Spring naar inhoud


Bediening aanspreken

Beste Beatrijs,

Ik (man, dertiger) riep laatst in een eetcafé de bediening met ‘Juffrouw!’ Mijn vrienden moesten hierom lachen, want zij vonden dat raar en ouderwets. Hoe moet je de bediening (m/v) op een moderne maar toch beleefde manier aanspreken?

Hallo daar?

Beste Hallo daar,

De aanspreekvorm ‘juffrouw’ is vervangen door ‘mevrouw’, onafhankelijk van de leeftijd. Is de bediening mannelijk, zegt men ‘ober’. Tegen een serveerster ‘mevrouw’. Maar het roepen van personeel gaat eigenlijk ook al te ver. De klant wordt geacht z’n hand op te steken en de blik van de bediening te vangen. Voorwaarde hiervoor is dat bedienend personeel bij het af- en aanlopen spiedend om zich heen kijkt of een klant misschien iets nodig heeft. Het systeem van niet-roepen werkt alleen bij alert personeel. Als het personeel niet alert is en het te lang duurt voor u iemands blik hebt gevangen, omdat iedereen met neergeslagen ogen voorbij schicht, kunt u overgaan tot roepen. Degenen die bang zijn dat ‘Ober!’ te neerbuigend klinkt, kunnen ‘Sorry!’ roepen. Met ‘sorry’ zit je altijd goed in deze snel aangebrande tijden.

Artikelen in Aanspreken en begroeten, Horeca.


Collega’s vertellen over operatie?

Beste Beatrijs,

Binnenkort moet ik geopereerd worden. Ik heb een niet-levensbedreigende aandoening waarvoor ik mij erg schaam. Mensen in mijn omgeving weten ervan, maar ik wil het absoluut niet aan mijn collega’s vertellen. Daarom heb ik geprobeerd om de operatie in mijn vakantie te plannen, maar dat is waarschijnlijk niet haalbaar. Ik moet nu dus op mijn werk gaan vertellen dat ik naar het ziekenhuis moet en daar zie ik erg tegenop, omdat ik verwacht dat mijn collega’s mij gaan uitvragen. Hoe wimpel ik hen op een nette manier af? En hoe voorkom ik dat ze bijvoorbeeld een kaartje gaan sturen, wat alleen maar meer verplichtingen schept om dingen te vertellen. Ook mijn leidinggevende zal willen weten wat er aan de hand is. Hoeveel moet ik hem vertellen? Hij zal misschien willen kunnen natrekken of ik echt onder behandeling ben.

Onder het mes

Beste Onder het mes,

U hoeft uw collega’s niet te vertellen dat u naar het ziekenhuis moet. Als u geen levensbedreigende aandoening hebt, bent u waarschijnlijk ook heel snel het ziekenhuis weer uit. De meeste eenvoudige operaties gaan tegenwoordig poliklinisch. En anders bent u binnen twee, drie dagen weer thuis. Hoe dan ook, u moet wel uw leidinggevende inlichten, want afwezigheid door ziekte moet door de bedrijfsarts gecontroleerd kunnen worden. U hoeft niet in detail te treden. U kunt spreken van ‘een kleine ingreep’ en eventueel een doktersverklaring overhandigen. Normaal gesproken houdt de chef zich aan de regels der discretie. Dat wil zeggen: hij gaat niet rondbazuinen wat er met u aan de hand is. Als u hem niet vertrouwt in dit opzicht, moet u hem vragen om deze info voor zich te houden. Een goede chef doet dat vanzelfsprekend. Op de dag van uw operatie meldt u zich ziek. Collega’s weten op dat moment van niets. U blijft een weekje weg (tien dagen? twee weken? langer zal het herstel toch niet duren?) Dan beginnen collega’s toch niet meteen met kaarten, cadeautjes en ziekenbezoek? U bent gewoon ziek en op een gegeven moment bent u er weer. Als ze vragen wat er was, mompelt u iets over een hardnekkige griep.

Artikelen in Collega's, Ziekte.


Telefoongesprek beëindigen

© Sjoerd van der Zee

Beste Beatrijs,

Vorige week was ik weer eens jarig en zoals dat bij dergelijke gelegenheden gaat, kreeg ik de nodige zeer gewaardeerde telefoontjes. Eén van de bellers is steevast een lollige tante. Zij is aardig genoeg, maar ik krijg maar geen eind aan het gesprek. Zij is eenvoudig niet te stuiten in haar woordenstroom. Mijn echtgenoot, die een boodschap moet gaan doen in het dorp, vindt mij bij terugkomst nog steeds met tante aan de lijn! Hij lacht zich een kriek, terwijl ik zwetend voortploeter. Hoe kan ik vriendelijk doch dringend dit soort gesprekken beëindigen?

