Beste Beatrijs,
Binnenkort vieren mijn man en ik ons 25-jarig huwelijksfeest met onze kinderen, familie en vrienden. Omdat wij het groots willen vieren, willen wij de cadeaus graag in de vorm van geld ontvangen. Op de uitnodigingen willen we dit aangeven door middel van het symbool van een enveloppe. Maar niet iedereen vindt het leuk om geld te geven en af en toe wordt er daarom toch gevist welk cadeau we zouden willen krijgen. Hoe kun je op een vriendelijke manier duidelijk maken dat een financiële bijdrage erg welkom is? Is het volgens de etiquette wel netjes om geld als cadeau te vragen?
Jubilerend echtpaar
Beste Jubilerend,
Als ik u goed begrijp, wilt u een feestje geven voor familie en vrienden die u hiervoor entreegeld wilt laten betalen. U schrijft dat u het ‘groots’ wilt vieren en dat u daarom liever geld heeft dan een cadeau. Ik moet u teleurstellen: dit kan helemaal niet. Het idee van een feestje (of dit nu ter gelegenheid van een verjaardag is, een huwelijk of een zoveeljarig huwelijk) is gastvrijheid. U nodigt mensen uit om samen met u iets te vieren – dat betekent dat de gasten geen financiële bijdrage hoeven te leveren voor eten, drinken, logies of amusement. En ook niet aan uw huishoudportemonnee.
Als uw feestelijke plannen uw budget te boven gaan, moet u niet uw gasten laten bijspringen, maar uw plannen terugschroeven, net zo lang tot ze wel in uw budget passen. Dit alles staat geheel los van cadeaus, die gasten wel of niet kunnen meenemen, waar wel of niet door middel van een geldinzameling iets gemeenschappelijks voor georganiseerd kan worden. Zo’n inzameling dient niet door uzelf maar door een familielid of vriend ter hand te worden genomen.
Nooit symbolische envelopjes op de uitnodiging!
Met veel belangstelling lees ik uw rubriek in Trouw. Over het onderwerp “wat te geven op een bepaalde feestelijkheid die gevierd wordt” van afgelopen zaterdag, wil ik het volgende opmerken: ik ben geboren en getogen in Twente; vroeger en ook nu nog is het onder Twentenaren gebruik om geld te geven op een bepaalde gelegenheid. Bijvoorbeeld voor een uitnodiging op een dag- en avondbruiloft van 11.00 tot 24.00 uur betaal je tenminste € 50,- per persoon. Dit zijn een soort ongeschreven wetten, niemand wil toch minder in zijn enveloppe geven dan de buren?
Toen ik zelf getrouwd was en feestelijkheden bezocht, vond ik dat het tijd werd voor een andere aanpak: we gaven een mooie plant, of iets dat we vonden passen bij het feestvarken. We merkten dat dit echt niet op prijs werd gesteld: “die Wiersma’s zijn zulke kniepers…”. Het is namelijk echt de bedoeling dat het feest “gefinancierd” wordt. Misschien is dit gebruik hier normaal, omdat de inwoners van Twente vroeger (en ook nu nog) niet al de kapitaalkrachtig waren/zijn. Hopelijk dringt de etiquette hier ook snel door!
Mijn afwijzende antwoord op de vraag of mensen die een feest geven hun gasten mogen vragen om geld mee te nemen in plaats van cadeaus leidde tot twee reacties uit Twente. Een dame maakte mij erop attent dat het in Twente gebruikelijk is om per echtpaar 20 euro mee te nemen voor een feest. Volgens haar is dit terug te voeren op de aloude Twentse traditie van Naastenhulp.
Een inwoonster van Almelo schreef dat van feestgangers een envelop met ten minste 50 euro per persoon werd verwacht als tegemoetkoming in de kosten van bijvoorbeeld een uitgebreid bruiloftsfeest. Toen zij op zeker moment genoeg kreeg van het overhevelen van bankbiljetten en mooie, speciaal voor het feestvarken uitgezochte cadeaus ging geven, merkte ze dat dit niet op prijs werd gesteld. Zij en haar man werden als kniepers beschouwd. Deze correspondente wijt de fixatie op baar geld aan de armoede die eeuwenlang in Twente heerste, waardoor er zonder gemeenschappelijke financiële inspanning geen feestje van de grond kwam. Zij spreekt de hoop uit dat de etiquette eindelijk eens in Twente door zal dringen.
