Spring naar inhoud


Geen witte kleding in bezit

Beste Beatrijs,

Kledingcodes nemen hand over hand toe. Maar ik heb mijn grenzen. Codes als ‘jaren 70’ of ‘carnavalesk’ deden mij al eens besluiten met een leugentje om bestwil af te zeggen. Maar wat moet ik doen bij een begrafenis waar witte kleding wordt gevraagd? Ik ben een man van 50 jaar en ik bezit geen witte kleding. Hoe houd ik mij hierin als individu overeind, zonder te worden bestempeld als een vlerk?

De pest aan kledingcodes

Beste De pest aan,

Kom, kom, maakt u het niet zwaarder dan het is. Meestal zijn kledingcodes eenvoudig en is het een kleine moeite om u aan het stijlvoorschrift te houden. Als het te ingewikkeld wordt, blijft u lekker thuis (u had waarschijnlijk op voorhand al geen zin in een carnavalsfeestje). Of u trekt onder het motto ‘ik ben een individualist’ (daar heeft toch altijd iedereen respect voor) uw standaard kloffie aan. Of u brengt een toets in de gewenste richting aan om uw goede wil te tonen. Als u niet de gevraagde witte kleding hebt voor een begrafenis, maar u wil er wel graag heen, dan trekt u gewoon het lichtste aan (grijs, creme, beige, kaki) wat u in de kast hebt hangen.

Artikelen in Dood en begrafenis.

Gelabeld met , .


Studiegenote inspecteert kamer

Beste Beatrijs,

Sinds een half jaar woon ik (studente, 20 jaar) in een kamer met een eigen keukenblok en badkamer, waar ik het prima naar mijn zin heb. Ik vraag me alleen af wat de regels voor bezoekers zijn. Ik had een keer een studiegenote te eten, waarna we naar de stad zouden gaan. Vlak voor we vertrokken, ging ik even naar de wc en bij terugkomst zag ik dat ze alle keukenkastjes had geopend. Ze zei: ‘Je houdt wel van wereldgerechten (van die pakjes waar de kruiden al inzitten), hè?!’ Dat klopt, het is lekker, snel klaar en niet duur. Maar het beviel me niet dat ze mijn voedselvoorraad inspecteerde in mijn afwezigheid.

Een andere keer had ik met een groepje van zes studenten bij mij thuis afgesproken om iets voor te bereiden. Als eerste arriveerde een meisje die ik niet goed kende. Ze zei ‘Hallo,’ gooide haar jas neer en begon zich te vergapen aan mijn prikbord met foto’s en kaarten, die ze uitgebreid ging bestuderen. Ik begrijp best dat mensen benieuwd zijn hoe anderen wonen (ben ik zelf ook wel), maar ik vond dit behoorlijk vrijpostig en vroeg me af of ik de foto’s weg had moeten halen. Toen iedereen er was, serveerde ik thee en zette een mandje met zo’n tien verschillende soorten thee neer. Meteen kreeg ik van meerdere mensen de vraag of ik geen groene thee had. Dat was niet het geval, wat niet bij iedereen in goede aarde viel.

Wat ik me nu afvraag is: stel ik me aan als ik dit alles onbeleefd vind? Mij is als kind geleerd om me niet te nieuwsgierig te gedragen bij relatief onbekenden en te bedanken als je iets aangeboden krijgt, in plaats van te zeggen dat je liever iets anders hebt.

Doen alsof je thuis bent

Beste Doen alsof,

Bezoekers mogen nooit zomaar kastjes of laatjes gaan openmaken. Daar had u best iets van kunnen zeggen: ‘Ah, je wil weten wat ik zoal in huis heb, wil je de inhoud van mijn klerenkast ook bekijken?’ Dit klinkt een beetje pinnig, maar het openen van gesloten deuren gaat ook vrij ver.

Rondkijken in een kamer ligt minder gevoelig. In principe kunnen mensen ervan uitgaan dat de dingen die zichtbaar zijn ook bekeken mogen worden. Als de eigenaar van de huiskamer iets te privé vindt voor toevallige bezoekers, moet hij het niet openlijk neerleggen of ophangen. In de situatie die u beschrijft vind ik het niet zozeer onbeleefd dat bezoekster de dingen van het prikbord bekijkt, maar dat zij zich niet met de gastvrouw bemoeit. Als je met z’n tweeën wacht op de rest die nog moet komen, dan praat je met elkaar en dan doe je niet alsof je in je eentje op de bus zit te wachten. U had haar natuurlijk ook kunnen afleiden door zelf een gesprek te beginnen.

