Beste Beatrijs,
Mijn vriend en ik vragen ons af of je een boterham met mes en vork behoort te eten. Ik ben van huis uit gewend dat we aan tafel lunchen en enkele boterhammen smeren en opeten met mes en vork. Mijn vriend vindt dit onnodig en smeert – ook aan tafel – dubbele boterhammen die hij vervolgens met zijn handen opeet. Dat vind ik prima, maar ik wil ons zoontje wel meegeven dat hij met mes en vork moet eten. Is dat overdreven? Ik vind het overigens wel normaal om dubbele boterhammen buiten de deur met je handen op te eten, maar niet als we aan tafel zitten.
Brood met een vork?
Beste Brood met een vork,
Het is de warme maaltijd die vraagt om het hanteren van mes en vork. Maar brood geldt als zo’n elementair voedingsmiddel dat het met de hand mag worden gegeten. Mensen mogen hun eigen brood aanraken. Voor sneetjes brood bij ontbijt of lunch worden geen vorken ingezet, tenzij er iets warms op ligt dat eraf kan druipen: kroketten, gebakken eieren of iets dergelijks. Een simpele boterham met kaas of jam wordt met een mes in twee of vier stukken gesneden en vervolgens met de hand naar de mond gebracht. Betreft het broodjes, dan wordt daar van afgehapt (de broodjes worden dus niet eerst in stukken gesneden). De praktijk aan tafel is om geen dubbele – die zijn inderdaad voor buitenshuis – maar enkele boterhammen te beleggen. Tenzij iemand een sandwich met diverse ingrediënten maakt (blaadje sla, laagje kaas, laagje tomaat). Dan is het wel een dubbele boterham, die in tweeën wordt gesneden en daarna afgehapt. Ook tosti’s en worstenbroodjes mogen met de hand worden gegeten, omdat het warme beleg ingeklemd zit tussen het brood. Servetje erbij is altijd handig.
Wat fijn om dit nu eens te horen. Ik heb het hele internet afgespeurd naar boterhametiquette maar ik kan het niet vinden. Ook Amy G ten H zegt er niets over.
Wellicht is uit praktische oogpunt een middenweg te vinden. Met drie kinderen rond de tafel opteerden we voor het volgende. Moet er vlot gegeten worden, dan worden de boterhammen aan het aanrecht klaargemaakt, en die dubbele boterhammen worden rond de eettafel met de hand opgegeten (vooral handig bij het ontbijt). Is er tijd bij de lunch of in het weekend, dan wordt de tafel gedekt en maakt ieder zijn eigen brood klaar, dat met mes en vork geconsumeerd wordt. Op die manier oefenen ze zo veel mogelijk met ‘met mes en vork’ eten.
Ik snap het niet zo goed: wordt met een dubbele boterham nu per definitie twee boterhammen bedoeld, of gaat het ook om één boterham die dubbelgeklapt is? Een enkele boterham met bijvoorbeeld hagelslag of een dikke laag pindakaas lijkt mij minder ‘zoals het hoort’ dan als je je boterham dubbelklapt…?
Volgens mij klopt toch de oplossing van Petra niet, omdat je het dan eigenlijk de hele tijd doet zoals het niet hoort. Je boterhammen dubbelklappen hoort niet, tenzij je het brood meeneemt, en het brood met mes en vork eten hoort in principe ook niet.
Jouw opmerking klopt helemaal Floor, maar mijn oplossing draait niet zo zeer om wat qua etiquette juist is, dan wel om wat praktisch is met kinderen. Bovendien ben ik van mening dat kinderen zoveel mogelijk moeten oefenen met ‘met mes en vork eten’. Dat komt hun tafelmanieren namelijk wel ten goede. Volgens mij is dat ook het doel van de vragenstelster.
Ik ben trouwens wel benieuwd hoe Beatrijs aan dit antwoord is gekomen – doet heel Nederland het fout als ze in bedrijfskantine of restaurant boterhammen klaarmaken en met bestek eten? Maar dat is meer nieuwsgierigheid van mijn kant.
Kinderen moeten inderdaad oefenen om met mes en vork te eten. Elke dag een warme maaltijd gedurende hun jeugdjaren biedt meer dan genoeg kansen voor het perfectioneren van deze handigheid.
Mensen die hun brood in de kantine met mes en vork hanteren doen niet zozeer iets fout als wel iets overbodigs. Vergelijkbaar met mensen die in een net pak of mantelpakje naar de buurtbarbecue gaan. Het mag wel, maar het hoeft niet.
Volgens mij is het idee achter een boterham (2 sneeën brood met iets lekkers ertussen) nou juist dat je iets kunt eten zónder bestek, gewoon met je handen. Het brood is als het ware zelf het bestek. Net als bij een toastje, het stokje met saté of de schelp van een oester. Het geldt voor heel veel soorten brood: pizza, naan, bapao, pita, hot dog en kadetje. Maar denk ook aan loempiaatjes of een ijshoorntje. Ik heb zelfs begrepen dat patates frites (gefrituurde aardappel) de vorm van handzame sticks heeft om ze met handen te kunnen eten.
Het is niet alleen praktisch, maar ook gewoon lekker om met je handen te eten!
Goh, dit is echt nieuw voor mij. Wij zijn als kind doordrongen van het feit dat je je eten nooit, maar dan ook nooit aan mag raken. Het enige dat je met je handen mocht eten was patat en een kippenpoot (wat wij dan ook zelden aten).
Zelfs nu nog voel ik me een beetje ongemakkelijk als ik samen met mijn (inmiddels bejaarde) ouders een boterham eet en deze, precies zoals Beatrijs adviseert, in vieren snijd en met de hand opeet, want zij eten hun brood weldegelijk met mes en vork, elke keer een keurig klein vierkantje afsnijdend (vooraf snijden is ook uit den boze!) dat met een zo minimaal mogelijke opensperring van de mond genuttigd kan worden (waarbij gesprekken telkens tijdelijk stokken omdat er met volle mond uiteraard niet gepraat mag worden).
Overigens leer ik mijn kind wel om met mes en vork te eten, omdat ik het belangrijk vind dat ze weet hoe het moet, mocht ze eens een keer ergens verzeild raken waar de etiquette wel nadrukkelijk geldt.
Boterhammen eet je met de hand. Met mes en vork een boterham te lijf gaan, is nu echt een voorbeeld van burgerlijke etiquette.
Is burgerlijk erg? Ik vind het gewoon netjes. Voor mij ook geheel nieuw dat je lunchend aan tafel je boterham met de hand mag eten; ‘een boterham uit het vuistje’ is iets opwindends, gereserveerd voor informele gelegenheden als even staand iets wegschrokken/aan het strand/picnics etc.
Ik eet mijn brood altijd met me en vork. Als ik het met de hand eet krijg ik plak handen.