Hoe kom ik er af?

Beste Hoe kom ik,

Een eind maken aan een telefoongesprek is echt niet moeilijk, hoor. Ogen dicht, diep ademhalen en de spreker onderbreken, wanneer die een minieme pauze laat vallen. Uw (op montere toon uitgesproken) mededeling luidt: ‘Sorry, ik moet nu ophangen, want…’ Voor de toelichting kunt u een keus maken uit onderstaande voorbeeldzinnen (plak eventueel het lijstje naast de telefoon als geheugensteun):

  • ‘ik moet de deur uit / de hond uitlaten
  • ik moet mijn kind van school halen / met huiswerk helpen / naar ballet brengen
  • er wordt aangebeld
  • ik moet gaan koken / een taart uit de oven halen / de aardappels afgieten
  • er zit iemand op me te wachten
  • ik moet nog een paar andere telefoontjes afhandelen
  • ik heb ineens iets in mijn oog wat ik eruit moet halen’ (deze niet vaker dan één keer tegen dezelfde beller gebruiken)

En dan zegt u ‘Leuk je gesproken te hebben, tot de volgende keer!’ en u hangt op.

Artikelen in Familie, Telefoon, Verjaardag.

Gelabeld met , .


Chagrijnig gezicht

Beste Beatrijs,

Ik ben een vrouw van 40 jaar en al heel lang verwijten mensen mij dat ik zo chagrijnig kijk. Ik heb een wat norse uitstraling, wat met zich meebrengt dat als ik lach, ik ook meteen straal. Veel mensen hebben al tegen mij gezegd dat ik vaker en meer moet lachen. Mijn normale gezichtsuitdrukking stoot mensen kennelijk af of maakt bang. Dat is het laatste wat ik wil, maar ik kan toch niet de hele dag verplicht gaan lachen? Wat ik wil is dat de mensen me nemen zoals ik ben. Maar zo werkt het dus niet. Mijn vriend zegt ook dat ik veel mooier ben, als ik lach en dat ik het vaker moet doen. Ik zei al dat ik naar een plastische chirurg zou gaan om m’n mondhoeken omhoog te halen, zodat ik altijd een glimlach op m’n gezicht heb. Tot mijn schrik vond mijn vriend dat helemaal geen gek idee. Hoe moet ik hiermee omgaan?

Van buiten nors

Beste Van buiten,

Sommige mensen maken een chagrijnige of sombere indruk, wanneer ze neutraal kijken. Er zijn trouwens ook mensen wier glimlach op hun gezicht lijkt gemetseld. Ook geen onverdeeld genoegen, want zo’n eeuwige glimlach maakt een indruk van gebrek aan ernst of van zenuwachtigheid. Dat hoeft helemaal niet te kloppen, want iemands gezicht in rust zegt weinig over zijn binnenwereld. Wél hebben mensen met chagrijnige gezichten het moeilijker dan de lachebekjes. Oudere mensen hebben daar helemaal last van. De zwaartekracht trekt oudgeworden huid in plooien naar beneden, waardoor zij er vaak norser uitzien dan ze zijn. De omgeving maakt voortdurend afleidingen, die niet waar hoeven te zijn. Als je iemand beter kent, maak je die fouten minder, omdat je hem of haar in uiteenlopende situaties en met uiteenlopende gezichtsuitdrukkingen hebt meegemaakt. Daarom vind ik het bedenkelijk dat uw vriend ook al meehuilt in het wolvenkoor. Hij als geen ander zou u moeten accepteren zoals u bent, in plaats van triviale eisen te stellen. Hij vertoont niet bepaald ondersteunend gedrag. Zeker omdat dit probleem helemaal niet verholpen kán worden. Er zal best met het mes iets aan neerhangende mondhoeken kunnen worden gedaan, maar het gezicht wordt star en levenloos. Let maar eens op gefacelifte gezichten. Hoe conventioneel mooi ook, ze zien er altijd een beetje maskerachtig uit. Dan bent u beter af met een weerbarstig gezicht dat oplicht en straalt, als u echt lacht.