Tenslotte: bezoekers mogen altijd om iets speciaals vragen (‘Heb je toevallig decaf? Suiker? Groene thee? Havermout?’) – dat is op zichzelf niet onbeleefd, zeker niet onder studenten. Het wordt pas onbeleefd als ze de gastvrouw op haar donder geven, als die het gevraagde artikel niet onmiddellijk tevoorschijn kan toveren.

Artikelen in Visite, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met , .


Cadeau voor borrel

Beste Beatrijs,

Mijn man en ik zijn uitgenodigd voor een borrel bij een homo-echtpaar, waarvan wij er maar één kennen en dat is eigenlijk zakelijk. Het lijkt ons heel gezellig om bij hen te borrelen. Maar nu mijn vraag: wat nemen we mee? We weten niet hoe ze wonen en wat voor smaak ze hebben. Ik probeer altijd iets passends te vinden als we ergens op bezoek gaan, afhankelijk van de persoon. Dit kan iets voor het huis zijn of een lekker flesje wijn of bubbles of een mooi boeketje bloemen in de juiste kleur, passend bij het interieur. Maar nu weet ik het echt niet. Ik heb wel begrepen dat ze het heel luxe hebben. Heeft u een idee?

Een speciale attentie

Beste Een speciale attentie,

Conventionele borrelattenties bestaan uit iets neutraals, waar niemand zich aan zal storen, zoals een fles wijn of een delicatesse. Bij een etentje of een bezoek in kleine kring kunt u ook bloemen meenemen. Maak u geen zorgen over de kleurstelling. Ontvanger moet wel heel erg kieskeurig zijn, wil hij bloemen afkeuren omdat die niet bij de gordijnen passen. Zo pietluttig zullen uw gastheren toch niet zijn? Als u bent uitgenodigd voor een borrel met een groter gezelschap kunt u beter geen bloemen meenemen. Te opdringerig in tijd en ruimte. Op borrels en feestjes komen altijd te veel gasten met het obligate bloemetje aanzetten. Tijd ontbreekt om de boeketten in vazen te schikken. Niet iedereen stelt de transformatie van zijn woonkamer in een bloemisterij op prijs. Attenties in de sfeer van woondecoratie zijn riskant. Mensen richten liever zelf hun huis in. Beperk een meegebracht aardigheidje tot iets wat kan worden geconsumeerd. Duur hoeft u het niet te maken – een bijzonder geitenkaasje, een of andere oliesoort in een mooi flesje, exclusieve mosterd. Geen hebbedingetjes, want die leggen een ruimteclaim.

Artikelen in Cadeaus, Visite, Zakelijke relaties.


Dame naar leeftijd vragen

Beste Beatrijs,

Binnenkort geeft mijn vriendin een feestje ter gelegenheid van haar verjaardag. Toen we elkaar laatst spraken vroeg ik, bij wijze van koetjes-en-kalfjes opmerking: ‘Hoe oud word je eigenlijk?’ Ik weet best dat ze de vijftig gepasseerd is – zelf ben ik een vrouw van 48. Haar reactie was onverwacht fel. Die kwam er op neer dat ze vond dat niemand – wie aan wie dan ook – ooit hiernaar mocht vragen. Het deed eenvoudig niet ter zake en ze vond het een impertinente vraag. Ik heb vroeger inderdaad geleerd dat het onbeleefd is aan een dame te vragen hoe oud ze is. Geldt deze regel nog steeds?

Onbescheiden vraagsteller

Beste Onbescheiden,

Omdat jeugdige schoonheid verwelkt met het klimmen der jaren, is alleen al het noemen van een leeftijd die pakweg boven de 35 ligt voor sommige vrouwen hetzelfde als verkondigen dat ze met één been in het graf staan. Wie de eigen leeftijd als een beschamende, etterende zweer beschouwt, zal er allicht weinig openheid over betrachten en de rechtstreekse vraag ernaar als een affront beschouwen. Anderzijds zijn er genoeg vrouwen die geen probleem hebben met hun leeftijd. Omdat niet aan een vrouw te zien is tot welke categorie zij hoort, is het veiliger om de leeftijdsvraag maar helemaal niet te stellen. Toch moet het wel eens gebeuren, bijvoorbeeld bij het invullen van formulieren, het tekenen van contracten, het sluiten van arbeidsovereenkomsten of wanneer een dame zich met artsen moet verstaan. Intimi weten heel goed hoe oud een dame is, en als een vriendin het niet weet, is het geen faux pas om ernaar te vragen. De meeste dames vinden het alleen vervelend om op commando hun leeftijd te moeten oplepelen aan buitenstaanders met te veel nieuwsgierigheid.

