Voordringen in supermarkt

Beste Beatrijs,

Sinds vier jaar woon en werk ik met veel plezier in Noorwegen. Het land is prachtig en de mensen zijn vriendelijk. Als ik met Amerikaanse en Engelse collega’s praat over de gewoontes van ons nieuwe land, komt er altijd één ding terug: Noren kunnen niet in de rij staan. Als er in de supermarkt een extra kassa opengaat, dan stormt iedereen naar voren als een horde op hol geslagen elanden. Ongeacht hun plaats in de oorspronkelijke rij. Laatst zag ik een meisje met krukken dat slechts een brood in haar handen had aan komen strompelen. Vlak voordat ze in de rij aansloot, kwam er een man van middelbare leeftijd aanrennen die haar met zijn volgeladen winkelwagentje de pas afsneed en vóór haar in de rij plaatsnam. Is het mijn taak hier iets van te zeggen? Of behoor ik me aan te passen aan de cultuur van het land?

’s Lands wijs?

Beste ’s Lands wijs,

Ik kan me niet voorstellen dat het incident wat u beschrijft aan de orde van de dag is. Ik durf er mijn hand voor in het vuur te steken dat het in in Noorwegen geen bon ton is om zielige, gehandicapte meisjes in de supermarkt de pas af te snijden. Dat is een anomalie die overal ter wereld kan plaatsvinden en die nergens pas geeft. U vraagt zich af of u had moeten ingrijpen. Tja. Dat hangt ervanaf of u in de juiste rechtvaardige stemming bent, of de benadeelde om uw hulp zit te springen, of die man er niet te sterk uitziet, of u wel tijd hebt voor dit soort dingen.

Het fenomeen ‘iedereen stormt tegelijk af op een nieuw geopende kassa’ is ook in Nederland maar al te bekend. Deze situatie wordt allerwegen beschouwd als een voorbeeld uit de categorie ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt.’ Er is in de supermarkt nu eenmaal geen tijd om precies uit te zoeken wie er in welke rij het langste stond en dus de eerste rechten zou hebben. Dat is te ingewikkeld. Het naar voren stormen is een onvermijdelijk gevolg van het systeem dat elke kassa z’n eigen rij heeft. Het kan alleen definitief worden opgelost, als er een centrale rij wordt gevormd waar iedereen in staat, waaruit telkens de voorste zich losmaakt om de plaats bij een vrijgekomen kassa in te nemen. Maar voor een centrale rij is geen ruimte in supermarkten, dus de gebruikelijke gang van zaken blijft gehandhaafd: degene die toevallig het dichtst in de buurt staat van een net geopende kassa heeft een gelukje en degene die verder weg staat heeft pech. Maar een paar minuten tijdverlies is toch niet zo’n vreselijke ramp.