Dat ben ik met haar eens. Iemand die moeite heeft gedaan om een passend cadeau te vinden is geen knieper; mensen die hun gasten laten betalen voor een feest zijn dat wel. Twentenaren, hijs de gulheid in uw vaandel!
Beatrijs
Zelfs na 5 dagen neem ik de moeite om op uw bijdrage in Trouw (zie: cadeaus) van zaterdag jl. te reageren.
Ik heb er dus “enkele nachten over geslapen”. Op twee punten heb ik moeite met uw antwoorden in de rubriek “Moderne manieren”. Op de eerste plaats stelt u het individu sterk centraal op de tweede plaats komt het mij voor dat het de “normen” van de Randstad (om het even gemakkelijk te zeggen) zijn. Het is mogelijk dat ik u meer gezag toeken dat u zelf claimt. Maar u treedt opiniërend op en dat impliceert soms een reactie. Gaarne wil ik de punten wat toelichten.
“Hijs de gulheid in uw vaandel” zo roept u de Tukkers op zaterdag j.l..
Met de gulheid is in Twente niets mis. De genoemde bedragen en gebruiken in Twente steken zeer gul af in vergelijking met die in de Randstad. Ik woon 33 jaar in de Randstad en uit eigen ervaring weet ik (rondgaande “met de pet”) dat mijn Randstedelijke collega’s dachten al royaal te zijn met f 2,50 of f 5,00, als ze werden uitgenodigd voor een huwelijksfeest. Zelf hanteerde ik meer de Twentse norm. Kortom uw vaststelling dat er is mis zou zijn met de Twentse gulheid moet gebaseerd zijn op niet volledige kennis van zaken. U dient ook te weten dat dit soort feesten daar zeer royaal zijn.
Als mensen in Twente een cadeau geven, staat vaak de waarde ervan in geen verhouding met het bedrag dat men in Twente gewoon is te geven. Daarom wordt dit als “knieperig” beschouwd. Wel geef ik toe dat aan het gebruik voor sommige mensen een zware financiële belasting kan zijn, zeker als er veel bruiloften in een jaar zijn. Maar wat is er eigenlijk mis met de gewoonte “om het feest zelf te betalen”. Bijvoorbeeld ook in Spanje is dat men gewoon en wordt verwacht om rond ? 500 te geven. Onze zoon woont en werkt daar en heb het uit eerste hand. Ik wil alleen maar zeggen dat “uw manieren” zeer streekgebonden zijn en niet voor heel Nederland (of de wereld) gelden. Nergens vind ik in uw reactie die beperking (of bescheidenheid). Soms bekruipt mij het gevoel van “Randstedelijk cultuur imperialisme” ten opzichte van de rest van de wereld.
Graag wil ik reageren op uw antwoorden in Trouw over het al dan niet geld geven op een feestje. Ik ben het nl. niet helemaal met u eens. Extreme gevallen daargelaten zoals u laatst beschreef (waarin mensen tegen elkaar opbieden in de hoogte van het bedrag, wat natuurlijk stuitend is), zie ik niet in wat er mis is met het geven van geld, als dat op een correcte en niet verplichtende manier gebeurt.
Mag ik mezelf als voorbeeld geven. Ik werd laatst 50 en had 11 vriendinnen uitgenodigd voor een etentje. Mijn man had (op mijn verzoek en naar aanleiding van vragen van hen over kadowensen) aan hen laten weten dat ik graag een beeldje wilde hebben. De aanwezigen konden toen desgewenst (niet iedereen deed mee) geld in een bus stoppen. Ik weet niet hoeveel mijn vriendinnen per persoon gegeven hebben en zou dat ook nooit willen weten. Van het totaalbedrag heb ik zelf een beeldje uitgezocht, en mijn vriendinnen een foto gestuurd om hen te bedanken voor hun bijdrage. Op deze manier heb ik precies het kado gekregen dat ik graag wil, en dat ik op een andere manier nooit had kunnen krijgen. Het alternatief zou denk ik zijn geweest dat iedereen met iets aankomt wat op zich heel leuk is (bv een boek), maar waardoor je toch een minder tastbare herinnering hebt aan een bijzondere gelegenheid.
