Beste Beatrijs,
Ik reis heel vaak en met plezier met de trein, maar er is een punt waarover steeds weer conflicten opduiken: de raampjes. Ik houd van lekker fris en draai graag het raampje een stukje open, zodra het 20 graden of meer is. Als er andere mensen naast of tegenover me zitten, vraag ik het eerst. Ik ga niet vooraf de hele coupé enquêteren. Wat er daarna nogal eens gebeurt: mensen commanderen vanuit de verte ‘Raam dicht!’ of ze komen het eigenhandig, zonder verder overleg dicht draaien.
Gisteren (23 graden, warme trein) gebeurde het volgende: het raampje stond al een stukje open toen ik de trein in kwam. De mevrouw tegenover mij vroeg zeer onvriendelijk of het raam dicht mocht. Ik zei dat ik het warm vond, stelde voor het raam een heel klein stukje open te laten en draaide het bijna-dicht. Vervolgens drapeerde ze haar jas om haar nek en ging tegen haar reisgenoot zitten klagen over de reizigers van tegenwoordig. Even later ging er een mevrouw achter mij zitten en vroeg of het raam dicht mocht. Ik zei dat het al bijna dicht was en dat alle andere ramen ook dicht waren. Ze stond op, draaide mijn raam helemaal open en ging ergens anders zitten. Je zou denken dat er in goed overleg wel een oplossing te vinden moet zijn, maar in de praktijk blijkt dat ‘raam dicht’ het altijd wint van ‘raam een klein stukje open’. Wat doe ik verkeerd?
Puffend in de trein
Beste Puffend,
Raamsluiters winnen het altijd van raamopeners. Kou wordt erger gevonden dan warmte. Dat komt ongetwijfeld door ons gematigde zeeklimaat – mensen ervaren warmte meer als een uitzondering dan koelheid of kou en spenderen veel geld aan vakanties om in de zon te bakken. Als het dan eindelijk eens (zonder cv) warm is in de trein, vinden ze dat dat niet bedorven moet worden door frisse lucht. Het omgekeerde zie je in Amerika, waar een landklimaat heerst. Daar wapent men zich tegen de zomerhitte met airconditioning. De mensen zijn zo blij met deze installaties (in hun eigen huis en in openbare gelegenheden) dat de temperatuur maar in de richting van de 20 graden hoeft te kruipen, of iedereen zet de airconditioning op volle kracht aan. Met als gevolg dat je ook in de zomer nog steeds een trui mee moet nemen als je de deur uitgaat, omdat het overal waar je binnen komt te koud is. Mensen willen kunnen morrelen aan de temperatuurstand en maken dan fouten de andere kant op.
Uw vraag was een andere en ging over onbeleefdheid en onvriendelijkheid tussen reizigers, als het gaat om ramen dicht of open. Daar is helaas geen oplossing voor. Uzelf gedraagt zich naar uw zeggen voorbeeldig door beleefd aan mensen te vragen of ze bezwaar hebben tegen …, u pleegt overleg, u stuurt op compromissen aan. En uw medereizigers reageren onaangenaam en agressief. Valt niets tegen te doen, behalve ijlings retireren, excuses mompelen, ramen sluiten, truien, vesten en slip-overs uittrekken, mouwen oprollen en uzelf mentaal distantiëren van deze onprettige types. Troost uzelf met de gedachte dat degene die beleefd blijft in zo’n raam-conflictje altijd de sympathie van de omstanders heeft.
Iedere zaterdag lees ik uw rubriek als eerste. Soms met een lach en in de meeste gevallen ben ik het roerend met u eens. Maar nu dus helemaal niet.
Uiteraard wel als het gaat om beleefdheid en fatsoenlijk gedrag.
Maar niet waar het gaat over puffend zitten in de trein.
Voor heel veel mensen geldt dat tocht het ergste is voor hun spieren. Al 40 jaar heb ik last van zere schouders door het zware werk van vroeger en tocht is het ergste wat me kan overkomen.
