Beste Beatrijs,
Ik ben een mannelijke student van 20 jaar. Een tijdje geleden liep ik door een van de gebouwen van de universiteit langs een groepje van drie studenten met alle drie hetzelfde rode T-shirt van een studentencommissie. Ik kende hen niet. Een van hen, een meisje, stond voorover gebukt bij een tafel papieren te sorteren. Een van de twee jongens ging achter haar staan, pakte haar schouders vast en maakte anale seksbewegingen. Tegen de andere jongen zei hij: ‘Kijk, zo moet het!’ Die twee moesten hierom lachen, hoewel degene die toekeek zich ook wel ongemakkelijk leek te voelen. De studente zei er niets van, en voelde zich waarschijnlijk opgelaten.
Ik schrok ervan en ben snel doorgelopen. Later had ik spijt dat ik niks heb gezegd. Ik weet ook niet wat ik had moeten zeggen behalve: ‘Ben je trots op jezelf?’ Toen ik een paar vriendinnen hierover vertelde, waren ze helemaal niet verbaasd. Dat soort dingen gebeurt vaker. Ik heb het gevoel dat ik seksisme en verheerlijking van onvrijwillige seks heb gedoogd. Had ik iets moeten doen en hoe kun je zoiets aanpakken?
Seksisme gedogen
Beste Seksisme gedogen,
Wat me het meest aan deze gebeurtenis verbaast is dat het meisje zich niet omdraaide om betreffende student iets toe te voegen in de trant van: ‘Blijf met je ranzige poten van me af!’ of desnoods hem een corrigerende tik in z’n gezicht te geven. U zag geen uitwisseling tussen onbekenden (bij een anonieme belager is een vrouw vaak te overbluft om meteen adequaat te reageren), maar u zag dat een student liep te dollen met een studente die hij kende – de twee zitten in dezelfde studentenvereniging.
Het geintje was buitengewoon grof en seksistisch, en ook helemaal niet leuk, maar studentes zouden weerbaar genoeg moeten zijn om een bekende die over de schreef gaat verbaal of fysiek van repliek te dienen. U was een buitenstaander bij dit smakeloze tafereel. Niet iedereen die zoiets gadeslaat zal zich onmiddellijk geroepen voelen om orde handhavend op te treden. Er was tenslotte geen werkelijk gevaar voor het meisje, en er bestaat een drempel voor een voorbijganger om zich te bemoeien met de eigenaardige mores binnen een groep mensen die elkaar wel kennen. De andere student die erbij stond had tegen zijn vriend moeten zeggen: ‘Hé, doe normaal, man, kappen met die ongein!’ Toen die toeschouwer in plaats daarvan sullig meelachte, had u inderdaad een tegenstem kunnen laten horen. Het is in z’n algemeenheid goed (moedig, ridderlijk) om wat u zag gebeuren niet zwijgend (en schijnbaar instemmend) te laten passeren. Aan de andere kant hoeft u zichzelf ook weer niet allerlei verwijten te maken dat u het erbij hebt laten zitten, want het was in eerste instantie de verantwoordelijkheid van het meisje om de grenzen van het onbetamelijke te bewaken, in tweede instantie die van de lachende toeschouwer en daarna was u pas aan de beurt. Terugdeinzen voor de rol van ‘opvoeder van onbekenden’ is een vergeeflijk, menselijk trekje.
“maar studentes zouden weerbaar genoeg moeten zijn om een bekende die over de schreef gaat verbaal of fysiek van repliek te dienen…”
Ja, mensen zouden weerbaar genoeg moeten zijn om zich te verweren wanneer ze aangerand worden/ gepest worden/ slachtoffer zijn van een stomme grap, maar waarom zou het waarschijnlijker zijn dat ze dat zijn bij een bekende? Het lijkt me zo dat het juist minstens zo moeilijk is om je te verweren als het om een familielid, klasgenoot of iemand uit je studentenvereniging (die wellicht juist erg populair of invloedrijk is) gaat. Dat het om een bekende gaat, wil niet zeggen dat het gaat om iemand die je aardig vindt en waar je je bij op je gemak voelt.
Beatrijs heeft hier gelijk. Alleen als duidelijk is dat het ‘slachtoffer’ ook daadwerkelijk een slachtoffer is moet u ingrijpen. Zolang de dame vrijwillig met deze mensen omgaat en ook geen protest geeft bij deze grove grap, hoeft u zich er niet mee te bemoeien. Wellicht pakt zij hem binnenkort terug met een even grove opmerking/handeling.
Bij twijfel kunt u wellicht het beste even langs lopen en vragen of de dame even met u wilt spreken. Onder vier ogen kunt u dan vragen of alles in orde is. Dan merkt u snel genoeg of er inderdaad sprake is van ongewenste handelingen of dat zij kennelijk hetzelfde soort humor heeft als haar medestudenten.
Overigens vind ik het opmerkelijk dat u het heeft over “anale seksbewegingen”. Over het algemeen gaat hij op z’n hondjes gewoon in het ‘goede’ gaatje hoor…
De veronderstelling dat de studente super weerbaar had moeten zijn, slaat de plank nogal mis. Misschien is Beatrijs zelf wel zo, maar de meeste mensen zouden zich overvallen voelen en niets zeggen, denk ik.
Als iedereen totaal weerbaar was, waren er een stuk minder problemen met ongewenste intimiteit. Maar mensen zijn niet altijd weerbaar en het gaat hier om een jonge meid.
De briefschrijver was zich bewust van een onaangename situatie, dat hij niets deed was menselijk. Een volgende keer zegt hij er misschien wel iets van.
Even advocaat van de duivel maar op welke manier hebben jullie hier uitgesloten dat deze studenten niet ‘gewoon’ een stel waren? (Met een flauw gevoel voor humor).
De plank wordt hier flink misgeslagen. Dat door Beatrijs wordt gedacht dat in eerste instantie de studente verantwoordelijk is voor de betamelijkheid. Het was in eerste instantie namelijk de student die de handeling verrichtte die verantwoordelijk was, daarna de studente, vervolgens de toeschouwers, eerst de bekende en vervolgens de briefschrijver. Laten we hier geen misverstanden over hebben, dat riekt naar slachtofferbeschuldiging.