Spring naar inhoud


Angst voor een staaroperatie

Beste Beatrijs,

Mijn schoonzusje (70) – een vriendelijk en hartelijk mens – heeft problemen met haar ogen. Haar zicht loopt dramatisch terug. De oogarts heeft staar geconstateerd en haar een operatie aangeraden, maar ze weigert zich hiervoor te laten behandelen. ‘Dan moet ik maar blind worden,’ is haar reactie. Ze ontkent bang te zijn voor de ingreep, maar mijn vrouw en ik zijn daar niet zo zeker van. Natuurlijk respecteren wij haar privacy en heeft zij het recht te beschikken over haar eigen lichaam. Maar het blijft knagen dat een relatief eenvoudige, medische ingreep door haar wordt afgewezen. Ik heb haar herhaaldelijk uitgelegd dat ik zelf met goed resultaat aan beide ogen ben geholpen. Hoe kunnen we haar toch van het belang van een behandeling overtuigen, zodat haar zicht behouden blijft, zonder dat zij zich onder druk gezet voelt?

Dan maar blind

Beste Dan maar blind,

Ik denk dat uw schoonzuster juist wel onder druk moet worden gezet! Deze situatie vraagt niet om respect voor zelfbeschikking, maar om tegengas tegen een struisvogelopstelling met desastreuze consequenties die simpel vermeden kunnen worden. U en uw vrouw zouden samen een serieus gesprek met haar kunnen voeren, waarin u de bekende rolverdeling ‘good cop, bad cop’ hanteert. De ene politieagent doet streng, de andere zachtaardig, maar het doel is hetzelfde. Het gesprek kan ongeveer zo verlopen:

Bad cop opent met een huiveringwekkende toekomstvisie: in geval van blindheid kan schoonzus geen boodschappen meer doen, niet meer lezen, nauwelijks tv kijken, niet meer naar buiten, heeft overal hulp voor nodig, kan niet meer koken, valt over dingen, loopt tegen dingen aan, kan niet meer in eigen huis blijven wonen, moet verhuizen naar zorginstelling. Hoe meer akelige details, hoe beter.

Good cop kalmeert: er is een uitweg mogelijk. Uitleg over het standaardkarakter van een staaroperatie, die duizenden mensen jaarlijks ondergaan. 99 procent succeskans. Fluitje van een cent. Kan poliklinisch, dezelfde dag weer thuis, korte hersteltijd.

Bad cop: Het is ongelooflijk kinderachtig en kortzichtig om geen routineoperatie te willen. Alsof er een lekkage is in huis en je nog te beroerd bent om er een emmer onder te zetten. Het is moedwillige verwaarlozing van het eigen lichaam, het is egoïstisch tegenover de naasten (kinderen of andere familie), want de operatieweigeraar is te slap of te bang om dreigende blindheid af te wenden en vindt het wel prima als de omgeving straks allerlei mantelzorginspanningen moet leveren.

Good cop stelt gerust: angst voor operatie is onnodig. Belooft schoonzus om mee te gaan en hand vast te houden bij elke behandeling (het moet in twee keer) en controle. Belooft nazorg, hulp en thuisbezoek.

Oefen dit gesprek eerst thuis met uw vrouw. Als u samen uw uiterste best doet, bestaat er een kans dat uw schoonzuster door de bocht gaat.

Artikelen in Schoonfamilie, Ziekte.

Gelabeld met .


6 reacties

Blijf op de hoogte, abonneer je op de RSS feed voor reacties op dit artikel.

  1. Carla schrijft

    Beatrijs, Beatrijs! Dit is geen etiquette-vraag, maar een psychologische kwestie. En jouw advies raakt dan ook – het spijt me dat ik het zeggen moet – kant noch wal. De psychologische wetenschap en professie hebben niet stilgezeten in de afgelopen 20 jaar. Een probleem als dit pak je veel beter aan met bijvoorbeeld Motiverende Gespreksvoering. En het is te belangrijk voor een etiquette-rubriek. Een doorverwijzing naar een praktiserend psycholoog was meer op zijn plaats geweest.

