Pornochic en andere propaganda

Het getouwtrek over seks en de publieke moraal neemt groteske vormen aan. Op de ene flank heerst, met dank aan de seksuele revolutie, een behoefte aan dionysische expressie waarin niets te dol is en alles moet kunnen. Op de andere flank proberen bezorgde autoriteiten tegengas te geven door potentiële slachtoffers van seksuele roofzucht enige weerbaarheid bij te brengen. Zo fietste ik deze week in gedachten verzonken door de stad en werd mijn oog getroffen door een abri-poster van de firma Suit Supply. De foto toont een bevallige vrouw die op een trap zit en een heer in een pak die het minuscule rokje van de dame optilt, terwijl hij een belangstellende blik werpt op haar kruis. Op internet is onder de vlag ‘Shameless’ de hele serie posters te vinden, waaronder een van een dame die buikelings gedrapeerd ligt over een kookeiland naast een glimmend stainless steel fornuis, terwijl diezelfde heer in pak staande tussen haar gespreide benen zich over haar rug heen buigt.

Pornochic heet deze reclamestijl, waarin de conventies van het pornowezen met een knipoog worden toegepast op het commerciële handwerk van pakken aan de man brengen. Vanzelfsprekend is alles ironisch bedoeld, verzekerde de woordvoerder van het kledingmerk, nadat twee dames op de opiniepagina van de Volkskrant hadden geprotesteerd tegen deze serie foto’s waarop vrouwen worden afgebeeld als lethargische seksobjecten voor de man die neemt wat hem toekomt. Geintje! Iedereen weet dat het er in werkelijkheid heel anders aan toegaat tussen mannen en vrouwen, en mensen begrijpen heus wel dat het niet de bedoeling is om vrouwvijandigheid te propageren, maar alleen om moderne herenkleding te verkopen – zo dom is het publiek nu ook weer niet, luidde het verweer.

Het door de wol geverfde publiek kan ongetwijfeld onderscheid maken tussen reclame en andersoortige expressie in het publieke domein, wat nog geen vrijbrief geeft om paardenmiddelen in te zetten voor het genereren van aandacht. Terwijl ik nog aan het nadenken was over de vraag hoe effectief deze pornochic campagne nou eigenlijk is (zouden er mannen zijn die denken: zo’n pak moet ik hebben? zouden er mannen zijn die denken: in die winkel zet ik geen voet? of gaat het alleen om naamsbekendheid?) viel mijn oog op de volgende abri-poster. Ook weer een met een seksueel geladen contekst. Een tienermeisje houdt een stuk papier in haar mond met de tekst: ‘Ik wil niet meteen een hand in mijn broek’. Nee zeg, dat zou ik ook niet willen. Waar gaat dit nu weer over?

De poster blijkt deel uit te maken van de net gestarte voorlichtingscampagne ‘Maak seks lekker duidelijk’ van de RutgersNisso Groep om jongeren er attent op te maken dat ze elkaars grenzen moeten respecteren. Dat gaat makkelijker, wanneer ze elkaar hun eigen gebruiksaanwijzing meedelen. Op een andere poster heeft een meisje de tekst ‘Ik flirt graag, maar dat blijft het bij’. De jongens op de posters tonen geruststellende teksten als: ‘Ik ben er klaar voor, maar jij bent de baas!’ en: ‘Ik kom alleen aan je borsten als jij dat wil’.

Buiten kijf een lofwaardige boodschap die hier wordt uitgedragen. Toch werd ik overvallen door een gevoel van moedeloosheid. Kennelijk is het zo deprimerend gesteld met de seksuele moraal onder jongeren dat het van overheidswege nodig wordt geacht om zo ongeveer het allerelementairste wat je kunt verzinnen op het gebied van omgangsvormen (laat je niet door een ander betasten als je daar geen zin in hebt; dwing een ander niet tot iets waar die persoon geen zin heeft) letterlijk uit te spellen, alsof het een ongekend nieuwe boodschap betreft voor een publiek van onnozelen.

En weer vraag ik me af hoe effectief een dergelijke seksuele-weerbaarheidcampagne zal zijn. Zouden er meisjes rondlopen die op het idee worden gebracht om de volgende keer níet over zich heen te laten lopen? Zouden er jongens zijn die tot het inzicht komen dat ze ook rekening zouden kunnen houden met de wensen van het meisje? Of put iedereen toch stiekem inspiratie uit die andere campagne, waarin het hele gedoe van machoman en serviele vrouw als een geintje wordt gebracht?