Ik slaap met de ramen potdicht, draag altijd een kraag tegen tocht en ik haat temperaturen boven de 25 graden omdat dan iedereen ramen open wil. Ik verga dan van de pijn. Tocht is pijn. Dan maar wat last van de warmte. Maar beleefdheid blijft geboden.
Gekift over open of dicht raampje in de trein vindt zijn oorzaak veelal in het niet begrijpen van hoe de “luchtverversing” werkt.
Als voor in het compartiment een raam open staat waait achterin een complete stormwind waarvan je de haren rechtop kunnen gaan staan. De mensen naast het open raam zitten in de windstilte, die vinden het dus altijd goed. Je moet echter vragen aan de mensen achter je – in de stormwind – of die daar last van hebben.
Mocht u – beste Beatrijs – ooit met de trein reizen, constateer dan eens dat het zo werkt.
Dan krijgt u wellicht ook begrip voor de stormwind-haters.
Ik vind de reactie van Beatrijs te mild.
Een open raam wordt door de halve coupé gevoeld. Het is niet alleen koud of warm, het is de tocht die irritant is. Bovendien is het open raam érg lawaaiig, óók als het maar een klein beetje open is.
Het probleem is dat de schrijver hier de rest van de coupé wel mee opzadelt.
Het is dus absoluut onvoldoende om alleen aan de mensen direct er tegenover te vragen of het mag; het is niet hetzelfde alsof men een krant leest, maar alsof men een sigaret opsteekt.
Omdat er misschien wel 15 mensen in de tocht en het lawaai komen te zitten is het onmogelijk om overeenstemming te bereiken.
Het raam moet dicht blijven.
Als het écht problematisch is, dan zou ik overwegen om 1e klasse te reizen. Het voordeel is dat er minder mensen in de coupé zitten en dat het dus navenant gemakkelijker wordt om overeenstemming te bereiken. Een tweede voordeel is dat de bezettingsgraad in de 1e klasse lager ligt en bij een lege coupé hebt u natuurlijk géén probleem. Of dat opweegt tegen de meerprijs kunt u ongetwijfeld zelf bepalen.
In reactie op het schrijven van G. Maas: een dicht raam wordt ook door de hele coupé gevoeld: eenieder zal het warm hebben.
Mijn ervaring is dat sommige mensen het snel warm hebben en anderen het juist snel koud hebben. Overeenstemming bereiken (zowel in de trein als in andere ruimtes met meerdere personen) is m.i. schier onmogelijk. Er zijn steevast mensen die onder geen beding hun standpunt (het is te warm of het is te koud) willen opgeven. Een mooi voorbeeld is inderdaad G. Maas met “Het raam MOET dichtblijven’.
De lucht in een trein is altijd onfris, eigenlijk zou er altijd in iedere coupé minstens één raampje moeten openstaan. Een beetje tocht, niet ieder zuchtje wind is overigens tocht, kan geen kwaad. Kou vatten bestaat niet, een verkoudheid loop je op door een besmetting. Waarschijnlijk hebben de mensen die van frisse lucht houden hier te maken met mensen die zelfs met het raam dicht slapen. Neem een omslagdoek mee of een vestje en zeur niet, van frisse lucht gaat niemand dood, vieze lucht is ongezond.
Zowel in de treein als in de auto is een open raam voor degene die er naast zitten prettig. Echter voor degene die er achter zitten niet. Die ervaren het als een onprettige wind / tocht.
Een oplossing is om naast de ingang van de coupé te gaan zitten. Als je zit in de rijrichting van de trein aan het uiteinde van de coupé, dus de voorste plek, dan zijn er geen raampjes vóór je die opengedraaid kunnen worden, dan zit je altijd uit andermans tocht. Als je achter in de coupé zit voel je de tocht van alle opengedraaide raampjes. Als er geen open zijn draai je je eigen open en hebben vooral jij en je nabije reisgenoten er last dan wel plezier van. Er zit immers een wandje achter je dat de tocht tegenhoudt.
Mooi voorbeeld hoe een probleem zichzelf in de loop der tijd op kan lossen, voor de raamsluiters dan: in de meeste treinen kunnen de ramen niet meer open.