Geachte Liefhebber,
Als u mijn antwoorden op diverse cadeau-situaties gevolgd had (niet dat dat noodzakelijk is, hoor), dan had u geweten dat de manier zoals u uw 50ste verjaardag vierde met een gemeenschappelijk cadeau, georganiseerd door een derde (in dit geval uw man), en zonder inzicht in de exacte bedragen van individuen, juist door mij sterk wordt aangeraden. Ik heb deze wijze van cadeau-afhandeling meerdere malen met nadruk naar voren geschoven als een alternatief voor geld-in-enveloppen. Mocht u geïnteresseerd zijn om dit nog eens na te lezen, dan verwijs ik u naar het trefwoord “geldcadeau“.
Met veel interesse lees ik elke week uw rubriek in Trouw. Meestal ben ik het wel eens met uw adviezen en bovendien is het niet mijn gewoonte om als derde te reageren.
Op een punt echter denk ik dat u niet bekend bent met gewoonten in een bepaald deel van het land.
Het betreft het zinnetje op uitnodigingen voor een feest: cadeau suggestie en vervolgens een envelopje. U keurt dat telkens af en u laat zich er nogal laatdunkend over uit. Wij wonen als westerlingen nu 18 jaar in Twente waar dat beruchte envelopje heel gebruikelijk is.
Het is heel gebruikelijk dat je 300 of 400 mensen voor een huwelijksfeest of 25 jarig huwelijksfeest uitnodigt. Dat niet alleen op het platteland maar ook in de steden Enschede, Hengelo en Almelo is dat het geval evenals in Salland en de achterhoek. Voor zo’n feest moet je soms meer dan een jaar tevoren een zaal bespreken. Het kwam ons ook nogal bijzonder over om van jonge mensen onlangs te horen dat ze in mei 2008 gaan trouwen. Dat is vooral toe te schrijven aan het huren van een zaal,die niet eerder beschikbaar is.
Zo’n feest heeft altijd hetzelfde stramien. Bijvoorbeeld bij een 25 jarig huwelijksfeest kom je om 20 uur. Er staan lange tafels met bordjes erop “de buurt”,”de tennisclub”,de collega’s”daar ga je zitten,krijgt koffie met gebak en vervolgens vraagt de ober wat je wilt drinken. De ober schenkt de hele avond hetzelfde door en alleen op uitdrukkelijk verzoek kan je overstappen op een ander drankje. Er speelt een band vaak zo hard dat je je buren nauwelijks kunt verstaan. Op een bepaald moment moet het bruidspaar op twee stoelen gaan zitten,worden in de serpentines gewikkeld en met stoel en al onder luid gezang opgetild.
Je zit de hele avond op dezelfde plaats en na een dansje of zo keer je weer terug naar je oude plek.
De obers schenken zo frequent mogelijk in. Die bruiloften kosten een vermogen,soms steken jongelui zich daardoor voor jaren in de schulden. Om 24 uur of 0.30 is de laatste dans, je krijgt koffie en krentenwegge en wordt geacht dan naar huis te gaan.
In dat licht moet u die envelopjes op de uitnodiging zien. Ten eerste wat moet je met 300 tot 400 cadeautje en ten tweede wordt het ontvangen geld dikwijls gebruikt om daarmee althans een deel van het feest te kunnen betalen. Voor de hoogte van de bijdrage bestaan zelfs tarieven. Ben je een tijdje niet op zo’n feest geweest dan moet je bij kennissen vragen hoe hoog het tarief nu is. Bij een trouwerij wordt je geacht zo”n 50 te geven en voor een feest waar je alleen voor de avond bent uitgenodigd tussen de 17.50 en 20. Het is gebruikelijk dat at het bruidspaar staat opgesteld bij binnenkomst om hen te feliciteren met een bus of melkbus ernaast,waarin je dan je enveloppe kunt deponeren.
Ik schrijf u over deze gebruiken opdat u wat genuanceerder over de cadeausuggestie met een envelopje erachter zult kunnen oordelen.
Een geldcadeau is en blijft ‘not done’ of het nu traditie is in Twente of niet.