Ofwel uw vriendin beschouwt u niet als een echte vriendin, ofwel zij legt heel strikte grenzen aan voor wie haar leeftijd mag weten. Misschien gunt zij dit privé-feitje wel aan niemand. Sommige vrouwen (er zijn trouwens ook mannen die hier last van hebben) zijn zo geobsedeerd door de doem der getallen dat ze hun leeftijd voor iedereen verborgen houden of er standaard over liegen. Of ze worden boos, zoals uw vriendin. Vermijd voortaan met haar dit gevoelige onderwerp. Ook al zegt ze dat leeftijd niet ter zake doet, blijkbaar vindt ze de hare belangrijk genoeg om tegen u over uit te vallen. Maar het lijkt niet raadzaam haar op deze inconsequentie te wijzen.

Artikelen in Traditionele etiquette, Verjaardag, Vrienden en kennissen.


Doodsbericht per e-mail

© Sjoerd van der Zee

Beste Beatrijs,

Ik maak deel uit van een stichtingsbestuur dat maandelijks vergadert. Stukken voor de vergadering worden per e-mail verspreid onder de bestuursleden. Laatst stuurde de secretaris een rondzend-e-mail met het bericht dat de moeder van een collega-bestuurslid was overleden. De mededeling bevatte geen informatie over crematie of begrafenis. Ik vind zo’n doodsbericht per e-mail niet erg fijngevoelig. Op mijn werk gaat het ook zo. Als een ouder van een medewerker is overleden krijgt het personeel met een druk op de knop ‘all users’ een bericht via de interne mail. In de loop der jaren heb ik een allergie ontwikkeld voor ‘ramptoeristen’. Mijn ouders zijn hoogbejaard en ik zie de bui al hangen. Ik wil hun eventuele overlijden niet melden aan mensen die er niets mee te maken hebben. Wat zijn de regels?

Onheil per e-mail

Beste Onheil per,

Doodsberichten rondsturen via e-mail is bijna altijd een slecht idee. Wanneer ontvangers de overledene zelf niet kennen en met diens nabestaanden alleen een zakelijke contact onderhouden, ontstijgt het bericht nauwelijks de spam-sfeer. Het elektronisch rondbazuinen van iemands overlijden heeft dan weinig met piëteit of discretie te maken en des te meer met de begerigheid van mensen om andermans leed door te vertellen. Zelfs als de relevantie van dat slechte nieuws voor ontvangers nihil is, zoals in het geval van de dood van een hoogbejaarde ouder van een onbekende collega. Op het werk horen leidingggevenden geen overlijdensberichten van familieleden van een medewerker rond te mailen, tenzij op uitdrukkelijk verzoek van de nabestaande zelf. Mocht een van uw ouders komen te overlijden, dan kunt u tegen de chef zeggen dat u geen prijs stelt op een collectieve aankondiging en dat u uw eigen rouwberichten schriftelijk zult versturen aan degenen die u hiervoor in aanmerking vindt komen.

Artikelen in Dood en begrafenis, Internet en e-mail, Scholen en verenigingen.

Gelabeld met .


Familiedag wegens taboe op verjaardag

Beste Beatrijs,

Mijn familie (broers en zusters, overwegend zestigers) is gewend zo veel mogelijk naar elkaars verjaardagen te gaan. Eén zus echter met haar man is sinds jaar en dag bij de Jehova’s Getuigen en hun religie verbiedt hun om verjaardagen te vieren. Zij komen dus nooit. Zolang onze moeder nog leefde, kwamen wij dit stel regelmatig bij haar tegen, maar na haar overlijden zien we hen nauwelijks meer. Het plan is gerezen om een of twee keer per jaar een aparte familiedag te houden om elkaar niet helemaal uit het oog te verliezen. Mijn man en ik zien daar niet zo veel in, want wij hebben onze handen al vol om alle verjaardagen af te lopen, plus ook nog de verjaardagen van onze kinderen met aanhang. Het is moeilijk om een datum te prikken voor een familiedag, want er is altijd wel iemand jarig in die buurt. Hoe lossen wij dit op? Of doe ik nu te moeilijk over die één of twee keer per jaar een extra gezellige dag met de hele familie? Het Jehova’s Getuigen-stel zelf stelt het instellen van een extra familiedag op prijs. Moeten wij ons aan hen aanpassen?

