Beatrijs Ritsema

Seks is geen plicht meer, concludeert het maandblad Opzij uit de resultaten van een enquête onder mensen met een vaste partner. Bij een verschil in seksbehoefte probeert men dit op te lossen met een goed gesprek of een bezoek aan de therapeut, terwijl bijna niemand de partner tot seks wil dwingen. De algemene afwijzing van dwang wordt opgevoerd als bewijs voor het slagen van de seksuele revolutie, al kan ik me nou ook weer niet goed voorstellen dat de pre-jaren-zestig seks overwegend in het teken van de dwang stond. Dat zijn maar van die mythes die mensen elkaar napraten. De babyboomers mogen zichzelf graag op de borst slaan omdat zij het leuke van seks hebben uitgevonden, maar de generaties voor hen wisten heus wel af van deze genoegens – ze gaven er alleen minder ruchtbaarheid aan. De suggestie ‘als je geen zin hebt, dan kun je ook overwegen om zin te maken’ van de moderne therapeutes in Opzij verschilt nauwelijks van de klassieke raadgeving om zuinig te zijn met het simuleren van hoofdpijn. Tot zover de verworvenheden van de seksuele revolutie.

Wie ook zijn bedenkingen heeft over deze verworvenheden is Ronald Giphart, die zichzelf in hetzelfde Opzij-nummer uitroept tot de personificatie van de seksuele revolutie. Vreemd dat ik me die naam helemaal niet kan herinneren uit die bewogen jaren, terwijl laten we zeggen Erica Jong, Anja Meulenbelt en de Germaines (Greer en Groenier) me nog helder voor de geest staan, maar hij blijkt te bedoelen dat zijn moeder hem seksueel correct heeft opgevoed. In het ouderlijk huis van Giphart (geboren 1965) werd nooit moeilijk over seks gedaan en kennelijk heeft dit hem geïnspireerd tot het vervullen van een voorbeeldfunctie.

Ronald Giphart is een doelgroepenschrijver. Ik associeer zijn naam met de middelbare school en met middelbare scholieren. Daar is niets op tegen, maar ook erg weinig voor. Een doelgroepenschrijver is iets anders dan een genreschrijver. Een schrijver van thrillers bijvoorbeeld schrijft voor iedereen boven de veertien die van spannende boeken houdt, maar een doelgroepenschrijver heeft z’n publiek al in z’n achterhoofd. Dit beperkt de reikwijdte van het boek en smokkelt tegelijk een pedagogisch element binnen. De doelgroep moet er z’n voordeel mee kunnen doen.

Giphart treedt veelvuldig op voor middelbare scholieren en omdat hij nu eenmaal de personificatie van de seksuele revolutie is, stelt hij zijn publiek altijd dezelfde vraag: ‘Wie van de aanwezigen masturbeert er wel eens?’ Tot zijn grote pret steekt geen scholier z’n vinger op. Nooit bekent een scholier homoseksueel te zijn. Als hij bij gelegenheid voor volwassenen moet optreden, vraagt hij de zaal ‘wie er is vreemdgegaan of wie er aan anale geslachtsgemeenschap doet.’ Ook dan meldt zich zelden of nooit iemand aan en Giphart concludeert dat de oude taboes van voor de seksuele revolutie bij lange na niet ontmanteld zijn. Er is nog volop werk aan de winkel.

Je kunt je afvragen wat het nut ervan is om dit soort confidentiële informatie ‘in de groep te gooien’. Volgens Giphart kan het neerhalen van taboes maar op één manier gebeuren: door een totale opheffing van de scheidslijnen tussen de privéwereld en het publieke domein. Masturbatie van tieners? Hup, in de buitenlucht ermee! Daar knapt iedereen van op. In de verte doet Gipharts open-luchtstrategie denken aan de vroegere richtlijnen van geestelijken en andere bezorgde pedagogen voor bleke onaneerders om koudwaterbaden te nemen en zich eens wat meer op het sportveld te vertonen. In beider optiek moet het afgelopen zijn met dat stiekeme gedoe onder de dekens.

Van alle kanten donderen de seksuele beelden en verhalen af op iedereen, jong en oud. In de abri’s kijken de trampassagiers in het meer dan levensgrote kruis van ondergoedverkopende modellen. ’s Avonds kan iedere belangstellende op vele tv-zenders ruimschoots aan z’n voyeuristische gerief komen. Maar het is niet genoeg volgens Giphart. Hij vindt dat groene en bleue vijftienjarigen publiekelijk voor de draad moeten komen met hun privébesognes. Dat homoseksualiteit niet zo lekker ligt op de middelbare school, dat tieners meer dan wie ook hetzelfde willen zijn als de anderen, interesseert hem verder niet. Hij wil de valse schaamte killen. Wie moeilijk doet over seks is een lafaard. Dat is de even simpele als totalitaire boodschap van Giphart aan de middelbare scholieren. De zonen van de revolutie zijn altijd erger dan hun vaders of moeders.

