Beste Beatrijs,
Wie de roede spaart bederft het kind volgens predikant Gertjan Goldschmeding, die onlangs in het nieuws was. Hij raadt aan kinderen bij wangedrag met een roede op hun blote billen te slaan tot ze huilen van de pijn. Was Nederland in de jaren negentig nog fel tegen het slaan van kinderen, tegenwoordig vindt de meerderheid dat de corrigerende tik moet kunnen. Wat vindt u van deze kwestie?
Slaan of niet?
Beste Slaan of niet,
Predikant Goldschmeding zal ongetwijfeld goed thuis zijn in de Bijbel, maar op het gebied van kinderopvoeding is hij een dwaallicht. De Bijbel staat vol met uiteenlopende, vaak elkaar tegensprekende wijsheden, waar iedereen wel iets van zijn gading in kan aantreffen. Meestal kunnen die aanbevelingen weinig kwaad, maar de minder gelukkige aansporing om de roede te hanteren voor kinderen verdient zeker geen navolging. Zodra er een instrument aan te pas moet komen om iemand te straffen, is er sprake van foltering. Slaan met linialen, haarborstels, leren riemen, pollepels, knuppels – het valt allemaal onder bruut geweld, en beschaafde mensen gaan niet zo met elkaar om, ook niet wanneer ze hun kinderen willen straffen. Fysiek geweld is vernederend en het is nooit een goed idee om kinderen te vernederen. Daar komen ze niet tot inkeer door, het leidt alleen maar tot een gevoel van waardeloosheid en tot groeiende wrok. Bovendien: als ze groter en sterker worden, slaan ze terug. Kinderen imiteren wat hun wordt voorgeleefd.
De corrigerende tik is een ander geval. Veel mensen vinden het belachelijk dat deze bij wet verboden is, omdat er in de meeste gezinnen wel eens een klap valt. Dit soort klappen (nooit op het hoofd, nooit meer dan een of twee tegelijk) vindt plaats, als de gemoederen hoog zijn opgelopen en de ouder geen andere manier ziet om de situatie te doorbreken. Zo’n klap is een uiting van drift en machteloosheid tegelijk. Een klap in drift gegeven is nog steeds niet goed, maar minder erg dan het afgemeten pak slaag dat vader in zijn dubbelrol van beul bij thuiskomst uitdeelt als de kleine zich eerder op de dag heeft misdragen. En ook minder erg dan ijskoud, verbaal cynisme, waarmee een kind geen haar wordt gekrenkt maar waarmee het wel geestelijk wordt vertrapt. Een emotionele klap laat zien dat de ouder geen ongenaakbare bureaucratische machine is die zichzelf onder alle omstandigheden onder controle heeft, maar dat hij of zij een mens is die ook wel eens faalt. Dat falen zij ouders vergeven, want zo makkelijk is het niet om altijd rustig en redelijk te blijven.
Veel helpen doet zo’n corrigerende klap trouwens zelden, en al helemaal niet wanneer het slaan zich tot een gewoonte ontwikkelt. Daarom is het goed als ouders een hoge drempel bij zichzelf aanleggen om een klap uit te delen. Hoe minder er geslagen wordt hoe beter, maar die enkele uitzondering is vergeeflijk.