Als een verjaardag taboe is

Beste Als een verjaardag,

U schrijft niet uit hoeveel broers en zussen uw familie bestaat, maar u wekt de indruk dat het er veel zijn. Reken je de aanhang mee, dan kom je uit op een gigantisch aantal verjaardagen per jaar. En dan de kinderen ook nog. Al met al vergt dat een behoorlijke tijdsinvestering. Maar goed, als de hele familie vrede heeft met die routine, dan is dat natuurlijk prachtig. De weigering van uw Jehova Getuige-zus en -zwager om naar verjaardagen te komen vanwege hun geloof dreigt nu het aantal familiebijeenkomsten nog verder op te voeren. Ik kan me voorstellen dat u niet overloopt van enthousiasme voor dit plan. Misschien is er een betere oplossing mogelijk: Laat een van de familieleden zich opofferen en zijn verjaardag herdefiniëren als familiedag. Hij nodigt iedereen uit, zoals hij zou doen voor zijn verjaardag, en zegt erbij: ‘Dit is geen verjaardagsfeest – dit is een familiebijeenkomst.’ De hele familie gaat erheen, maar er is nergens een taart met kaarsjes te bekennen, er zijn geen slingers of ballonnen, en niemand feliciteert de jarige (behalve misschien stiekem, als de J.G.-zus het niet kan horen). Verder zijn er wel hapjes, drankjes en gezelligheid. Op die manier kunnen uw zus en zwager met onbezwaard gemoed de familiebijeenkomst bezoeken en hoeft er geen extra dag te worden ingeroosterd.

Cadeautjes voor de jarige zijn er niet op zo’n familiebijeenkomst, maar dat is toch niet erg? Op uw leeftijd draait een verjaardag toch allang niet meer om cadeautjes? Het volgend jaar kan weer iemand anders de familiedag organiseren op de datum dat hij/zij anders een verjaardagsfeestje had gegeven.

Artikelen in Broers en zussen, Familie, Festiviteiten, Verjaardag.


Verliefd op medestudent

Beste Beatrijs,

Ik ben een studente van 19 jaar en al een jaar heel erg verliefd op een medestudent. Hij heeft mij laten weten niet hetzelfde voor mij te voelen. Ik doe mijn best – tot nu toe tevergeefs – om hem uit mijn hoofd te zetten, zodat ik kan uitkijken naar iemand met wie het wel klikt. Nu heb ik inderdaad een aardige jongen ontmoet, die mij ook leuk vindt. De laatste tijd trekken we steeds meer met elkaar op. Ik twijfel alleen of ik wel een relatie met hem wil beginnen, omdat mijn gevoelens voor die ander nog steeds zo sterk zijn. Dat zou tegenover geen van beiden eerlijk zijn. Maar ik heb ook geen zin om achter iemand aan te blijven lopen, die naar eigen zeggen niets met mij wil.

Wie van de twee?

Beste Wie van de twee,

Ga rustig door met uw onbeantwoorde liefde uit uw hoofd te zetten. Wanhoop niet, op een gegeven ogenblik lukt het echt wel. Begin geen relatie met die nieuwe ster aan uw firmament. Dat moet u alleen doen, wanneer u in liefde bent ontvlamd, maar daarvan lijkt geen sprake. Voorlopig is vriendschap met hem mooi genoeg. Doe verder alles wat u kan afleiden van uw vergeefse gevoelens: amuseer u met vrienden en vriendinnen, stort u in tijdopslorpende activiteiten, bijvoorbeeld extra hard studeren. Zorg ervoor dat u het te druk met andere dingen hebt om te somberen over uw liefdesleven. Als u er niet op gespitst bent, zult u vast weer iemand tegenkomen en dan is al het leed geleden.

Artikelen in Liefde en relaties, Vrienden en kennissen.

Gelabeld met , .


Bellende klanten

Beste Beatrijs,

In onze boekwinkel storen we ons aan klanten die met hun mobieltje aan het oor druk pratend door de winkel lopen, terwijl ze een boek zoeken of bij de kassa staan te wachten. Sinds kort heb ik een kaartje neergezet ‘GSM uit!’. Maar de medewerkers vinden dit te agressief klinken en bovendien helpt het niet. Hoe maken we onze klanten duidelijk dat we simultaan bellen en winkelen als onbeleefd ervaren?