U hebt ontegenzeggelijk weerstand te overwinnen bij eerste indrukken. Mensen zullen blijven denken dat u chagrijnig bent. U kunt wat meer moeite doen op die momenten (feestjes, recepties, in winkels) om bewust te glimlachen – niet aan een stuk door maar af en toe, als een snoepje wat u de meute toewerpt om hen te overtuigen van uw vriendelijke inborst. Maar voor vrienden en bekenden zou dat niet nodig moeten zijn. Deze mensen kennen u en weten wat ze aan u hebben. Als ze u desondanks misbruiken om hun optimaliseringszucht op uit te leven, zijn het geen echte vrienden, maar critici zonder compassie.

Artikelen in Aanspreken en begroeten.

Gelabeld met .


Vriend vraagt om geld voor liefdadigheidsproject

Beste Beatrijs,

Een vriend van mij heeft in Afrika een project geadopteerd. Het gaat om een schooltje dat leermiddelen en uniformpjes nodig heeft. Hij is er helemaal vol van en heeft al zijn vrienden en vriendinnen aangeschreven om zijn project financieel te ondersteunen. Liefst met een jaarlijkse donatie. Ik geloof zonder meer dat dit geld goed terecht zal komen. Mijn probleem is echter dat ik me een beetje met de rug tegen de muur voel gezet. Ik steun al zo’n twintig liefdadigheidsorganisaties en zit eigenlijk niet op de 21ste te wachten. Al peinzend kwam ik tot de conclusie dat ik zelf nooit een dergelijk beroep op mijn vrienden zou doen. Aan de andere kant is het natuurlijk een prijzenswaardig initiatief. Ik weet niet goed wat ik hiermee aan moet.

Verplicht filantroop?

Beste Verplicht,

Het eenvoudigste is om niet te reageren. Uw vriend heeft een bedelbrief rondgestuurd aan zijn kennissenkring. Dat is zijn goed recht, al zullen weinigen een uitnodiging om geld over te maken beschouwen als een teken van innige vriendschap. Maar vooruit, als aangeschrevenen gecharmeerd zijn van het project, kunnen ze het verzoek honoreren. Evenzeer is het úw goed recht om niet op de uitnodiging in te gaan. U bent zeker niet verplicht om geld te doneren. Uw vriend gaat pas over de schreef, wanneer hij mensen gaat opporren om over de brug te komen. In dat geval zegt u het zoals het is: ‘Sorry, maar ik financier al genoeg liefdadigheid, ik zit voorlopig aan mijn tax.’

Artikelen in Post, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .


Envelopetiketten schrijven of printen?

Beste Beatrijs,

Condoleances en felicitaties moeten handgeschreven zijn evenals de adressering op een persoonlijk rondschrijven als een uitnodiging, heb ik vroeger geleerd. Tegenwoordig ontvang ik regelmatig huwelijksaankondigingen, geboortekaartjes, overlijdensbrieven met een geprint etiket. Zelfs de vakantiegroeten uit Zwitserland en Sri Lanka zijn voor-geadresseerd. Ik begrijp het gemak wel, maar kan toch nooit het gevoel dat dat niet hoort helemaal van me afzetten. Soms betrap ik me erop te denken: ‘Hé, dat valt me tegen…’ Daarom mijn vraag aan u, ook met het oog op een komende gebeurtenis in mijn eigen familie, wanneer er zo’n tweehonderd enveloppen de deur uit moeten. Is het onderscheid tussen handgeschreven adressering en uitgeprinte etiketten ouderwets en maak ik het mezelf nodeloos moeilijk om daaraan vast te houden?

Schrijven of printen?

Beste Schrijven of,

Het handschrift gaat teloor. Dat is onvermijdelijk, nu iedereen alle correspondentie via de computer afhandelt. Behalve nostalgie valt er weinig overtuigends in te brengen tegen het fenomeen van het geprinte etiket. Toch blijft staan dat een handgeschreven envelop duidt op persoonlijke post en daarom meer nieuwsgierigheid wekt dan de zoveelste circulaire. Zoals de dichter Leonard Nolens schreef: ‘Ik lees zo graag mijn naam en adres / in andermans handschrift.’ Een geprint etiket op een vakantie-ansichtkaart vind ik nogal ver gaan. Dan zal het geschrevene wat ernaast staat ook wel een standaardbericht zijn. Maar goed, u mag nog blij zijn dat u een persoonlijke kaart krijgt in plaats van een rondzend-e-mailtje met de vakantiegroeten. Wat de adressering betreft: op een persoonlijke brief of kaart aan één persoon hoort geen geprint adres, voor een standaardbericht aan tweehonderd mensen is daar niets op tegen.

Artikelen in Post.