Beatrijs Ritsema

Weer zijn het afgelopen weekend twee mensen in het ziekenhuis opgenomen na het innemen van ghb-pilletjes op een nachtfeest in Zaandam. Die dance-feesten hebben iets akelig decadents. Doordat ze zo lang duren – van elf uur ’s avonds tot elf uur ’s ochtends, maar je hebt ze ook van 24 of 48 uur aan een stuk – verplichten ze de bezoeker als het ware tot het slikken van pillen. Zonder stimulerende of roes-opwekkende middelen valt zo’n marathon immers niet uit te dansen. Met alcohol alleen redt de feestganger het niet. Wie zich beperkt tot bier, breezers of wodka is na een uur of zes down en out. Je moet daarnaast wel xtc, cocaïne of anderssoortige pep consumeren om het fysiek vol te houden.

Het decadente zit in het oeverloze uitdijen van het dansfeestje dat niet alleen de nacht in beslag neemt, maar ook de volgende dag verzwelgt. De zondag wordt op zo’n manier effectief om zeep geholpen, bestaat niet meer als zodanig, want wordt in semi-coma in bed doorgebracht om te recupereren voor de komende werk- of schoolweek. De zondag is de burgerlijkste aller dagen, met z’n kerkbezoek, al doet daar bijna niemand nog aan, met z’n saaie familiebezoek, z’n treurige colonnes langs winkelparadijzen en pretparken, z’n keurige natuurexcursies. De dance-marathon is een langgerekt, bonkend protest van 120 decibel tegen het bestaan van de zondag.

Deze feesten leggen de grenzen van het gedogen bloot. Dit gebeurde onlangs op een wel heel schrijnende manier met de dood van een politieagente, die in haar onnozelheid de verkeerde xtc had geslikt, namelijk ghb, een drug die kennelijk lastig te doseren is. Zij was met drie collega’s op het feest, van wie er eentje ook in coma raakte, maar met meer geluk dan wijsheid aan de dood ontsnapte. Dit incident roept de vraag op waarom de overheid feesten tolereert, die voor bepaalde beroepsuitoefenaars verboden terrein zijn. Het is natuurlijk absurd dat een politieagent zich overdag bezighoudt met het jagen op drugshandelaars en xtc-producenten en ’s nachts zich aan dezelfde stuff te buiten gaat. Het is even absurd als middelbare-schoolleraren, die door de week geacht worden leerlingen drugsvoorlichting te verschaffen (in het vak verzorging) op zo’n feest oog in oog met diezelfde leerlingen staan te housen.

Politieagenten, leraren en medici kunnen zich niet met goed fatsoen op zo’n feest vertonen. Politici en bestuurders zouden zich in een chantabele positie manoeuvreren. Maar voor al die anderen (bakkers, slagers, studenten, scholieren) gelden andere regels. Voor hen wordt een oogje dichtgeknepen. Als zij weekend in weekend uit met honderden/duizenden tegelijk verboden substanties naar binnen werken om mateloos uit hun dak of bol te gaan, worden er ter plekke ambulanceposten ingericht en jongerenwerkers opgetrommeld om het geheel in goede banen te leiden. Zolang er geen dooien vallen vindt de overheid het best. De tijden van het zedenmeesterschap zijn allang vervlogen.

Maar die drugs zijn nog steeds illegaal. Wat moeten ouders zeggen tegen hun zestienjarige zoon of dochter die dancefeestbezoek in de vrijetijdsbesteding heeft opgenomen? Ze kunnen niet wijzen op de illegaliteit van drugs, want zoals de jongeren terecht aanvoeren: niemand wordt geverbaliseerd of gearresteerd. Het interesseert geen enkele gezagsdrager en de uitbaters zijn alleen geïnteresseerd in geld verdienen.

Legaliseren zou een ideologisch correcte oplossing zijn, ware het niet dat we dan in Nederland de hele internationale drugs- en misdaadwereld over de vloer krijgen, die hier toch al is oververtegenwoordigd. Nederland is te klein voor het extreme liberalisme van je-zoekt-het-zelf-maar-uit. Al is dat wel precies de praktijk van het gedoogbeleid. Allerlei dingen zijn volgens de wet verboden, maar handhaving van de wet heeft weinig prioriteit. Het is een illusie om te denken dat drugsgebruik en –handel ooit uitgebannen kunnen worden. Maar het is het andere – cynische – uiterste om grootschalige drugsfeesten openlijk te tolereren.

Burgemeerster Vreeman trok de vergunning in voor de afterparties. Een eenzame stem tegen het geweld van de illegale commercie. Toch lijkt het nogal voor de hand te liggen dat openbaar toegankelijke dansfeestjes geen dealers- en gebruikersmarkt zouden moeten zijn. Ophouden met gedogen is ook een vorm van voorlichting.