcohol te drinken? Je komt toch voor haar niet voor de alcohol?
Neem dan maar een wijntje, portje o.i.d. als je thuis komt.
Johanna, er is een groot verschil tussen kunnen aangeven wat je níet wilt eten/drinken/doen en aangeven wat je wél wilt eten/drinken/doen. Ik denk dat niemand er moeite mee zou hebben als een vriend zou aangeven dat die liever geen pasta eet (dan vandaag rijst, ook prima), maar als iemand dwingend zou verzoeken dat die eigenlijk alleen maar pasta wil (behalve evt. om medische redenen) is dat niet gepast. Als de gastvrouw zelf geen pasta eet of wil koken, zou dat dus inderdaad betekenen dat er dan twee maaltijden gekookt moeten worden – dat lijkt me al te gortig. Datzelfde geldt voor activiteiten (ik kom graag naar je feestje, maar bungeejumpen is niet aan mij besteed = prima; ik kom alleen naar je feestje als we gaan bungeejumpen is absurd) en drinken, maar als het om vlees en alcohol gaat worden mensen er opeens extreem recalcitrant van, alsof ze er een morele dwingendheid in ervaren ofzo.
Terwijl de realiteit is: als je bij iemand over de vloer komt, bepaalt diegene de agenda, het eten en het drinken, rekening houdend met de dingen die jij liever niet hebt. Diegene is niet gebonden iets te organiseren wat voor jou extra jeu geeft aan het geheel, of dat nou alcohol, vlees, bungeejumpen of kruidenthee is. Natuurlijk is het mogelijk en niet heel veel moeite voor de gastheer/gastvrouw om toe te staan dat er wijn of vlees of een gezelschapsspel wordt meegenomen, maar als dat niet past in wat diegene in gedachten had voor de avond is het wel een beetje lomp. Dan organiseer je zelf maar een etentje met precies waar jíj zin in hebt, rekening houdend met wat de rest niet wil.