Afleggertje cadeau

Beste Beatrijs,

Ik heb een gevarieerd vriendinnengezelschap. Sommigen zitten er heel warmpjes bij – ikzelf ben niet arm, maar hou toch meestal wel een stukje maand over aan het einde van mijn salaris. Eén van mijn vriendinnen draagt haute couture of zeer dure merkkleding. Mooi! Voor mijn laatste verjaardag kreeg ik van haar een slordig ingepakt cadeautje. Er kwam een jurkje van Viktor en Rolf uit, erg duur geweest, wat ik haar wel heb zien dragen, waarvan ze zei dat zìj het niet meer wilde. Ik was met stomheid geslagen en heb haar met moeite beleefd kunnen bedanken, want ik vond het een beledigend gebaar. Géén cadeautje of een bosje bloemen zou ik prima hebben gevonden. Mijn vriendschap voor haar is bekoeld. Ben ik overgevoelig?

Niet blij met cadeau

Beste Niet blij met,

Een afleggertje uit iemands klerenkast is geen geschikt verjaardagscadeau, ook al heeft het jaren geleden nog zoveel geld gekost. Aan een cadeautje moet minimale zorg worden besteed. Spullen die je op een ander moment zou weggeven aan het Leger des Heils moeten niet worden ingepakt en als cadeau overhandigd. Dat is een liefdeloze en gierige manier van doen. Wat wel weer kan is als uw vriendin bij een willekeurige gelegenheid de jurk had meegenomen (vooral niet ingepakt!) en nonchalant had gevraagd: ‘Deze jurk ga ik opruimen, heb jij er misschien belangstelling voor? Dan mag je hem hebben’. Dat was een vrijblijvend aardig gebaar geweest. Nu gaf zij de jurk met uw verjaardag, wat het cadeau dwingend maakt. U kunt dan niet meer zeggen: ‘Nee dank je’. Een ander kwalijk aspect is de manier waarop zij de inkomensverschillen tussen u beiden benadrukt. In haar ogen bent u zo arm dat ze u blij kan maken met de etensrestjes van haar rijk voorziene dis. Het was inderdaad beter geweest als zij met lege handen was gekomen. Beter geen cadeau dan een vernederend cadeau.

Artikelen in Cadeaus, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met .


Schaamte voor twee moeders

Beste Beatrijs,

Mijn zoon van 10 jaar die ik heb gekregen via kunstmatige inseminatie wordt opgevoed door mij en mijn vriendin. Ik heb gemerkt dat hij liever niet spreekt over mijn vriendin. Tegen schoolvriendjes zegt hij dat zij ‘zijn tante’ is. Toen ik vroeg waarom hij dat deed, zei hij dat dat het makkelijkste was. Hij wil ook nooit vriendjes mee naar huis nemen om te spelen. Hoe moet ik hier mee omgaan?

Mama is lesbisch

Beste Mama is lesbisch,

Uw zoon heeft twee moeders in plaats van een vader en een moeder, en dat vindt hij vervelend. Tja, kinderen hebben er een verschrikkelijke hekel aan om anders te zijn dan andere kinderen. Het ís ook vervelend om tekst en uitleg te moeten geven op vragen (hoe onschuldig ook) over hoe de intieme betrekkingen bij jou thuis precies eruit zien. Uw zoontje heeft geen zin in die ondervragingen, dus heeft hij het over ‘zijn tante’ om er vanaf te zijn. De mens is een groepsdier en voor kinderen geldt dat des te sterker, omdat zij in tegenstelling tot volwassenen nog niet de mogelijkheid hebben om hun eigen groep uit te zoeken. Kinderen zijn veroordeeld tot de school en de buurt die ouders voor hen gekozen hebben, en dan is het echt niet zo makkelijk om de rol van non-conformist te spelen die lak heeft aan de oordelen van anderen. Misschien wordt hij op school gepest. Kinderen kunnen behoorlijk genadeloos op elkaar inhakken, als iemand iets afwijkends heeft. Vraag aan uw zoon of dat aan de hand is. Bespreek het ook met zijn juf of meester. Als er geen sprake is van pesten (waar de school pestprotocollen voor heeft, als het goed is), dan is het een kwestie van schaamte die van binnenuit komt. Daar kunt u als moeder weinig aan doen, behalve afwachten tot het weer voorbij gaat. Of het nu gaat om een lesbische moeder, een afwezige vader, gescheiden ouders, een gehandicapte broer of zus, er zijn heel veel dingen waar een kind zich over kan schamen, zonder dat ouders daar invloed op hebben.