Niet bellen in de boekhandel

Beste Niet bellen,

De strijd tegen het alomtegenwoordige mobiel bellen wordt almaar hopelozer. In boekwinkels stoort het mobieltje nog meer dan laten we zeggen in de supermarkt, omdat een boek scannen op inhoud meer concentratie vergt dan een tros bananen afwegen. Mensen zouden het echt niet moeten doen. De door u gebezigde aansporing ‘GSM uit!’ klinkt overigens wel wat blafferig, daar heeft uw personeel gelijk in. Je verwacht er bijna ‘Of anders pakken we hem af en gooien hem in een hele diepe put!’ achteraan. Formuleer het wat rustiger. Bijvoorbeeld: ‘Dit is een boekhandel. Niet mobiel telefoneren alstublieft.’ Als u deze tekst in een groot uitgevoerde letter duidelijk zichtbaar in de winkel ophangt, kan het personeel elke mobiele beller daar zwijgend op wijzen. Met een beetje geluk gaat die klant dan de winkel uit.

Of het helpt zal moeten blijken. Wie weet trekt niemand zich er iets van aan of betoont het personeel zich weigerachtig om als gsm-politie op te moeten treden. Bellend afrekenen kan in een boekwinkel ieder geval worden afgestraft (in een supermarkt lukt dat niet). Degene die achter de kassa staat zegt dan tegen de mobiele beller: ‘Ik zal u niet storen, ik wacht wel even tot u klaar bent’ en helpt intussen de volgende klant in de rij. Dat zal ze leren.

Artikelen in Telefoon, Winkels, Zakelijke relaties.


Receptioniste aanspreken

Beste Beatrijs,

Ik ben een man van 78 die mensen graag correct benadert en begroet zonder te slijmen. Ik kom bijvoorbeeld binnen bij een bedrijf, waar bij de receptie een jonge vrouw zit van begin twintig. Op de balie staat een bordje met haar voor- en achterbaam. Nu kan ik er niet aan beginnen om haar plompverloren bij haar voornaam te noemen. Dat vind ik niet respectvol. Het liefst zou ik haar met ‘mejuffrouw’ aanspreken, maar daar zul je tegenwoordig wel niet meer mee aan kunnen komen: te stijf! Onlangs een soortgelijk geval meegemaaakt met een huisartsassistente. Spreek ik haar aan met ‘mevrouw’, dan loop ik de kans dat ze me aankijkt met een blik van ‘zie ik er zó oud uit?!’ Ik weet het niet meer! U vast wel.

Mond vol tanden

Beste Mond vol,

U hebt helemaal gelijk om ervoor terug te deinzen onbekende dames met de voornaam aan te spreken. De tijden zijn al gemeenzaam genoeg en daar hoeft u niet het uwe aan bij te dragen. De uitweg uit uw impasse is verrassend eenvoudig: u hóeft helemaal geen aanspreekvorm te gebruiken, want in dit soort gesprekjes adresseert men elkaar niet. U komt binnen en u wilt inlichtingen of u wilt u melden. U zegt dan: ‘Goedemorgen, kunt u mij vertellen waar de afdeling ‘Debiteuren/ crediteuren’ zit?’ Of u zegt: ‘Goedemiddag, mijn naam is zus en zo, ik heb een afspraak met die en die.’ De naam van de baliedame komt niet aan de orde in zo’n mini-uitwisseling.

Als er zich een situatie voordoet, waarbij u om een of andere reden de aandacht van een baliedame moet trekken (dat zal nauwelijks gebeuren, want doorgaans heeft een klant eerst oogcontact voordat er iets gezegd wordt en kan dan meteen ter zake komen), maar alla, stel dát u per se haar aandacht wil trekken, bijvoorbeeld omdat zij omgedraaid op haar stoel met een collegaatje zit te kletsen, dan zegt u altijd ‘Mevrouw’. De aanspreekvorm ‘Juffrouw’ of ‘Mejuffrouw’ is een jaar of dertig geleden afgeschaft. Het onderscheid dat deze term maakte tussen getrouwde en ongetrouwde vrouwen en tussen jonge en oude vrouwen wordt tegenwoordig zowel seksistisch als irrelevant geacht. Jonge meisjes buiten een werkcontext kunt u zo nodig aanspreken met ‘Meisje’, als in: ‘Meisje, weet je misschien de Pioenweg?

Artikelen in Aanspreken en begroeten, Zakelijke relaties.