  2. Rutger H. Cornets de Groot schrijft

    Het spijt me beste Beatrijs maar dit vind ik echt een gruwelijk advies waar elke ethiek die de naam waardig is aan ontbreekt… U adviseert om de vrouw in kwestie te mangelen, zodat zij kan voldoen aan maatschappelijke verwachtingen en haar sociale omgeving niet belast. Zo wordt het recht op zelfbeschikking, op de vrijheid om jezelf te zijn en zelf te bepalen hoe je je leven wilt inrichten opgeofferd aan het nut van het algemeen.

    Als er een gesprek gevoerd moet worden, dan niet vanuit die paternalistische positie, maar een oprecht onderzoek naar de motieven van die vrouw om die staaroperatie niet te willen, dus een poging om tot begrip te komen ipv uit te gaan van het eigen zogenaamde weten. Waarbij ik onmiddellijk aanteken dat zelfs zo’n poging tot begrip alleen al met de nodige omslag gedaan zou moeten worden, want wat gaat het de buitenwacht eigenlijk aan? De vrouw in kwestie is geen verantwoording verschuldigd.

    Hooguit kan men zeggen dat zij zelf de consequenties zal moeten dragen, en dat men niet bereid is om die op te vangen. Dat is m.i. de enige toelaatbare respons.

  3. Marie schrijft

    Your body, your choice houd niet op als iemand 70 is. Als de schoonzus de operatie niet wil, dan moet zij niet onder druk gezet worden dat wel te doen.

    Het is wel aan te raden duidelijk te zijn: wij gaan geen mantelzorg verlenen, houdt daar rekening mee met je besluit. Daarmee is de kous af. Langsgaan met een geoefend gesprek om een iemand onder druk te zetten een operatie te nemen die zij zelf niet wil vind ik niet een walgelijk advies.
    Als er om een jong iemand gaat en het betreft een levensreddende operatie snap ik dat naasten de druk opvoeren omdat zij die persoon niet willen verliezen. Maar als iemand niet wil dat een dokter in haar ogen gaat snijden, dan moet haar beslissing (die ik zelf overigens ook heel dom vind) worden gerespecteerd.

  4. Bernard schrijft

    Ik denk dat deze bad cop, good cop aanpak zeker gaat helpen. Ik denk dat deze mevrouw vol angst tegen de staaroperatie opkijkt en zich nog niet goed een oordeel heeft gevormd over de gevolgen als ze deze operatie niet ondergaat. Echt dringend noodzakelijk dat ze over de drempel heen geholpen wordt. Ik durf te wedden dat ze haar naasten na afloop heel dankbaar is.

  5. Maaike schrijft

    “Onder druk zetten”, zoals Beatrijs voorstelt, gaat me te ver. ik vind dat onethisch. Wel is het belangrijk mevrouw te wijzen op het feit dat ze zonder staaroperatie blind wordt, en dat het unfair is de consequenties op anderen af te wentelen (mantelzorg) als zij niet meer kan zien terwijl er een goed alternatief is. Briefschrijver kan natuurlijk aangeven dat hij wel van plan is wel hulp te verschaffen na de staaroperatie, maar geen hulp als ze blind wordt. Dat is namelijk zijn goed recht.
    En verder kan briefschrijver aanbieden om gezamenlijk onderzoek te doen naar de complicaties van de operatie en te bespreken wat mevrouw kan doen als zo’n complicatie zich voordoet, en hoe briefschrijver haar in dat geval gaat helpen. Haar angsten bagatelliseren gaat ze niet wegnemen en roept alleen maar weerstand op.

  6. Stella schrijft

    Staaroperaties zijn niet zaligmakend. Het is elke keer afwachten of het gelukt is en zo niet, of correctie voldoende verbetering brengt. Net als bij nieuwe gewrichten, wordt er niet zomaar toe overgegaan, want het kan ook verslechtering brengen.



Sommige HTML is toegestaan