U hebt nu eenmaal een lesbische relatie en uw zoon moet leren dat feit te accepteren, zonder zich druk te maken over het oordeel van anderen. U kunt er wel met hem over praten, maar dat zal weinig uithalen. Hij zal ‘ja en amen’ zeggen, maar het gevoel blijft. Hij zal zichzelf erover heen moeten zetten, en dat kan best een paar jaar duren. Schaamte is iets hardnekkigs. Probeer intussen toch zo veel mogelijk te stimuleren dat hij wél met andere kinderen speelt. Dat kan ook bij hen thuis of buiten met buurkinderen. Meld hem aan bij een tijdsintensieve sport- of hobbyclub, als het met schoolvriendjes niet zo wil lukken.

Artikelen in Kinderopvoeding, Liefde en relaties.

Gelabeld met .


Kind luistert niet

Beste Beatrijs,

Mijn vrouw en ik hebben een schat van een zoontje. Nu 17 maanden oud. Het enige probleem met hem is dat luisteren niet echt zijn grootste hobby is. We hebben alles al geprobeerd, lief voor hem zijn, boos op hem worden, een stout hoekje maar weinig helpt. Nu zult zeggen: 17 maanden is wel erg jong. Dat weten we, maar hij is pienter genoeg om alles al te snappen, want als hij iets doet wat niet mag, heeft hij een ondeugende blik in zijn ogen. Slapen is ook al een probleem, want hij heeft altijd het gevoel dat hij nog de hele wereld moet ontdekken op dat tijdstip. We besteden veel tijd aan hem: spelen, puzzelen, tekenen, alles vindt ie leuk. Totdat hij even geen aandacht krijgt en de bloempotten uit de vensterbank trekt en ga zo maar door. Op zo’n moment heeft hij volgens ons zijn oordopjes ingedaan, want luisteren is er niet meer bij. Wat kunnen wij doen om onze zoon rustiger te krijgen en te zorgen dat hij wat beter gaat luisteren? Verder is hij echt een engel en we houden zielsveel van hem.

Kind luistert niet

Beste Kind luistert niet,

Anderhalf jaar is echt veel te jong voor een kind om te luisteren. Hij kan wel begrijpen wat u zegt, maar hij is het twee minuten later al weer vergeten. Er is geen enkel kind van die leeftijd dat kan luisteren op de manier zoals u bedoelt. Als dat wel zo was, dan zouden ouders gerust boodschappen kunnen gaan doen en de kleine alleen thuislaten. Want dan zouden ze tegen hem zeggen: ‘Blijf van de bloempotten en de messen af en kom niet aan de inhoud van het keukenkastje!’ en het kind zou gehoorzamen. Maar dat kan natuurlijk niet. Je kunt peuters geen vijf minuten alleen laten. Ze willen alles onderzoeken – zo is hun natuur en dat heeft niets te maken met goed of slecht luisteren. Dus trekken ze boeken uit de boekenkast en gaan aan de gordijnen hangen, als je even niet oplet. Ze maken ook geen onderscheid tussen een speelgoedauto en een kamerplant. Voor hen zijn die alle twee even interessant.

Dat betekent niet dat u alles maar moet toestaan, alleen dat u er voortdurend bovenop moet zitten om rampspoed te voorkomen en het kind in goede banen te leiden. Deze periode duurt zeker tot hij een jaar of vier is. Daarom hadden mensen vroeger een box in de kamer staan. Zodat ze hun peuter een half uurtje niet in de gaten hoefden te houden, terwijl ze zelf aan het stofzuigen waren of de ramen lapten. Gebruik een box met wat speelgoed erin, als u even niet op hem wilt letten of even geen zin hebt om aandacht aan hem te geven – dat kan geen kwaad en dat vindt het kind ook helemaal niet erg. Geen uren achter elkaar, maar af en toe een half uurtje. Zo leert hij ook zichzelf voor korte tijd te amuseren. Met hem naar buiten gaan, naar speelplaatsjes waar hij onbekommerd z’n gang kan gaan zonder dat u hem steeds hoeft te corrigeren, werkt ook goed.

En als het bedtijd is na een lange, vermoeiende dag, dan doorloopt u de bedrituelen en u gaat niet in op allerlei afleidingsmanoeuvres. Niet erbij blijven zitten tot ie in slaap valt. Niks van aantrekken als hij protesteert. Als hij eruit komt, legt u hem kordaat weer terug. Zonder boosheid, zonder in discussie te gaan, maar rustig en onverstoorbaar.

Artikelen in Kinderopvoeding.