Beste Beatrijs,
Onze dochter (17) heeft sinds kort een vriend (16). Hij komt geregeld langs, ook in het weekend. Wanneer mijn moeder (79) dan op bezoek is, zegt hij steevast tegen haar: ‘Hallo, hoe gaat het met u?’ Waarop zij dan ‘Goed, hoor, met jou?’ antwoordt. Mijn moeder vindt dit vervelend. Ze vindt het niet nodig en zelfs ongepast dat hij stelselmatig op deze manier naar haar informeert. Het komt, moet ik zeggen, ook wel wat wijsneuzerig over. Aan de andere kant zou je kunnen stellen dat hij zich beleefd en geïnteresseerd gedraagt. Mijn moeder vindt dat ‘Dag mevrouw’ volstaat en dat er dan vanuit haar eventueel een vraag kan volgen, bijvoorbeeld over zijn school of andere zaken. Ik heb haar gezegd dat ze er gerust iets van kan zeggen of dat ik dat, eventueel via mijn dochter, kan doen. Daar voelt zij dan weer niet voor, ze wil er zeker geen punt van maken. Hoe kijkt u hiernaar?
Ken je plek
Beste Ken je plek,
Wat heb jij daar mee te maken, snotaap?
Uw moeder vindt de begroeting door het vriendje te familiair. Door naar haar welzijn te informeren plaatst hij zich als het ware op hetzelfde niveau, alsof hij en zij in een egalitaire verhouding staan, waarin persoonlijke nieuwtjes worden uitgewisseld. Vergelijk de directeur van een bedrijf die door een stagiair in de lift begroet wordt met ‘Hallo, hoe gaat het met u?’ De directeur denkt dan bij zichzelf: ‘Wat heb jij daar mee te maken, snotaap?’ Volgens dezelfde eisen van respect en terughoudendheid werden kinderen in vroeger tijden niet geacht op eigen initiatief het woord tot een oudere te richten. Ze moesten beleefd afwachten tot hen een vraag werd gesteld. Terwijl de vriend van uw dochter dit natuurlijk helemaal niet brutaal bedoelt. Voor hem is het louter een beleefdheidsformule, zoals Amerikanen ook tegen willekeurig wie ze ontmoeten zeggen ‘Hello, how are you?’
Uw moeder wil de jongen niet corrigeren. Terecht, want een correctie is pijnlijker dan de overtreding zelf. Hetzelfde geldt als u als vrouw des huizes de jongen zou terechtwijzen. Zelfs uw dochter kan de kwestie eigenlijk niet met haar vriend bespreken en hem aansporen om het bij een begroeting te laten, want het delicate ongenoegen van de grootmoeder valt niet goed uit te leggen in deze tijd waarin iedereen zich vrij voelt om tot iedereen het woord te richten. Grootmoeders ongenoegen is daarmee te onbeduidend voor serieuze aanstoot. Naarmate het vriendje vaker over de vloer komt, raakt uw moeder vanzelf gewend aan zijn begroetingsformule die ze niet letterlijk hoeft te nemen en waar ze al helemaal niet op in hoeft te gaan.
“How are you?” is de Amerikaanse vorm en de Britse is: “How do you do? In NL, bij mijn weten, is het beleefd om “Hallo, hoe gaat het met U?” te zeggen. Al deze talen zitten in dezelfde talen familie. Dit is het minste waar men zich druk over kan maken. Het enige wat ik hierover kan zeggen is dat U blij mag wezen dat de jonge man zo netjes is. Wilt U liever een onbehouwe vlerk in uw huis?
Te vrijmoedig? Hier ben ik het niet mee eens. Het lijkt mij gewoon een heel goed opgevoede jongeman (en kom daar maar eens om tegenwoordig) die op zijn eigen pubermanier probeert vriendelijk en beleefd te zijn. Lovenswaardig !
Misschien kan er voorzichtig geveinsd worden dat oma niet lekker in haar vel zit en het confronterend vind om dan gevraagd te worden ‘hoe het gaat.’
Dat maakt natuurlijk alles nog wat ingewikkelder, zeker als oma ‘langdurig’ last heeft, maar het is vrij simpel uit te leggen op die manier aan de jongen.
Een meisje in onze straat is depressief, die groeten we alleen en krijgt die vraag nooit meer.
Deze jongen klinkt ontzettend beleefd. Wat had oma dan gewild? Een nors puberaal ‘hoi’? Dat was ook niet goed geweest. Sommige mensen zeuren ook werkelijk om alles…