Knuffelen in het gezin

Beste Beatrijs,

Ik ben een jongen van 20 jaar en kom uit een hecht gezin. Mijn ouders hebben mij intellectueel fantastisch opgevoed, ze hebben allebei veel interesses, alleen is de fysieke kant (de intimiteit, het aanraken, knuffels geven) een beetje onderontwikkeld. We zeggen bijvoorbeeld nooit ‘ik hou van je’ tegen elkaar en ik heb mijn vader nooit meer dan een hand gegeven. Mijn moeder geef ik bij het weerzien en afscheid een kus op de wang. Mijn twee zussen kus ik nooit. Toch denk ik dat er een tijd komt dat broers en zussen die elkaar een substantiële periode niet hebben gezien, elkaar begroeten met een kus op de wang. Heb ik een punt? En zo ja, hoe zou ik dat dan moeten uitvoeren? Hoe belangrijk is fysieke intimiteit en ‘ik hou van je’ zeggen in het algemeen in een gezin?

Knuffelen in het gezin

Beste Knuffelen in het gezin,

Gezinnen verschillen sterk van elkaar in de mate van fysieke expressie. In sommige gezinnen wordt heel veel gekust en geknuffeld, in andere raakt men elkaar nauwelijks aan en de meeste gezinnen zitten daar ergens tussenin. Ook veranderen gezinnen in de loop der tijd: met kleine kinderen ligt het niveau van fysieke intimiteit meestal hoger dan met oudere kinderen. Het is een kwestie van individuele stijl en voorkeur, maar ook van cultuur. In Zuid-Amerikaanse culturen gaan mensen in het algemeen veel fysieker met elkaar om dan bijvoorbeeld in Japan of in streng-christelijke kringen.

De mate van fysieke expresssie zegt niets over gevoelens.  Het is een vergissing om aan te nemen dat de hoeveelheid zichtbare betuigingen van affectie correspondeert met de hoeveelheid liefde. Evenmin kunt u uit het feit dat iemand niet huilt (bijvoorbeeld over de dood van een geliefde) afleiden dat er geen sprake is van verdriet. Sommige mensen uiten hun gevoelens direct (door te kussen, te huilen of te schreeuwen), anderen doen dat niet of veel minder. De ene stijl is niet per se beter dan de andere.

Behalve het fysiek uiten van affectie (kussen, aaien, omhelzen enzovoort) bestaat er ook nog het verbaliseren van affectie met het zinnetje ‘Ik hou van je’ als belangrijkste totem. Deze expliciete mededeling vinden veel mensen overbodig, omdat de informatieve waarde ervan gering is, tenzij in geval van romantische relatievorming. De liefde tussen ouders onderling, tussen ouders en kinderen, en tussen broers en zussen wordt meer als een gegeven beschouwd. Liefde en loyaliteit zijn impliciet aanwezig als een vanzelfsprekende onderstroom, die daarom ook niet nog eens apart benoemd hoeft te worden. Sommige mensen zijn gewend om vaak en veel ‘ik hou van je’ te zeggen tegen hun geliefde of hun kinderen. Anderen vinden het onnodig om hun gevoelens van een verbale begeleiding te voorzien of ze vinden het sentimenteel om vanzelfsprekendheden te debiteren. Maar nogmaals, meer dan een kwestie van stijl is het niet.

Uw gezin bevindt zich kennelijk aan de ingehouden, weinig expressieve kant van het spectrum. Tja, zo ligt het nu eenmaal. Het heeft wellicht wat gekunstelds om ineens het gedrag ‘knuffels geven’ te introduceren als men dat niet gewend is bij u thuis. U kust uw moeder wel, maar uw vader is het ouderwetse handen-schud-type. U kunt hem natuurlijk bij wijze van verrassing eens omhelzen bij de een of andere gelegenheid, een verjaardag of zo. Kijken wat er dan gebeurt. Als hij niet al te schrikachtig reageert, kunt u ermee doorgaan en dan went hij er aan. Wat uw zussen betreft: dat komt vanzelf in orde. Naarmate kinderen volwassen worden en elkaar begroeten op familiebijeenkomsten, feestjes of etentjes, zal de begoetingszoen er vanzelf insluipen. Dat intussen niemand van uw familie ‘ik hou van je’ tegen elkaar zegt moet u maar beschouwen als een teken van zekerheid en vertrouwen. Niemand heeft het gevoel dat ze elkaar die verbale bevestiging moeten geven, omdat ze weten dat het toch wel goed zit.