Spring naar inhoud


Vriendschappen kennen geen grensposten

Op het gebied van vriendschap is het moeilijker afwijzen dan in de liefde. Seks is het onderscheidende element in deze vergelijking. Als je geen zin hebt in seks met de persoon die een verbaal of non-verbaal balletje heeft opgegooid, dan is het eenvoudig ‘nee’ en daar hoeft verder weinig aan toegelicht te worden. Het is niet leuk om iemand die avances maakt een blauwtje te laten lopen, maar het moet gebeuren, want seks uit medelijden wekt valse verwachtingen bij de tegenpartij en maakt terugtrekkende bewegingen in een later stadium alleen maar lastiger.

En hop, daar verdween hij van het toneel. Nooit meer gezien, nooit meer van gehoord.

De keren dat ik mensen voor een vrijage heb afgewezen herinner ik me op een feitelijke manier zonder schuldgevoel, zoals je een slagboom neerlaat tegen ongewenste intimiteit. Beter van niet! De ene keer dat ik ondubbelzinnig nee zei tegen iemand die solliciteerde naar vriendschap herinner ik me daarentegen als pijnlijk en beschamend (voor mezelf, niet voor die ander). Misschien verdacht ik hem van een erotische geheime agenda, hoewel ik daar in andere gevallen geen bezwaar tegen had, misschien waren er andere aspecten die me tegen stonden. Hoe dan ook, ik smoorde elke mogelijke ontwikkeling van de overigens volstrekt premature betrekking in de kiem en hop, daar verdween hij van het toneel. Nooit meer gezien, nooit meer van gehoord.

Als ik terugdenk aan dit incidentje, schaam ik me over de botheid die ik vertoond heb. Was dat wel nodig? Ik ging te werk alsof hij me een oneerbaar voorstel deed, terwijl hij niet meer had voorgesteld dan eens een hapje te eten. Gewoon zoals vrienden en soms ook vage bekenden dat voortdurend doen. Al dan niet met bijbedoelingen – dat doet er niet eens toe – het is voor de gezelligheid en vanuit een aanvangswelwillendheid om je enige tijd in een ander te verdiepen. Iemand afwijzen voor seks schuif je op het conto van ontbrekende lustgevoelens (‘sorry, maar ik heb ze niet’ met andere woorden: het ligt aan mij), terwijl iemand afwijzen voor een mogelijke vriendschap neerkomt op een afwijzing van de persoon zelf, die gewogen is en te licht bevonden.

Wat valt er te zeggen? De mededeling ‘Sorry, ik vind je niet interessant genoeg om een paar uur mee te spenderen, laat staan om bevriend mee te raken’ is een dreun die hard aankomt. Veel harder dan de mededeling dat iemand niet seksueel opgewonden van je raakt. De waarheid ‘niet interessant genoeg’ verschool ik dan ook wijselijk achter de geëigende dekmantel van ‘sorry, geen tijd, heel druk, misschien later nog eens, don’t call me, I’ll call you’, maar hard aankomen deed de boodschap evengoed. Geen tijd is geen prioriteit, dat weet iedereen.

Vriendschappen ontstaan vanzelf in gedeelde omstandigheden, omdat je elkaar voortdurend tegenkomt of bij toeval aan elkaar bent blijft hangen, zonder dat er een duidelijke grenspost is gepasseerd. De intensiteit van de vriendschap kan fluctueren, er kunnen zelfs seksepisodes in voorkomen, vriendschappen kunnen zich van de voorgrond naar de achtergrond van je leven verplaatsen en jarenlang in de ijskast vegeteren, maar er een officieel eind aan maken is (al weer in contrast met liefdesbetrekkingen) bijna ondoenlijk. In de liefde kun je zeggen: ‘Ik maak het uit, zo gaat het niet langer, ik houd het niet meer met je uit.’ Kort en krachtig dumpen en de verantwoordelijkheid ligt bij de dumper. Pijnlijk, maar conform de wetten van de liefde.

In de vriendschap staat er veel minder op het spel en gaat het alleen om het genoegen dat je aan elkaar beleeft. Ambigu, fluïde en uiteindelijk vrijblijvend omdat vrienden geen eisen aan elkaar stellen. Tenzij in reactie op verraad of andere kwaadwillendheid is het opzeggen van een vriendschap een nodeloos pijnlijke als ook aanmatigende actie. Het idee grenspost past niet in de vriendschap.

Artikelen in Column.


2 reacties

Blijf op de hoogte, abonneer je op de RSS feed voor reacties op dit artikel.

  1. Marga schrijft

    Zo waar, het voelt alsof je niet mag wezen wie je bent als een vriendschap wordt opgezegd. Het was een pijnlijke ervaring.

  2. Greet Vanlaer schrijft

    Is het dan beter vast te blijven zitten in een vriendschapsrelatie die je alleen nog maar ergert? Gewoon omdat je inmiddels nog weinig deelt. Dat is pas verraad aan een persoon.



Sommige HTML is toegestaan