Antwoorden op “Hoe gaat het?”

Beste Beatrijs,

Ik ben een vrouw van 52 en sinds 10 jaar chronisch en progressief ziek. Ik ben heel slecht ter been en heb veel pijn. Ik heb nooit veel vrienden gehad en toen ik ziek werd, bleef er geen enkele over. Ook met mijn familie heb ik weinig contact meer. Ik heb de indruk dat men zich alleen nog maar uit fatsoen verplicht voelt te bellen of te mailen.

Nu zit mij het volgende dwars: heel vaak vraagt men mij ‘Hoe gaat het?’ en dan weet ik niet meer wat ik daarop antwoorden moet. Als ik echt vertel hoe het gaat, dan voel ik mij een vervelende zeur. Antwoord ik: ‘Goed!’ dan is dit domweg niet waar. Als ik het onderwerp ziekte en pijn vermijd, dan hoor ik vaak de conclusie: ‘Nou ik ben blij dat het beter met je gaat!’ en dat is dan onjuist. Ik heb dan weer de neiging om te benadrukken dat dit beslist niet het geval is, waarna het gesprek toch weer in een bedrukte sfeer eindigt. Erg vervelend.

Ik wil heus geen vervelende verhalen aan iemand opdringen die daar maar weinig belangstelling voor heeft maar ik wil de waarheid ook geen geweld aandoen. Of moet ik dat wel?

Liegen of zeuren?

Beste Liegen of,

Pijn en ziekte zijn geen aangename onderwerpen om te bespreken, zeker wanneer er geen hoop op vooruitgang in zit. Iedereen voelt zich daar ongemakkelijk bij, zowel degenen die lijden als degenen die meeleven.

Als men u vraagt ‘Hoe gaat het?’ hoopt men natuurlijk te horen dat het iets beter gaat of dat u in een goede stemming bent wegens het een of ander. Dat u chronisch en progressief ziek bent, weet men al, en mensen (u incluis) willen daar lang niet altijd over praten, omdat het een deprimerend onderwerp is.

Tenzij er wél iets acuuts aan de hand is, lijkt me het beste antwoord voor u in deze omstandigheden: ‘Gewoon, hetzelfde, niets bijzonders.’ Om er onmiddellijk op te laten volgen: ‘Maar hoe gaat het met jou?’ Het voordeel van ‘Gewoon’ zeggen op de vraag ‘Hoe gaat het?’ is dat de luisteraar weet dat er niets veranderd is, vergeleken met de vorige keer dat jullie elkaar spraken. Het antwoord geeft ook aan dat u op dat moment niet zo’n zin hebt om over uw ziekte te praten, maar dat u liever luistert naar wat de ander heeft te zeggen. De waarheid (dat u zich ellendig voelt) wordt in zo’n gesprek niet echt uitgediept. Maar dat hoeft ook niet altijd. Soms wel, maar niet altijd. Over sommige waarheden valt nu eenmaal weinig te zeggen, behalve dat het afschuwelijk is.

Dit wil niet zeggen dat de mensen die u opzoeken, bellen of mailen, niet weten hoe erg het met u is. Dat beseffen ze best. Beschouw het feit dat ze toch nog steeds contact met u zoeken niet alleen als een fatsoensgeste, maar ook als een bewijs van betrokkenheid en liefde. Als men concludeert: ‘Nou, ik ben blij dat het beter met je gaat,’ zeg dan: ‘Het gaat helemaal niet beter met me, maar ik word altijd wel opgewekt van je bezoekjes.’