Beste Beatrijs,
Ik word bestookt met mails van een oude vriend die in het buitenland woont. Hij doet daar ontwikkelingswerk en zoekt financiering voor een kleinschalig project. De omschrijving van het project is bijzonder wollig en vaag, dus ik ben niet geneigd om er geld aan te geven. Ik heb er geen probleem mee als bekenden via een onpersoonlijke massamail om geld vragen voor een goed doel waar ze bij betrokken zijn, dan kan ik zelf besluiten of ik doneer of niet, en blijven we in beide gevallen even goede vrienden. Het probleem is dat hij zijn massamails van een persoonlijke aanhef voorziet, en mij daarna mailt of ik ze ontvangen heb, en mij zo voor mijn gevoel dwingt om te antwoorden op deze spam. Als ik hem negeer, geeft dat vast een rare sfeer, de volgende keer op een feestje. Hem antwoorden dat zijn project me niet aanspreekt is ook al niet gezellig. Of moet ik pragmatisch twee tientjes doneren om ervan af te zijn?
Vriend wil geld zien
Beste Vriend wil geld zien,
Houd voor ogen dat u als enige de baas bent over uw eigen portemonnee. U hebt vast wel wat geld over voor goede doelen, en u mag helemaal zelf beslissen welke doelen u belangrijk genoeg vindt om financieel te ondersteunen.
Geen enkele andere overweging doet ter zake. Het gaat zuiver en alleen om uw eigen gevoel van zin (zowel in de betekenis van nut als van enthousiasme). Hieruit volgt dat vrienden, familie en bekenden elkaar niet onder morele druk horen te zetten om geld ergens voor te verwerven. Natuurlijk mogen vrienden elkaar suggesties doen voor goede doelen – tenslotte is het hele systeem van crowd funding hierop gebaseerd – maar een suggestie is per definitie vrijblijvend. Het staat degene die de suggestie krijgt vrij om erop in te gaan of deze naast zich neer te leggen. Voelt men niet voor doneren, dan is het onnodig om excuserende verklaringen te geven waarom men niet doneert. Op dit punt is er geen verschil tussen bedel-e-mails van onbekende instanties of van bekenden. Negeren is duidelijk genoeg.
Dat uw vriend een persoonlijke aanhef gebruikt in zijn bedel-mails en navraag doet over de ontvangst doet er niet toe. Dit is een ongepaste manier om morele druk uit te oefenen en er is geen reden waarom u zou bezwijken voor morele chantage. U kunt gewoon doorgaan met negeren, u hoeft geen spam te beantwoorden en er is ook geen reden voor een rare sfeer, althans niet omdat ú iets verkeerds zou hebben gedaan. Als er al iemand zich incorrect gedragen heeft, is dat uw vriend. De volgende keer dat u uw vriend tegenkomt op een feestje doet u gewoon alsof er niets aan de hand is. U slaat hem op de schouder, u vraagt belangstellend naar zijn leven en werk, en u blijft weg van het onderwerp ‘donaties’. Wanneer uw vriend u alsnog het mes op de keel zet en vraagt waarom u niets hebt gestort (wat alweer een ongepaste vraag zou zijn), zegt u: ‘Sorry, ik heb andere prioriteiten voor mijn goede doelen.’
ik zou de vriend de gelegenheid geven u te overtuigen. zeg gewoon; ik heb je mails wel gekregen en ik ben heus niet onwillig om te helpen, maar het is mij nog niet echt duidelijk geworden waaraan ik geld moet doneren. het doel is een beetje vaag. wat ben je met mijn geld van plan? dan kan hij het misschien nog een beetje toelichten. en dan geef je 20 euro. nou, dat is de vriendschap toch wel waard?
Aan vriendschap hoort m.i geen prijskaartje te hangen. Niet iedereen loopt warm voor dezelfde zaken. Ik wil best mijn vrienden een plezier doen maar het is ook zo dat ik bepaalde goede doelen geen warm hart toedraag. Het kan bijvoorbeeld zijn dat ik vind dat een bepaald goed doel al meer dan genoeg geld/aandacht krijgt, en andere zaken meer dringend zijn. Het gaat niet om die paar tientjes, het gaat het principe van verschillende opvattingen die in een vriendschap naast elkaar moeten kunnen bestaan zonder dat daar scheve gezichten van komen.