Spring naar inhoud


Tot de tachtig is het prachtig, tot de honderd is het bedonderd

Wie jong is vindt het leuk om zijn verjaardag te vieren. Kinderen zijn hoe dan ook blij om een jaartje ouder te worden en ook na het kinderstadium is een verjaardag een prima aanleiding voor een feestje. Zelf heb ik jaar in jaar uit fijne verjaardagsfeestjes gegeven, tot ik de klad in die traditie liet komen. Dat kwam niet door een afkeer van de inmiddels bereikte leeftijd (dat kan me niets schelen), maar door minder zin erin. Het gedoe van tevoren, de hapjes, en eigenlijk spreek je nooit iemand op je eigen partijtjes omdat je voornamelijk bezig bent met begroeten en afscheid nemen. Het is me te veel moeite geworden, terwijl ik nog steeds wel graag andermans feestjes bezoek.

Die teruglopende bereidheid om iets sociaals van enige draagwijdte te organiseren komt door veroudering. In mijn vriendenkring hebben wel meer mensen daar last van met als gevolg een toename van het fenomeen surprise party. De omgeving zegt: als je zelf niets wil doen, organiseren wij het wel voor jou. Binnen twee weken was ik te gast bij twee surprise parties. De ene viel wonderwel in goede aarde (het slachtoffer was verrast en verguld), bij het andere feestje was de jarige ook geroerd, maar vroeg ik me af of zij toch niet liever van tevoren had geweten van de plannen, zodat zij zich er geestelijk op had kunnen voorbereiden.

Vroeger was ik overal voor in op sociaal gebied, maar dat is een nu een stuk minder het geval. Hoe ouder je wordt, hoe minder aardigheid je hebt in overrompelingen, zelfs als ze goedbedoeld zijn. Dat getuigt van een verkeerde instelling volgens Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde, die net een boek heeft gepubliceerd: Oud worden zonder het te zijn. In diverse interviews verkondigde hij dat veroudering een ziekte is. Hij beschouwt het als iets abnormaals, want eerst is er geen schade aan het lichaam en later wel. Westendorp zit niet in het weirdo-kamp van doodontkenners – hij geeft toe dat de mens een wegwerplichaam heeft dat gedoemd is te sterven -, maar hij meent wel dat 135 een haalbare leeftijd is en dat kinderen die nu worden geboren met gemak de 100 zullen halen. De westerse bevolking is in levensverwachting binnen een eeuw van 40 naar 80 geklommen. Om deze limiet nog eens dertig jaar op te hogen is het, behalve onvermijdelijke reparatiearbeid in geval van kanker of hart & vaten, alleen maar nodig om niet te roken, lichamelijk actief te blijven en een rijk sociaal leven intact te houden, beweert hij.

Bij een te grote focus op gemiddelden lijkt het alsof niemand vroeger oud werd, maar degenen die niet stierven in het kraambed, in hun kindertijd of op het slagveld, degenen die infectieziektes overleefden en toevallig gespaard bleven voor ongelukken werden wel degelijk oud. De 80- of zelfs 90-jarige grijsaard (m/v) is geen onbekende verschijning in de wereldgeschiedenis. ‘Tot de tachtig is het prachtig, tot de honderd is het bedonderd,’ waren gevleugelde woorden van mijn schoonvader (overleden op zijn 88ste) en hij had gelijk, want zijn lichaam en geest stortten geleidelijk in, waar de familie bij stond, terwijl hij zijn hele leven lang buitengewoon actief is geweest, zowel fysiek als sociaal.

Er is geen levensvorm op aarde die het beter voor elkaar heeft dan de hond en de kat.

Het is een abominatie om mensen voor te spiegelen dat ze er binnen afzienbare tijd nog dertig gezonde jaren bij kunnen krijgen na hun 80ste, mits ze extra rek- en strekoefeningen doen en braaf een wekelijkse bridgeavond houden. Je kunt het zien aan huisdieren. Er is geen levensvorm op aarde die het beter voor elkaar heeft dan de hond en de kat. Van goed en niet te veel voedsel voorzien, regelmatig naar de dierenarts voor check-ups en zo nodig behandelingen, lekker veel naar buiten om te rennen en verzekerd van de niet-aflatende liefde van het baasje. Toch wordt een hond of kat niet veel ouder dan de levensverwachting die voor zijn soort staat. Er kan eens een paar jaar bijkomen, maar geen vijftig procent van de standaard.

Bijna alle tachtigers zien er broos en kwetsbaar uit, alsof je ze met een pink kunt omduwen. Ook al mankeert hun nog niets fysieks, ze hebben in allerlei activiteiten, waar ze hun hele leven plezier in hebben gehad, minder zin. Het ontbreekt hun aan de benodigde vitaliteit. Waarom zou je die teruglopende animo als een afwijking van het normale beschouwen? Binnenkort ben ik weer eens jarig. Ik waarschuw mijn vrienden en familie: haal het niet in je hoofd om een surprise party te organiseren!

Artikelen in Column.


1 reactie

Blijf op de hoogte, abonneer je op de RSS feed voor reacties op dit artikel.

  1. Ineke van Alphen schrijft

    Herkenbaar van die minder zin in verjaardagen vieren (al het werk en niemand spreken). Zelf denk ik dat het ook een positieve reden heeft: meer doen wat je zelf echt wilt en niet meer zo’n moeite doen om erbij te horen als je ouder wordt. Het is ook geen taboe meer om je verjaardag niet te vieren en dat scheelt ook. Verjaardagen bezoeken vind ik trouwens ook lang niet altijd leuk. Liever een goed gesprek met een echt goede vriendin 1 op 1. Dat is ook sociaal, maar anders, meer diepgaand sociaal.



Sommige HTML is toegestaan